• Global simsiz tarmoqlar
  • Respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot




    Download 4,35 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet76/149
    Sana10.09.2024
    Hajmi4,35 Mb.
    #270811
    1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   149
    Bog'liq
    kiberxavfsizlik-asoslari

    Lokal 
    simsiz 
    tarmoqlar 
    Binolar yoki 
    ofislar orasida 
    Yuqori 
    IEEE 
    802.11, 
    Wi-Fi va 
    HiperLAN 
    Simli tarmoqlarni 
    mobil kengaytirish 
    Regional 
    simsiz 
    tarmoqlar 
    Shaharlar 
    orasida 
    Yuqori 
    IEEE 
    802.16, va 
    WIMAX 
    Binolar va korxonalar 
    va Internet orasida 
    belgilangan simsiz 
    bog’lanish 
    Global 
    simsiz 
    tarmoqlar 
    Butun dunyo 
    bo’yicha 
    Past 
    CDPD, 2G, 
    2.5G, 3G, 
    4G, 5G 
    Butun dunyo bo’yicha 
    Internetdan 
    foydalanishda 
     


    164 
    4.3.2. Simsiz tarmoqlarda mavjud zaifliklar 
    Xavfsiz simsiz ilovani yaratish uchun simsiz “hujumlar” amalga oshirilishi 
    mumkin bo’lgan barcha yo’nalishlarni aniqlash talab etilsada, ilovalar xech qachon 
    to’liq xavfsiz bo’lmaydi. Ammo, simsiz texnologiyalardagi xavf-xatarni sinchiklab 
    o’rganish har holda himoyalanish darajasini oshishiga yordam beradi. Demak, 
    mumkin bo’lgan tahdidlarni tahlil qilib, tarmoqni shunday qurish lozimki, 
    hujumlarga xalaqit berish va nostandart “hujumlar”dan himoyalanishga tayyor 
    turish imkoni mavjud bo’lsin. 
    Nazoratlanmaydigan xudud.
    Simli va simsiz tarmoqlar orasidagi asosiy farq 
    tarmoq chetki nuqtalari orasidagi mutlaqo nazoratlanmaydigan hududning 
    mavjudligidir. Uyali tarmoqlarning yetarlicha keng makonida simsiz muhit aslo 
    nazoratlanmaydi. Zamonaviy simsiz texnologiyalar tarmoq makonini boshqarish 
    vositalarining chegaralangan to’plamini taqdim etadi. Bu simsiz tuzilmalarning 
    yaqinidagi hujum qiluvchilarga simli dunyoda mumkin bo’lmagan hujumlarni 
    amalga oshirishga imkon beradi. 
    Ruxsatsiz suqilib kirish. 
    Agar simsiz tarmoq himoyasi amalga oshirilmasa, 
    ixtiyoriy simsiz ulanish imkoniyatiga ega qurilma undan foydalanishi mumkin. 
    Mazkur holatda odatda kirish joyining yopiq eshittirish diapazoni 50-100 metrni 
    tashkil qilsa, tashqi maydonda 300 metrgacha bo’lishi mumkin.
    Yashirincha eshitish.
    Simsiz tarmoqlar kabi ochiq va boshqarilmaydigan 
    muhitda eng tarqalgan muammo - anonim hujumlarning mavjudligi bo’lib, bundan 
    uzatishni ushlab qolish uchun niyati buzuq odam uzatgich (peredatchik) oldida 
    bo’lishi lozim. Ushlab qolishning bunday turlarini umuman qaydlash mumkin emas 
    va ularga halaqit berish undan xam qiyin. Antennalar va kuchaytirgichlardan 
    foydalanish, ushlab qolish jarayonida niyati buzuq odamlarga nishondan aytarlicha 
    uzoq masofada bo’lishlariga imkon beradi. 
    Simsiz tarmoqlarda foydalaniluvchi barcha protokollar ham xavfsiz emas 
    sababli yashirincha eshitirish usuli katta samara berishi mumkin. Masalan, simsiz 


    165 
    lokal tarmoqlarda foydalaniluvchi WEP protokolidan foydalanilgan bo’lsa, u holda 
    katta ehtimollik bilan tarmoqni eshitish imkoniyati tug’iladi. 
    Xizmat ko’rsatishdan voz kechish.
    Butun tarmoqda, jumladan, bazaviy 
    stansiyalarda va mijoz terminallarida, shunday kuchli interferensiya paydo bo’ladiki, 
    stan-siyalar bir-birlari bilan bog’lana olmasligi sababli DoS (Denial of Service - 
    xizmat ko’rsatishdan voz kechish) xilidagi xujum tarmoqni butunlay ishdan 
    chiqarishi mumkin. Bu xujum ma’lum doiradagi barcha kommunikasiyani o’chiradi. 
    Simsiz tarmoqqa bo’ladigan DoS xujumni oldini olish yoki to’xtatish murakkab. 
    Simsiz tarmoq texnologiyalarining aksariyati lisenziyalanmagan chastotalardan 
    foydalangani bois bir qancha elektron qurilmalardan interferensiya bo’lishi mumkin.
    Simsiz tarmoqda DoS hujumlarini amalga oshirishda hujumchilar tomonidan 
    ICMP Ping so’rovlaridan foydalaniladi. Quyidagi 64-rasmda mazkur holat keltirib 
    o’tilgan. 
    Server
    Server
    Kommutator
    Qonuniy 
    foydalanuvchi
    Qonuniy 
    foydalanuvchi
    Qonuniy 
    foydalanuvchi
    Hujumchi
    Hujumchi tomonidan 
    uzluksiz ICMP Ping 
    so’rovini yuborilishi
    Simsiz marshrutizatorni 
    ICMP Ping so’rovlar bilan 
    to’ldirish

    Download 4,35 Mb.
    1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   149




    Download 4,35 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot

    Download 4,35 Mb.
    Pdf ko'rish