|
Rajamurodov z. T., Rajabov a. I. Odam va hayvonlar fiziologiyasi
Pdf ko'rish
|
| bet | 34/318 | | Sana | 23.05.2024 | | Hajmi | 14,15 Mb. | | #251148 |
Bog'liq G‘ofurov A.T., Fayzullayev S.S. Genetika va evolyutsion ta’limott/r
Hayvonlar
Leykotsitlarning foiz nisbati
azo-
fll
ozino
fil
Neytrofillar
Limfot
sitlar
Monot
sitlar
Mielo
tsit
Yosh
hujayra
lari
Tayoqcha
simon
yadroli
Segme
ntsimo
nyadro
li
1.
Odam
0,1
5,0
0,9-1,5
40,0
55,0
30,0
45,0
3,0
2.
Ot
0,1
1,2
2,6
6,2
0,9-1,5
40,5
55,0
30,0
51,0
0,1
4,0
3.
Qoramol
0,0
1,5
3,0
10,0
3,0-10,0
10,0
30,0
40,0
77,0
4,0
10,0
4.
Q o‘y
0,2
0,8
2,0
8,0
0,4-2,0
27,0
41,0
27,0
41,0
1,4
5,8
5.
Echki
0,0
2,0
2,0
7,5
0,5-4,0
29,0
57,0
32,0
68,0
2,5
6,0
6.
Tuya
0,0
1,2
1,5
10,5
8,0-17,0
29,0
47,0
31,0
49,0
1,5
4,5
7.
It
0,4
1,6
0,0
9,0
0,0-6,0
45,0
75,0
10,0
40,0
4,0
10,0
TROMBOTSITLAR - QON PLASTINKACHALAM
Qonning bu shaklli hujayralariga xos belgilami birinchi marta 1882
yilda italiyalik olim Bikosera yozib qoldirgan. Trombotsitlar yoki taloq
hujayralari - mega kariotsitlarining sitoplazmatik parchalaridir. Tuban
darajada turadigan umurtqali hayvonlaming trombotsitlari yadrolidir.
Laboratoriya sharoitida trombotsitlaming qondagi miqdori Fomo usuli
yordamida aniqlanadi. Buning uchun qon tarkibidagi trombotsitlar
agglyutinatsiyaga uchramasligi (yopishib qolmasligi) uchun 14% li
magniy sulfat eritmasi bilan aralashtiriladi. So‘ngra shunday qondan
buyum shishasi ustiga yupqa qilib surkalib, surtma tayorlanadi va
bo‘yaladi. So‘ngra har 1000 eritrotsitga nechta trombotsit to ‘g ‘ri kelishi
aniqlanadi. Tekshirilayotgan 1mm
3
qondagi eritrotsitlarning miqdorini
61
bilgan holda trombotsitlaming miqdori hisoblanadi. Trombotsitlaming
kattaligi 2-4mk. keladigan, oval, uroqsimon shakldagi hujayralar bo‘lib,
o'rtacha 5-8 sutka davomida yashaydi. Yuqori taraqqiy etgan hayvonlarda
yadrosiz donachalardir. Turli hayvonlaming 1mm
3
qonida 100000-600000
donagacha bo‘ladi. Yosh hayvonlaming qonida trombotsitlaming miqdori
katta hayvonlamikiga nisbatan kamroqdir (9-jadval). Trombotsitlaming
miqdori turli kasalliklarda (jumladan, anofilaktik shokda), hamda
organizm dorivor moddalar va radiatsiya ta’sirida zaharlanganda
kamayadi. Aksincha simpatik nerv tizimi qo‘zg‘alganda, organizmga
adrenalin gormoni yuborilganda, turli jarohatlar paytida trombotsitlaming
soni ko‘payadi. Ulaming soni sutka davomida ham o ‘zgarib turadi.
Jumladan, kunduzi kechagidagiga qaraganda ko‘proq bo‘ladi. Jismoniy ish
bajarilayotganda ham bu hujayralar soni ko'payadi. Trombotsitlar taloq va
retikula - endofelial sistema hujayralarida parchalanadi. Trombotsitlar
organizmda qonning ivish jarayonida katta ahamiyatga ega. Tomirlar
shikastlanib, trombotsitlari parchalanganda, ulardan qon ivishida muhim
rol uynaydigan bir qator moddalar bilan birgalikda serotonin degan modda
ham ajralib chiqadiki, bu modda tomir devorini toraytirib qon ivishiga
sharoit yaratilishida ishtirok etadi.
10
-Jadval.
Turli organizmlarda trombotsitlar m iqdori:_________
t/r
0
‘rtacha,
ming
Trombotsitlar miqdori
(
1
mm
3
qonda
minglar hisobida)
1
.
Odam
200-400
2
.
Ot
350
300-400
3.
Qoramol
450
400-500
4.
Qo‘y-echki
350
300-400
|
| |
