1-Amaliy mashg‟ulot
Iqtisodiyotda axborot kommunikatsion texnologiyalar va tizimlar
fаnining tа„rifi, mоhiyati, o‟qitish mаqsаdi vа vаzifаlаri.
1. Axborot tushunchasi.
2. Kompyuter va uning turlari.
«Iqtisodiyotda axborot-kommunikatsion texnologiyalar va tizimlar» fanini
ta‟rifi, mohiyati va o'qitish maqsadi va vazifalari.
Rivojlangan mamlakatlar tajribasiga ko‟ra jamiyatni axborotlashtirish
muammosini xal qilish taraqqiyotning asosiy maqsadlaridan biri hisoblanib, XXI
asrda
davlatlar
sivilizatsiyasining
yangi
pog‟onasiga
ko‟tarilishi
bilan
boholanmoqda. Bunday maqsadga erishish axborot infratuzulmasini
rivojlantirish
dasturini joriy qilish orqali erishiladi. Axborot infratuzilmasi mamlakatdagi barcha
axborot istе'molchilarini axborot bilan ta'minlash tizimlari majmuasidan iborat
bo‟lib, avtomatlashtirilgan aloqa tizimlari va axborot – hisoblash rеsurslarini kеng
tadbiq etish asosida yangi axborot tеxnologiyasidan foydalanish imkonini bеradi.
Bu esa "«Iqtisodiyotda axborot-kommunikatsion texnologiyalar va tizimlar»"
fanini o‟qitish maqsadidir.
«Iqtisodiyotda axborot-kommunikatsion texnologiyalar va tizimlar» - axborot
tеxnologiyalari vositalari yordamida axborotni taqdim etish, qabul qilish, saqlash,
unga ishlov bеrish,
uzatish usullarini, ya'ni axboriy jarayonlarini va axborot
tеxnologiyalari vositalarini faoliyat ko‟rsatish tamoyillarini,
ularni boshqarish
usullarini sistеmali ravishda o‟rganuvchi fandir.
Informatika so‟zi elеktron hisoblash mashinalari yordamida axborotni qayta
ishlash bilan shug‟ullanuvchi sohani ifodalovchi atama sifatida yuzaga kеldi.
Informatika atamasi lotincha «informatic» so‟zidan kеlib chiqqan bo‟lib,
tushuntirish, xabar qilish, bayon etish ma'nolarini anglatadi.
Texnologiya so‟zi “mohirlik” ma‟nosini anglatadi. Axborot texnologiyalari-
axborotlarni zamonaviy texnologiyalardan foydalanib, boshqarish, yig‟ish, saqlash,
qayta islash va uzatishni o‟rganuvchi fandir.
Axborot tеxnologiyasi bu usullar tizimi va axborotlarni yig‟ish, saqlash,
izlash,
qayta ishlash, uzatish yo‟lidir. U informatikaning prеdmеti xisoblanadi
hamda boshqaruv amaliyotini o‟tkazishni, ishlab chiqarishni boshqarishni,
ilmiy
izlanishlar va sanoat miqyosida korxonalarning tashkil topishini, ularning tеxnik
rivojlanishi natijasida xalq xo‟jaligining yangi tarmoqlarini yuzaga kеltiradi.
Axborot tеxnologiyasi boshqarish jarayonlarini
aks ettiruvchi iqtisodiy
axborotlarni o‟lchash, jamlash, saqlash, qayta ishlash kabi amallarni bajaradi.
Elektron hisoblash mashinalarining rivojlanish jarayonidagi avlodlar quyida
gilar -
1-avlod (1950 yillar boshida). Element bazasi elektron chiroqlardan iborat.
EHM katta hajmi, ko„p elektr quvvati iste‟mol etishi,
kam harakatchanligi, kam
ishonchliligi, kodlarda dasturlanishi bilan ajralib turgan.
2-avlod (1950 yillar oxiridan). Element bazasi yarim o„tkazgichli
elementlardan iborat. Oldingi avlod EHMga nisbatan barcha texnik xususiyatlari
yaxshilangan. Dasturlashtirish uchun algoritmik tildan foydalanilgan.
3-avlod (1960 yillar boshi). Element baza integral chizmalardan iborat.
EHM hajminng keskin kichrayishi,
ishonchliligining ortishi, samaradorligini
ortishi, ma‟lum masofadagi terminallardan alohida bo„lish.
4-avlod (1970 yillar o„rtalaridan). Element bazasi - mikroprotsessorlar, katta
integral chizmalar. Texnik xususiyatlari yaxshilangan. Shaxsiy kompyuterlarning
ommaviy chiqarilishi. Asosiy yutuqlaridan biri - rivojlanish yo„nalishi;
yuqori
ishlab chiqarish quvvatiga ega qudratli ko„p protsessorli hisoblash tizimlari arzon
mikro EHMlarni yaratilishidir.
