rang k o ‘rsatkichini aniqlash y o ‘li
bilan ham qon tarkibidagi
gem oglobin m iqdori to ‘g ‘risida fikr yuritish mumkin. Q onning rangi
k o ‘rsatkichini aniqlash bilan biz qondagi har bir eritrotsitning
tarkibidagi
gem oglobin
to ‘g ‘risida
m uloxaza
yurita
olamiz.
M asalan: 1mm
3
qonda 5mln eritrotsit bor deb faraz qilaylik. 100ml.
qon tarkibida 16,67gr. gem oglobin b o ‘lsin. Bu vaqtda 1mm
3
qon
tarkibida 0,000166 yoki 166mg. gem oglobin b o ‘ladi.
Dem ak har bir
eritrotsit
tarkibida
166/5mln=33mg
gem oglobin
bor.
33mg.
gem oglobin, y a ’ni bitta eritrotsit tarkibidagi gem oglobin m iqdori
shartli ravishda
lg r.g a
teng deb olinib, norm al qon rang
k o ‘rsatkichining darajasi deb hisoblanadi.
Qondagi gem oglobin m iqdori organizm ning turli holatlariga
b o g ‘liqdir. Y osh hayvonlar hayotining
dastlabki davrida qondagi
gem oglobin m iqdori katta hayvonlardagiga nisbatan k o ‘proq b o ‘ladi.
Yangi tu g ‘ilgan qorako‘l q o ‘zilarining qonida gem oglobin m iqdori
o ‘rtacha 16-18 gr.% ni tashkil qilishi kuzatishlarim izdan m a’lum,
keyinchalik,
birnecha
kun
o 'tish i
bilan
ularning
qonidagi
gem oglobin m iqdori bir oz kam ayib,
10
-
12
gr.% ga teng b o ‘lib
qoladi.
7-jadval
Odam
va hayvonlar qonidagi
H ayvonlar
ning turlari
G em oglobinning
m iqdori (gram% )
1
.
Odam
13,5(11-15)
2
.
Ot
11(8-15)
3.
Qoramol
12(9-14)
4.
Q°‘y
12,5(9-14)
5.
Echki
10,6(7-14)
6
.
Tuya
15,2
7.
It
13,6
O rganizm m uskullaridagi gem oglobinning m ioglobin deb
ataluvchi xili bor. U ning prostetik guruhsi - gem gem oglobin
tarkibidagi shunday guruhga o ‘xshaydi.
Oqsil qism i - globin
gem oglobin globiniga qaraganda pastroq m olekulyar o g ‘irlikka ega:
odam m ioglobini organizm dagi jam i kislorodning 14% ini biriktira
oladi. U faol ishlayotgan muskul, suvga shum g‘uvchi
odam va
hayvonlar
m uskulining
kislorod
bilan
ta ’m inlanishida
katta
56
a h a m iy a tg a e g a , s h u n in g u c h u n h a m b u m o d d a o tla r n in g m u s k u lid a ,
k o ‘p c h i l i k s u v h a y v o n l a r i n i n g m u s k u lid a a y n iq s a , k o ‘p r o q b o ‘la d i.
