Qiymatlar buxgalteriya hisobining amalga oshirilishi . Buxgalteriya
hisobi – iqtisodiy jarayonlar qatnashchilari haqidagi moliyaviy axborotni o‘lchash,
109
qayta ishlash va uzatishdir. Ko‘p milliardlab mablag’lar aylanadigan ushbu
tarmoqni
to‘rtta
audit
gigantic,
ya’ni,
Deloitte Touche Tohmatsu, PricewaterhouseCoopers, Ernst & Young va
KPMG kompaniyalari nazorat qiladi.
An’anaviy buxgalteriya hisobi amaliyotchilarizamonaviy moliyani tezligi va
murakkabligi tufayli unchalik yaxshi boshqara olmayaptilar. Blokcheyn
taqsimlangan registrini qo‘llaydigan yangi usullar ea audit va moliyaviy
hisobotlarni shaffof qiladi va ularni real vaqt rejimida faol olib borishga imkon
beradi. Shuningdek, utartibga soluvchi organlar va boshqa manfaatdor
shaxslarning
korporatsiya
ichidagi
moliyaviy
faollikni
kuzatib
borish
imkoniyatlarini sezilarli darajada kengaytiradi.Blokcheyn shuningdek, davlatning
moliya hizmatlari sohasini nazorat qilishdagi roli haqidagi munozaralarni ancha
jonlantirib yubordi. Agar ularni so‘zning keng ma’nosida kommunal hizmatlar
sifatida qabul qiladigan bo‘lsak, odatda davlat tomonidan qattiq tartibga
solinadigan xomashyo monopoliyalariga o‘xshatish mumkin bo’ladi. Biroq,
blokcheyn texnologiyasi risklarni pasaytirish hamda shaffoflik va tezkorlikni
oshirishni va’da qilishi sababli, texnologiyaning o‘zi tartibga solish funksiyalarini
bajaradi3. Biroq, agar tartibga soluvchi organlar banklar va bozorlarda ichki
jarayonlarga yo‘l topish imkoniga ega bo‘lsa, unda ayrim qonunlarni
soddalashtirish, boshqalarini esa umuman bekor qilish mumkindir? Bu savolga
javob berish ancha qiyin masala. Bir tomondan, tartibga soluvchi organlar
innovatsiyalar ulkan tezligini hisobga olgan holda o‘zining nazorat funksiyasini
qayta ko‘rib chiqishiga to‘g‘ri keladi. Boshqa tomondan, banklar davlat
nazoratidan chetda qolib ketgan holatda bir necha marta halollikni ham yodidan
chiqarib qo‘yishgan.Tadbirkorlar uchun investorlar izlab topish – jiddiy
o‘zgarishlar kutib turganmoliya hizmatlari industriyaining sakkizta funksiyasidan
biridir. Qimmatli qog‘ozlarni qisman joylashtirish, aksiyalar va xususiy
investitsiyalarni tijorat kapitaliga birlamchi va ikkilamchi joylashtirish (PIPE)
orqali aksiyadorlik kapitali to‘plash jarayoni 1930-yillardan buyon jiddiy
3www.ifrasia.com/blockchain-will-make-dodd-frank-obsolete-bankers-say/ 21216014.article.
лган
110
o‘zgarishlarga uchramadi. Endilikda esa, barchamizga ma’lum va mashhur bo’lgan
kraudfanding platformalari kichik biznesning internet orqali kapitalga yo‘l topishi
mumkinligini ko’rsatdi. Horijiy mamlakatlarda qo’llaniladigan
