• Telekommunikatsiyalar
  • 2 – rasm. Avtomatlashtirilgan axborot tizimlarining tasnifi
  • – rasm. Avtomatlashtirilgan axborot tizimining asosiy tarkibiy komponentlari




    Download 0,97 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet72/117
    Sana19.05.2024
    Hajmi0,97 Mb.
    #244133
    1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   117
    Bog'liq
    ok

    1 – rasm. Avtomatlashtirilgan axborot tizimining asosiy tarkibiy komponentlari
    Avtomatlashtirish darajasiga ko’ra
    avtomatlashtirilgan, avtomatik va noavtomatlash-
    tirilgan (an’anaviy) boshqarish tizimlari o’zaro farqlanadi.
    Avtomatlashtirilgan tizimlar
    kishilar bo’g’inini (operatorlar, ma’muriy apparat) o’zining organik tarkibiy qismiga kiritadi.
    Avtomatik tizimlar
    esa yig’ish va sozlashdan so’ng inson ishtirokisiz (proflaktik nazorat va
    ta’mirlashni hisobga olmasa) prinsip jihatdan ishlashi mumkin va ularni ko’proq
    texnologiyalarni boshqarishda qo’llashadi, garchi bu o’rinda avtomatlashtirilgan tizimlar afzal
    ko’rilsa ham. Tashkiliy boshqaruv tizimlariga kelganda, ular bu xususiyatidan kelib chiqib
    avtomatik bo’lolmaydi. Odamlar bu tizimlarda quyidagi asosiy vazifalarni hal etadi: birinchidan,
    bu boshqarish maqsadlari va mezonlarining qo’yilishi va tuzatib borilishidir (ular sharoit
    Texnik ta’minot
    Insonlar
    Dasturiy ta’minot
    Telekommunikatsiyalar
    Protseduralar
    Ma’lumotlar bazasi


    o’zgarganda o’zgartirib boriladi), ikkinchidan, qo’yilgan maqsadlarga erishishning eng yaxshi
    yo’llarini izlab topishda ijodiy elementlarni kiritish (qo’llanayotgan texnologiya yoki tashkiliy
    ishni keskin o’zgartirish), uchinchidan, ishlab chiqilayotgan qarorlar tizimini tugal tanlash va
    ularga yuridik kuch berish. Nihoyat, to’rtinchi vazifa bo’lishi mumkin, bu tizimni boshlang’ich
    axborot bilan ta’minlashki, uni to’plashni to’liq avtomatlash mumkin emas yoki norasional
    hisoblanadi (masalan, kadrlarni hisobga olish ma’lumotlari, ish joyining o’zgarishi ahvoli va
    hokazolar).
    2 – rasm. Avtomatlashtirilgan axborot tizimlarining tasnifi
    Boshqaruv obyekti faoliyat yuritishining sohasi bo’yicha tizimlarning tasnifi ravshan
    bo’lgani uchun, quyidagi alomatlarni ko’rib chiqamiz. Boshqaruv jarayonlarining turlari
    bo’yicha AAT quyidagilarga bo’linadi:
    - Texnologik jarayonlarni boshqarishning AAT - bu texnologik qurilmalar, dastgohlar, avtomatik
    liniyalarni boshqarishni ta’minlovchi «inson-mashina» tizimlaridir;
    - Tashkiliy-texnologik jarayonlarni boshqarishning AAT - texnologik jarayonlarni boshqa-
    rishning AAT va korxonalarni boshqarishning AATini birlashtiruvchi ko’p darajali tizimdan
    iborat;
    - Tashkiliy boshqaruvning AAT uchun iqtisodiyotni boshqarishning barcha bosqichida amalga
    oshiriladigan, ishlab chiqarish, ho’jalik, ijtimoiy-iqtisodiy, vazifaviy jarayonlar obyekti bo’lib
    xizmat qiladi, xususan:
    Avtomatlashtirilgan axborot tizimlari
    Ishlab chiqarish ААТ
    Qishloq xo’jalik ААТ
    Transport ААТ
    Aloqa ААТ
    Boshqaruv
    obyektlarining faoliyat
    sohasi bo’yicha
    Texnologik jarayonlarni boshqarishning AAT
    ААТ
    Tashkiliy-texnologik jarayonlarni boshqarishning
    AAT
    Tashkiliy boshqarishning AAT
    Ilmiy tadqiqotlar AAT
    O’rgatuvchi ААТ
    Boshqarish jarayonlari-
    ning turlari
    Tarmoqlar ААТ
    Hududiy ААТ
    Tarmoqlararo ААТ
    Davlat boshqaruvi
    tizimidagi darajasi
    bo’yicha


    a) Bank ATT;
    b) Fond bozori AAT;
    c) Moliya AAT;
    d) Sug’urta AAT;
    e) Bojxona xizmati AAT;
    f) Statistika AAT;
    r) Marketing AAT;
    i) Buxgalteriya AAT;
    Sanoat korxonalari va tashkilotlari AAT va boshqalar;
    - Ilmiy tadqiqotlarning AAT - sohalararo hisob-kitoblar va ilmiy tajribalarning
    yuqori sifati va samaradorligini ta’minlaydi. Iqtisodiy-matematik usullar bunday tizimlarning
    uslubiy baza, eng turli-tuman hisoblash texnikasi va tajriba ishlari modellashtirilishini o’tkazish
    uchun texnik vositalar -

    Download 0,97 Mb.
    1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   117




    Download 0,97 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    – rasm. Avtomatlashtirilgan axborot tizimining asosiy tarkibiy komponentlari

    Download 0,97 Mb.
    Pdf ko'rish