267
chitaqsimlanganma’lumotlarbazasidir.
Uningnegakerakliginimisolyordamidatushuntirishosonroq.
AQShdagiakangizgabankjo‘natmalariorqali
100
dollaryubordingizdebtasavvurqiling.
Jo‘natmashaklinito‘ldirganingizdanso‘ng,
bankxodimishahsiyhisobingizdanpulniyechibolib,
unihalqaroo‘tkazmalaruchunbankningyagonahisobigao‘tkazadi.
Shundanso‘ng,
boshqaxodimbupullarniagentbankninghisobigao‘tkazadi,
uesa,
o‘znavbatida,
pullarniAQShgao‘tkazadi.
Uyerdao‘tkazmangizaynanshutahlitakangizningshaxsiyhisobigatushadi.
Jo‘natmadavomidahechkimxatogayo‘lqo‘ymaganbo‘lsa, uchkuno‘tibakangiz 97
dollarnioladi
(
barchabanklarningkomissionlariolinganidanso‘ng,
albatta
).
Biroqengqo‘rqinchlisi, shuuchkunichidanasiz, vanasizningakangiz,
qolaversa,
bankirlardanhechbiriaynivaqtdapullaringizqayerdaekanliginivaularninghisobinikim
yuritayotganliginibilmaydi.
Serverningkutilmagandabuzilibqolishi,
bankxodimininginsofsizligiyokixakerlikhujumiuzoqsurishtiruvlarningboshlanishig
asababbo‘lishimumkin. Axir bu kabi hodisalar hisobingizdagi pullar bilan ham
sodir bo‘lishi mumkin-ku. Demak, siz har kuni tizimga umid qilasiz va
bankingizga ishonasiz, bu esa o’ziga hos bir muammo.
Hozirda blokcheynlar
asosan kriptovalyuta jo‘natmalari uchun foydalanilmoqda. Biroq shu bilan bir
vaqtda u turli tashkilotlarning turli-tuman maqsadlarini amalga oshirish uchun ham
faol joriy etilmoqda. Blokcheynning afzalligi uning shaffof, tezkor,
soddaligi va
qiymatida. Siz kriptovalyuta yoki biror-bir ma’lumotni blokcheyn orqali jo‘natgan
bo‘lsangiz,
bunday
jo‘natma
haqida
ma’lumotni
o‘zgartirish
yoki
qalbakilashtirishning umuman imkoni yo‘q. Chunki bu jarayon butun dunyo
bo‘yicha yuz minglab kompyuterlar tomonidan tasdiqlanadi. Aynan ushbu
kompyuterlarda ushbu ma’lumotning ko‘plab nusxalari saqlanadi —
ular bilan
istalgan foydalanuvchi istalgan vaqtda tanishishi mumkin. Jo‘natma jarayoni
markazlashmagan holda bor-yo‘g‘i bir necha daqiqa vaqt oladi va bank
jo‘natmasidan bir necha o‘n marta arzondir. Agar
siz pullarni yoki qandaydir
ma’lumotni blokcheynda saqlasangiz, ushbu qaydlar hech qachon yo‘qolib
268
ketmaydi yoki soxtalashtirilmaydi. Bozorning istalgan ishtirokchisi istalgan
daqiqada moliyaviy ahvolingizga ishonch hosil qilishi mumkin.
Blokchenda hech
qanday uchinchi tomon yoki vositachi ishtirokisiz, to‘liq shaffoflik va hisoblar
aniqligining matematik kafolati ta’minlab beriladi.
O’zbekiston Respublikasida blokcheyn bilan
ishlashga Toshkent shahrida
joylashgan «
