12
dunyo YIM tarkibida 2,5 barovarga o’sdi. Borgan sari ko’proq
mamlakatlar va
mintaqalar rivojlanish jarayonida raqamli texnologiyalarning ahamiyati ancha katta
ekanligini tan olmoqdalar. Huddi shuning uchun ham Germaniyada
4.0 Industriya
,
Singapurda
Smart Nation
va Evropa Ittifoqida
Horizon 2020
kabi milliy
strategiyalarni rivojlantirishga katta ahamiyat berilmoqda. Shuningdek,
Markaziy
Osiyoda joylashgan Qozog’ston va Qirg’izston mamlakatlari
Digital Kazakstan
va
Kyrgizstan Taza Koom
deb nomlangan milliy raqamli texnologiyalarini
rivojlantirish rejalarini keng jamoatchilikka taqdim etib kelmoqdalar. Biroq, shuni
ham alohida ta’kidlash kerakki, Markaziy Osiyo mamlakatlaridagi hozirgi axborot
kommunikatsion tuzilmalar darajasi dunyo bo’yicha o’rtacha
qiymatdan ancha
pastdir. Bu esa pirovard natijada, raqamli iqtisodiyot infratuzilmasining aksariyat
qismi raqamli iqtisodiyot talablari darajasidagi ehtiyojlarni to’liq qondira
olmasligiga olib keladi. Agarda biz bir misol sifatida ushbu mamlakatlardagi keng
polosali maishiy aloqa tarmog’ni ko’rib chiqsak,
uning xonadonlarga kirib
borishining o’rtacha darajasi hududlar miqyosida 10-34% gina ekanligini
ko’rishimiz mumkin. Bu jahon miqyosidagi o’rtacha 41,1% dan ham kamdir.
Bundan tashqari, ushbu mamlakatlarning 79% aholisi foydalanayotgan keng
polosali aloqa tezligi 10 Megabayt/sekunddan ham pastroq tezlikka egadir.
O’zbekiston Respublikasida keng polosali tarmoq imkoniyatlarini
kuchaytirish
uchun boshqa davlatlar tajribasidan foydalangan xolda infratuzilmalarni
rivojlantirish orqali erishish mumkin. Hozirgi davrda Markaziy Osiyo davlatlari
ko’pincha investitsiyalarni to’liq qoplay olmaslikka hamda raqamli infratuzulmada
kelib chiqishi mumkin bo‘lgan investitsion muammolarga duch keladilar. Bu kabi
muammolarni yechishda barcha ishtirokchilarning sa’yi-harakatlari
birdek talab
qilinadi. Shu sabab, mazkur mamlakatlar hukumatlari raqamli iqtisodiyot rivojini
qo‘llab-quvvatlash uchun soliqlar va
IT
sohasidagi qobiliyatlarni, shularga tegishli
fondlarni rivojlantirish yo‘lida samarali siyosat ishlab chiqishi va o‘zlarining
siyosiy qobiliyatlarini ishga solishda ijodiy yondashishi maqsadga muvofiq bo’lgan
bo’lar edi. Shundagina hukumatlar raqamli information-kommunikatsion
texnologiyalarini barcha sohalarga tatbiq etuvchi
mustahkam muhitni yaratgan
13
holda aloqa operatorlariga investitsiyalar bilan bog‘liq havf va muammolarni
bartaraf etishda yordam bera olishlari mumkin. Misol uchun, Mongoliyali
koperatorlar davlat hukumati tomonidan qo‘llanilgan
maqbul siyosat tufayli,
WTTX
texnologiyasiga ega 80 000ta intellectual o‘tovlarni barpo etishga
erishdilar. Shunga o‘xshash aqlli o‘tovlar chekka hududlardagi cho‘ponlarga shahar
sharoitiga o‘xshash keng tarmoqli aloqa xizmatlaridan foydalanishga yordam
beradi. Bu esa cho‘ponlarga bozor haqidagi ma’lumotlarni juda oson qo‘lga
kiritishda, masofaviy o‘qitish kurslarida ishtirok etishda imkon beradi hamda
Internet orqali oila a’zolari va do‘stlari bilan suhbatlashishda
yanada qulay
«raqamli» muhitni ta’minlaydi. Raqamli AKT masalalari ta’minotchisi sifatida
yaxshi tanilgan
