ERITROSITLARNINGCHroAMLILIGI(REZISTENTLIGI)

Download 14,15 Mb. Pdf ko'rish
bet	29/318
Sana	23.05.2024
Hajmi	14,15 Mb.
	#251148

1 ... 25 26 27 28 29 30 31 32 ... 318

Bog'liq
G‘ofurov A.T., Fayzullayev S.S. Genetika va evolyutsion ta’limot

ERITROSITLARNINGCHroAMLILIGI(REZISTENTLIGI)
Eritrotsitlarning oqsil-lipoid p o ‘sti m a’lum darajada chidamli bo‘ladi,
ta’sir qilayotgan belgili bosimga, kuchga bardosh beradi. Ammo ta’sir
qilayotgan bosim, kuch po‘stning chidamlik m e’yoridan oshib ketsa, bu
vaqtda u yorilib, eritrotsit parchalanadi. Oqibatda ichidagi gemoglobin
tashqariga chiqadi. Gemoliz deb shunga aytiladi. Eritrotsitlarning
chidamligi yaxshi yetilganlarida balandroq, yosh, to‘la yetilmaganlarida
esa pastroq bo‘ladi. Bundan tashqari, eritrotsitlarning chidamligi ulaming
shakliga va plazmaning tarkibiga ham bog‘liq.
Ko‘p hollarda
eritrotsitlarning osmotik bosimga chidamligi aniqlanadi. Buning uchun
turli konsentratsiyali gipotonik eritmalardan foydalaniladi. Gap shundaki,
eritrotsitlarning po‘sti yarim o‘tkazgich parda bo‘lib o ‘zidan metall
kationlarining o'tkazmaydigan bo‘lgani uchun, ular gipotonik eritmalarga
solinganda ichiga eritmadan suv kiradi. Bu vaqtda gipotonik eritmaning
konsentratsiyasi qancha past bo‘lsa, kirayotgan suv miqdori shuncha ko‘p
bo'ladi. Eritrotsitga kirayotgan suv uning po‘stiga m a’lum bosim bilan
bosadi. Oqibatda bosim belgili darajada yitgandan keyin p o ‘st yoriladi,
gemoliz yuz beradi. Odatda turli konsentratsiyali gipotonoik eritmalar
foydalanib, eritrotsitlarning maksimal va minimal chidamlisi aniqlanadi.
Qon konsentratsiyasi izotonik eritma konsentratsiyasiga naqadar yaqin
51

bo‘lgan gipotonik eritmada gemolizga uchragan eritrotsitlar minimal
chidamlikka ega bo‘lgan eritrotsitlar hisoblanadi. Konsentratsiyasi
izotonik eritma konsentratsiyasidan naqadar past gipotonik eritmada
gemolizga uchragan eritrotsitlar maksimal chidamlikka ega bo‘lgan
eritrotsitlardir. Eritrotsitlar chidamliligini aniqlash tibbiiyot va veterinariya
amaliyotida m a’lum amaliy ahamiyatga ega.

Download 14,15 Mb.

1 ... 25 26 27 28 29 30 31 32 ... 318

Download 14,15 Mb.

Pdf ko'rish