|
Referat mavzu: Transformatorlar. Bajardi: 632 23 Jobborov Dilshdobek Qabul qildi: P. Mavlonov Farg‘ona 2023
|
| bet | 1/18 | | Sana | 18.01.2024 | | Hajmi | 3,85 Mb. | | #139939 | | Turi | Referat |
Bog'liq Dilshodbek — копия
O‘zbekiston Respublikasi oliy talim va o‘rta maxsus
ta’lim Vazirligi
Muhammad al-Xorazmiy nomidagi
Toshkent axborot texnalogiyalari unversiteti
Fag‘ona filiali
Telekommunikatsiya injineringi va kasbiy ta’lim fakulteti
Telekommutikatsiya texnalogiyalar kafedrsi
Fizika fanidan
REFERAT
MAVZU:Transformatorlar.
Bajardi: 632_23 Jobborov Dilshdobek
Qabul qildi: P. Mavlonov
Farg‘ona 2023
12-MA’RUZA : TRANSFORMATORLAR.
REJA
1. TRANSFORMATOR TUSHUNCHASI
2. TRANSFORMATOR TARIXI
3. TRANSFORMATOR VAZIFASI
TRANSFORMATOR (LOT. TRANSFORMOO’ZGARTIRAMAN) – TEXNIKADA – ENERGIYA YOKI OBYEKTLARNING BIRON BIR MUHIM
XOSSASI (MAS. TOK KUCHI, KUCHLANISHNI
VA BOSHQALAR)NI O’ZGARTIRISH UCHUN
MO’LJALLANGAN QURILMA
TRANSFARMATORLAR TURLARI
Gidrotransformatorlar
Fototransformatorlar
O’YUCH (o’ta yuqori chastota)
Avtotransfratorlar
Payvandlash transfarmatorlar
O’lchov transfarmatorlar
Bir fazali va uch fazali kuch transfarmatorlar va boshqalar
Transformator (lotincha: transformo — oʻzgartiraman) — bu pas kuchlanishni yuqori kuchlanishga yuqori kuchlanish pas kuchlanishga aylantirib beruvchi elektro statik apparat(chastotasini o'zgartirmagan holda). Texnikada —. energiya yoki obʼyektlarning biron bir muhim xossasi (mas., tok kuchi, kuchlanish va boshqalar)ni oʻzgartirish uchun moʻljallangan qurilma. Elektr T., gidrotransformator, fototransformator, OʻYUCH (oʻta yuqori chastota) T.i va boshqa xillargaboʻlinadi. Elektr T. oʻzgaruvchan tok kuchlanishini oʻzgartirish (kuchaytirish yoki pasaytirish) uchun moʻljallanadi. Uning ishi elektromagnit induksiya hodisasiga asoslanadi. U bitta birlamchi chulgam, bitta yoki bir necha koʻp ikkilamchi chulgʻam va asosan berk tipdagi ferromagnit oʻzak (magnit oʻtkazgich) dan iborat. Barcha chulgʻamlar ferromagnit oʻzakka oʻraladi va birbiriga induktiv bogʻlangan boʻladi. Birlamchi chulgam uchlari (T. kirishi) oʻzgaruvchan tok kuchlanish manbaiga, ikkilamchi chulgam (yoki chulgʻamlar) uchlari (T. chiqishi) isteʼmolchilarga ulanadi. Elektr T.ni birinchi marta P. N. Yablochkov 1876-yil elektr yoritish tarmogida ishlatgan. M. O. DolivoDobrovolskiy 1890-yil uch fazali elektr T.ni yaratgan. Keyinchalik boshqa olim va ixtirochilar T. ni takomillashtirish, quvvati va f.i.k.ni oshirish, izolyatsiyani yaxshilash, ixchamlashtirish va boshqalarga doyr ishlar olib borishgan.
Faraday 1831-yil 29-avgustda ‘Faraday induksion lentasi’ deb nomlangan “dunyodagi halqani” ni kashf etdi, bu aslida dunyodagi birinchi prototip transformatoridir. Ammo Faraday uni faqat elektromagnit induktsiya prinsipini namoyish qilish uchun qo’llagan, u amaliy foydalanishga ega bo’lishi mumkin deb hisoblamagan. 1881-yilda Lucien Gaulard va Jon Dixon Gibbs Londonda “ikkinchi qo’ldan ishlab chiqaruvchi”deb nomlangan qurilmani yaratishdi va Westinghouse tomonidan AQSH ushbu texnalogiyani sotdi bu birinchi amaliy kuch transformatorlari, lekin birinchi transformatorlardan emas. Transformator prinsiplarini, birinchi Maykl Faraday tomonidan kashf etildi
Elektr T.ning eng keng tarqalgan turi kuch T.laridir. Ular elektr uzatish liniyalari (EUL)ga oʻrnatiladi. Bunday T.lar elektr styalarning generatorlari ishlab chiqargan tok kuchlanishini 10—15 kV dan 220—750 kV gacha kuchaytirib beradi. T.larning chulgʻamlari misdan, magnit oʻtkazgichlari sovuklayin prokatlab ishlab chiqarilgan elektrotexnika poʻlatidan tayyorlanadi. Elektr T.ning quruq va moyli turlari bor. Quruq T. havoda moysiz sovitiladi. Moyli T.ning magnit oʻtkazgichi va chulgʻamlari mineral moy toʻldirilgan bakka joylashtiriladi. Moy izolyatsiya va sovituvchi vazifasini oʻtaydi.
Oʻzgaruvchan tok tarmogʻida kuchlanishni kuchaytirish yoki pasaytirish hamda elektr energiyani isteʼmolchilarga taqsimlash uchun moʻljallangan majmua kichik T. styasi (podstansiyasi) deb ataladi. Unda kuch T. i, taqsimlash qurilmalari, avtomatik boshqarish va himoya qurilmasi, qoʻshimcha inshootlar boʻladi. Yuqori quvvatli baʼzi pasaytirish T. podstansiyalarida kuchli, lab.da uyroʻzgʻorda ixcham avtotransformatorlar ishlatiladi.
|
| |
