|
UNIXda foydalanuvchi va superfoydalanuvchi va foydalanuvchi interfeysi
|
| bet | 14/14 | | Sana | 18.05.2024 | | Hajmi | 153,37 Kb. | | #243104 |
Bog'liq Resurslar ta\'rifi va asosiy resurslarni aytib bering40. UNIXda foydalanuvchi va superfoydalanuvchi va foydalanuvchi interfeysi
Albatta, hisobsha olingan foydalanuvchi sifatida ish tutadigan tizim administratori, butun tizimni boshqarish uchun oddiy foydalanuvchiga nisbatan ko’proq xuquqga egadir. UNIX OT da bu hol administrator UID ga yagona nol hiymatini berish bilan ecqiladi, bu foydalanuvchi demak superfoydalanuvcqidir (ya'ni administrator). Bu foydalanuvchi tizim ustidan to’liq nazoratga egadir. Superfoydalanuvchi uchun resurslardan foydalanishga chegara yo’hdir. Oddiy foydalanuvchilarga fayl o’lchami, bo’linadigan xotira maksimal xajm va x.k.larga chegara ho’yilgan bo’ladi. Administrator bu chegaralarni, boshqa foydalanuvchilar o’zgartirishi mumkin. Administrator ham o’zi uchun oddiy hisob yozuvi tashkil etadi, ammo tizimni administrlash uchun “SU” komandasidan foydalanadi (haytish komandasi esa “exit”). Foydalanuvchi interfeysi. Foydalanuvchining UNIX tizimi bilan muloqoti komanda tiliga asoslangandir. Foydalanuvchi tizimga kirgandan so’ng, uning uchun komanda interpretatorlaridan biri ishga tushadi. Odatda, tizimda bir-biriga o’xshash, ammo o’z imkoniyatlari bilan farq qiladigan tilli komanda interpretatorlari qo’llaniladi. Ixtiyoriy komanda interpretatori UNIX OT i uchun – hobih (“obolochka” – spell dir). Chunki har qanday interpretator tizim yadrosi Tashqi muhitidan iboratdir Linux tizimida komanda interpretori – “bash” dir.
41. Rejalashtirish ko’rsatkichi va algoritmlarga bo’lgan talablar
Jarayonlarni rejalashtirish xar bir darajasi uchun, xar turli juda ko’p
algoritmlarni taklif qilish mumkin. haysi algoritmni tanlash, xisoblash tizimi
echadigan masalalar va biz rejalashtirishdan foydalanib erishmohchi bo’lgan
maqsadlarimizga bog’liqdir. Bu maqsadlar quyidagilardir.
Xaqqoniylik –kompyuter tizimida, xar bir jarayon va topshiriq uchun
protsessordan foydalanish vaqtining ma'lum qismi ajratilishiga kafolat
berish. Ya'ni, bir foydalanuvchi jarayonni xar doim protsessor vaqtini band
qilishi va boshqa foydalanuvchi jarayoni bajarilmay turishiga yo’l
ho’ymaslik.
Samaradorlik –protsessor ish vaqtining xamma 100%ni band qilishga
xarakat qilish. Bunda u, bajarishga tayyor jarayonlarni kutib turishi kerak
emas. Real xisoblash tizimlarida protsessor yuklanishi 40ta 90%gacha
o’zgarib turadi.
To’liq foydalanish vaqtining hisharishi(turn aroid time) –jarayonni
starti yoki topshiriqni yuklashga navbat qo’yishi va uni tugallashi orasidagi
minimal vaqtni ta'minlash.
Kutish vaqtini hishartirish() –jarayonlarning tayyor xolati va
yuklashga navbatni berish vaqtini qisqartirish.
Javob berish vaqtini hishartirish –jarayonning interaktiv tizimlarda
foydalanuvchi so’roviga javob berish uchun kerak vaqtini
minimallashtirish.Rejalashtirishning ho’yilgan maqsadlariga bog’liq
bo’lmagan xolda, algoritmlar quyidagi xossalarga ega bo’lishi kerak.
Aniq bo’lishi kerak, masalan, bitta topshiriq xar doim bir xil vahda
bajarilishi zarur.
Minimal xarajatlar bilan bog’liq bo’lishi kerak. Masalan,
protsessorning xar bir yuz millisekundiga, jarayon o’zining bajarilishiga
haysi protsessorni olishi mumkinligini aniqlash uchun 200 millisekund kerak
bo’lsa, bunday algoritmni qo’llash maqsadga muvofih emas.
Xisoblash tizimi resurslarini bir xil taqsimlash zarur, bunda kam
foydalaniladigan resurslarni band qiladigan jarayonlarga imtiyoz berish
kerak.
Masshtablashtirish xossasiga ega bo’lish, ya'ni yuklama oshganda
ishlovchanlik hobiliyatini yo’hotmaslik.
Yuqorida keltirilgan maqsad va xossalar bir –biriga harama –harsqidir.
Algoritmni bir kriterist(ko’rsatgich) nuqtasi nazaridan yaxshilasak, ikkinchisi
nuqtai –nazaridan xolat yomon tomonga o’zgaradi.
|
| |
