Kobalt organizmda uzoq vakt saqlanmaydi, shuning uchun kobalt hisobiga
zaxarlanish bulmaydi. Ayrim holatlarda bir kunda 100 kg tirik vazniga 90-110 mkg
qabul qilgandagina zaxarlanish kuzatilishi mumkin.
Yod
- dengiz suv o‘tlarida, dengiz baliq unida ko‘p bo‘ladi. Ozuqalarda
yodning etarlik bo‘lishi tuproqdagi yod bilan bog‘liq bo‘ladi. Kaysi xududlarda
yod etishmasa profilaktika va davolash maqsadida juda kam miqdorda (mikrodoza)
osh tuziga kaliy yoditi yoki natriy yoditi aralashtirilib berish mumkin.
Yod etishmasligining xarakterli belgilaridan biri ko‘payish funksiyasiing
buzilishidir (bola darmonsiz tug‘iladi, jun qoplamisiz, ayrim paytlar o‘lik bola
ham tug‘iladi), yod etishmasligidan qolqonsimon bezi funksiyasi kuchyish evaziga
hajm jihatdan kattalashadi va buqoq kasallaigining asosiy belgisi hisoblanadi. Yod
etishmasligidan qolqonsimon bezida tiroksin gormonining sintezlanishi buziladi,
natijada cho‘chqa bolalari o‘sish va rivojlanishidan orqada qoladi.
Hayvonlar yodga bo‘lgan talabining 50 % ozuqa orkali qabul qilsa, qolgan
qismini ichimlik suvi orqali oladi. Erning yuza qismidan olinadigan suv tarkibida
yod kam bo‘ladi, chuqur artizan quduqlardan olinadigan suvda yod ko‘proq
bo‘ladi.
