|
Raqamli biznesda kognitiv tizimlar va xizmatlar
|
| bet | 24/201 | | Sana | 14.05.2024 | | Hajmi | 4,94 Mb. | | #232599 |
Bog'liq O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi
Tabiiy kognitiv tizim deganda dastlab tirik organizm (individual, guruh, jamoa) ongiga asoslangan bilishning biologik tizimi tushuniladi. Bunday kognitiv tizimining asosini fikrlash, ong, xotira va tilning o‘zaro ta’siri tashkil etadi. Garchi bu umumiy holatda aniqroq bo‘lmasa-da, inson miyasi kognitiv tizimning asosiy tashuvchisi ekanligi haqidagi fikrga qo‘shilish mumkin.
Sun’iy kognitiv tizim deganda kognitiv funktsiyaga ega bo‘lgan sun’iy intellekt belgilari bo‘lgan mashinalarga xos bo‘lgan nobiologik tizim tushuniladi va voqealarni interaktiv fazoviyvaqtincha modelini yaratish uchun vaqtni bog‘lash qobiliyatiga ega.
Zamonaviy aqliy tizimlar ma’lumot foydalanish uchun biznes tahlil va qaror qabul qilish uchun dastlabki ma’lumotni foydali ma’lumotlarga aylantirish uchun qo‘llaniladigan aloqa texnologiyasi, kognitiv modellar va kompyuter tizimlarini ishlatadi. Amaldagi vositalar katta miqdordagi tartibsiz ma’lumotlarni qayta ishlashga yo‘naltirilgan ma’lumotlarni intellektual va matn tahlili, operatsion-analitik qayta ishlashni o‘z ichiga oladi. Bu biznesning yangi strategik imkoniyatlarini aniqlashga yordam beradi va mavjud biznes-jarayonlarni aniqroq moslashtirishga imkon beradi.
Kognitiv biznes tahlillari (CBA) biznes maqsadlari va strategiyalarining keng doirasini qo‘llab-quvvatlash uchun ishlatilishi mumkin.
Mahsulotlarni joylashtirish va raqobatbardosh narxlarni aniqlash kabi qisqa muddatli operatsion yechimlar CBAyordami bilan sezilarli darajada kengaydi.
Brendni aniqlash va bozor ulushi kabi sohalarga oid uzoq muddatli strategiyalar CBA taqdim etadigan prognozlash va sahnani modellashtirishni hisobga olgan holda yanada muvaffaqiyatli bo‘ladi.
Umuman olganda kognitiv tizimlarning va xususan, CBA tizimlarining muhim afzalligi shundaki, ular kompaniya faoliyat ko‘rsatadigan bozorning tashqi ma’lumotlarini ham, moliyaviy ko‘rsatkichlar va operatsion ma’lumotlari kabi kompaniyaning ichki ma’lumotlarini qayta ishlash qobiliyatiga ega.
Tashqi va ichki ma’lumotlar birlashtirilganda, kelajakda ular boshqa yo‘l bilan olinmaydigan bilimlarni yaratadilar.
Kognitiv texnologiyalarni rivojlantirishning asosiy yo‘nalishlari 1.3.1-rasmda keltirilgan.
Biznes uchun kognitiv tizimlarni texnologik va uslubiy ta’minlash oldingi, joriy va prognoz ko‘rsatkichlari, g‘oyalar va uning holati to‘g‘risidagi bilimlarni qo‘llab-quvvatlashga qaratilgan.
Ehtiyojlarga qarab biznes-tahlilning quydagi imkoniyatlar va texnologiyalar qo‘llanilishi mumkin:
BI - hisobot berish (biznes-intellekt tizimlariga asoslangan hisobot);
Data Mining (aqlli ma’lumot qidirish);
murakkab voqealarni intellektual qayta ishlash;
CPM (biznes faoliyatini boshqarish uchun amaliy dasturlar);
ekspert tizimlari asosida qiyoslash.
Kognitiv modellashtirish asoslari
|
|
Kognitiv modellashtirishningt ransmilliy tuzilmalarni
|
|
Ijtimoiy-iqtisodiy ob’ektlarning rivojlanishini boshqarish
|
|
|
|
Institutsional tuzilmalarni kognitiv
modellashtirish
|
|
|
|
Kognitologiyaning falsafiy va psixologik muammolari
|
|
Vaziyatning rivojlanishini
bashorat qilish
uchun kognitiv modellar
|
|
Kognitiv yondashuvning asosiy muammolari
|
|
|
|
|
| |
