qiymat ham yana mos registrdan ushbu o’zgaruvchiga bog’liq bo’lgan
tezkor
xotira yacheykasiga o’tkazilishi kerak. Dastur bajarilishi vaqtida uning
komandalari va ma’lumotlari asosan tezkor xotira yacheykalarida joylashadi.
Tezkor xotira elementlarining to’liq to’plami ba’zan asosiy xotira deb ham
yuritiladi.
Tashqi xotira ma’lumotlarni uzoq muddat saqlab turish uchun mo’ljallangan.
Bu xotiraning
farqli tomoni shundaki, undagi ma’lumotlar dastur o’z ishini
yakunlagandan keyin ham, hisoblash mashinasi elektr tokidan ajratib qo’yilganda
ham saqlanib qoladi. Ya’ni biror bir dastur yordamida hosil qilingan (yoki tashqi
xotirada saqlangan) ma’lumot ushbu dastur ishi yakunlangandan keyin va qayta
ishga tushirilganda foydalanish uchun alohida saqlab qo’yilishi mumkin.
Tashqi
xotiradagi ma’lumotlarda bir necha marta qayta qayta foydalanish imkoniyati
mavjud bo’ladi. Tashqi xotira dasturning o’zini saqlab qo’yish uchun ham
qo’llaniladi. Tashqi xotiraning qiymati tezkor xotiradan kichik bo’lsa ham, uning
ma’lumotlarni saqlash hajmi juda katta bo’ladi. Tashqi xotiraning yana bir vazifasi
bajarilayotgan dasturning bajarilishi vaqtida zarur bo’lmagan
kodi va
ma’lumotlarini vaqtincha saqlab turish hisoblanadi. Faol bajarilayotgan dastur va u
qayta ishlayotgan ma’lumotlar albatta tezkor xotiraga ko’chirib o’tkazilgan bo’lishi
kerak, ya’ni tashqi xotira bilan registrlar o’rtasida ma’lumotlarni to’g’ridan-to’g’ri
almashish imkoniyati mavjud emas.
Ma’lumotlarni saqlovchi qurilma sifatida tashqi xotira ham tezkor xotiraga
o’xshash adreslangan xususiyatga ega. Shuning uchun tashqi xotiradagi
ma’lumotlar tuzilmasi
ham tezkor xotiradagidek, ularni qayta ishlash algoritmlar
ham bir xil bo’ladi. Lekin tashqi xotiraning fizik muhitida butunlay boshqa
ko’rinishga ega bo’lib, undagi adreslarga kirish boshqa vaqtinchalik xususiyatlarga
ega. Tezkor xotira uchun samarali bo’lgan tuzilmalar va
algoritmlar tashqi xotira
uchun ishlamasligini bildiradi. Qayta ishlanadigan axborotlarning katta hajmi real
hayotning ajralmas qismi hisoblanadi. Muayyan masalalarni yechish uchun zarur
bo’lgan axborotlar, muammoga bog’liq bo’lgan aniq ma’lumotlar
majmuasidan
tashkil topadi. Ixtiyoriy masalani yechishda mavhumlashtirish darajasini tanlash
zarur, ya’ni real holatni tavsiflovchi ma’lumotlar to’plamini aniqlash kerak bo’ladi.
Tanlab olishda hal qilinishi zarur bo’lgan masalani uchun ma’lumotlarni to’g’ri
boshqarish zarur. Keyinchalik ushbu ma’lumotlarni tavsiflash usulini tanlab olish
kerak bo’ladi.
