|
Reja. Aktiv ikki qutblik, ekvivalent generator usuli. Superpozisiya prinsipiva ustma –ust qo‘yish usuli. Aktiv ikki qutblik, ekvivalent generator usuli usuli
|
| bet | 1/2 | | Sana | 28.02.2024 | | Hajmi | 149.91 Kb. | | #164045 |
Bog'liq 9 MARUZA Reja Media va axborot savodxonligi talablari va afzalliklari, Jizzax davlat pedagogika instituti tabiatshunoslik fakulteti geo, ReadMe UzTransLit, Krossvord, 6-мавзу (2), “Iqtisodiyotda axborot kommunikatsion texnologiyalar va tizimlar” (2), 12-мавзу матни, 1 maruza, Mavzu111, 2-мавзу матни, Kirish qismi, Креатив фикрлаш ОН-1, AQLIY TARBIYA, 102-guruh Saxibova Dilrabo, 1-ma\'ruza
9 Mavzu: Murakkab elektr zanjirlarini hisoblashning superpozisiya prinsipiva ekvivalent generator usullari
Reja.
Aktiv ikki qutblik, ekvivalent generator usuli.
Superpozisiya prinsipiva ustma –ust qo‘yish usuli.
Aktiv ikki qutblik, ekvivalent generator usuli usuli.
Elektr zanjirlarining ikkita zajim (qutb) ga ega istalgan qismini ikki qutblilik deb ataladi. Sxemalarda ikki qutbliliklar, ikki chiqishli to‘g‘ri to‘rtburchak shaklida tasvirlanadi. Aktiv (9.1–a rasm) va passiv (9.1–b rasm) ikki qutbliliklar farqlanadi.
à) á)
–rasm.
Ta’rif: Elektr energiyasi manbasiga ega ikki qutblilik aktiv ikki qutblilik deb ataladi.
Chiziqli ikki qutblilik uchun zaruriy qo‘shimcha shart bo‘lib uning ajratilgan zajimlarida kuchlanishning bo‘lishi shartligidir, mazkur kuchlanish ikki qutblilik ichida elektr manbasining mavjudligi bilan bog‘liq boshqacha aytganda, ushbu energiya manbalarining ta’siri ikki qutblilik ichida qandaydir boshqa ta’sir bilan o‘zaro kompensatsiyalanmasligi shartdir.
Endi aktiv ikki qutbliklardan iborat bo‘lgan elektr zanjirlarini hisoblashning ba’zi usullarini ko‘rib chiqamiz.
Superpozisiya prinsipiva ustma –ust qo‘yish usuli.
Kontur toklari usuliga asosan
I K
tokni aniqlashda har qaysisi hamma
manbalar E.Yu.K. lari yig‘indisidan iborat bo‘lgan Ye11, Ye22,… Enn
kattaliklar qatnashadi. Shunga o‘hshash holda, tuguniy kuchlanishlar usulini ko‘rib
chiqishda tuguniy kuchlanish
U K 0
ifodasidagi
I1 ,
I2 ,
Iq-1
kattaliklarning har
yig‘indisini anglatadi.
IK
va U K
kattaliklar ifodalaridagi alohida manbalarning
qo‘shiladigan hadlardan iborat ifodalarni hosil qilamiz. Ular hadlarining harbirida ko‘paytuvchi sifatida u yoki bu manbaning E.Yu.K. i yoki toki ishtirok etadi.
Shu sababli istalgan konturdagi kontur toki ushbu konturda alohida manbalarning harbiri hosil qilingan toklar yig‘indisi istalgan tugun va tayanch bazi tuguni o‘rtasidagi tuguniy kuchlanishlar ham ushbu tugun va tayanch bazi tuguni o‘rtasidagi alohida tok yoki E.Yu.K. manbalari hosil qilingan tuguniy kuchlanishlar yig‘indisiga mos holda tengdir.
Aytib o‘tilgan holat, shuningdek ustma–ust qo‘shish prinsipiga ham tegishlidir.
Ko‘rsatilgan prinsip nafaqat istalgan kontur toklari uchun, balki istalgan shaxobcha toklari uchun ham o‘rinlidir. Ushbuning tasdig‘i shaxobchalardagi haqiqiy toklarga nisbatan Kirxgof qonunlariga asosan yozilgan tenglamalar sistemasining chiziqli sistema ekanligidan ham kelib chiqadi. Ustma–ust qo‘yish prinsipi kvadratik formulalar masalan, quvvatlarni ifodalash formulalari uchun o‘rinli bo‘lmaydi.
Ushbu usul o‘ta murakkab masalani unga nisbatan ancha oddiy bo‘lgan masalalarga ajratish imkoniyatini beradi. Berilgan holdabarcha boshqa E.Yu.K. manbalari shaxobchalarida ularning ichki qarshiliklari saqlangan holda qisqa tutashib yopiq ulanadi, ammo ba’zi shaxobchalarda ularning ichki o‘tkazuvchanliklari saqlanib qoladi.
Mazkur usulni ushbu ma’ruzadagi 9.2–rasmda keltirilgan sxema misolida ko‘rib chiqamiz. Usulning qoidalari asosida 2 ta nisbatan soddarok sxemalarni hosilqilamiz
Z1 Z2
Z1 Z2
Å2
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
Reja. Aktiv ikki qutblik, ekvivalent generator usuli. Superpozisiya prinsipiva ustma –ust qo‘yish usuli. Aktiv ikki qutblik, ekvivalent generator usuli usuli
|
