- korxona kontrakt bo‘yicha qarz summasini qaytarish majburiyatini oladi;
- qarz olingan shartlarga muvofiq tarzda so‘ndirilishi kerak;
- korxona olingan qarz uchun foizlar to‘laydi;
- korxona kreditor uchun zarur va maqbul kafolatlarni beradi;
- agar kredit muddatlarida qaytarilmasa, kreditor kafolatlarni olib qo‘yishi
mumkin;
- qarz summasi qaytarilganidan so‘ng kreditor odidagi majburiyatlar to‘xtaydi.
Moliyalashtirish strategiyasi
amalga oshirilayotganda, turli xil manbalardan
mablag‘larni taqdim qiluvchi, quyidagi moliyaviy vositalar (moliyalashtirish
sxemalari) qo‘llaniladi:
- moliyaviy investorga
ulushni sotish;
- strategik investorga ulushni sotish;
- venchurli moliyalashtirish;
- qimmatli qog‘ozlarni ommaviy taklif qilish (IPO);
- qimmatli qog‘ozlarni yopiq (xususiy) joylashtirish;
- horijiy moliya bozorlariga chiqish;
- bank kreditlari, kredit liniyalari, ssudalar;
- tijorat (tovar) krediti;
- davlat krediti (investitsion soliq krediti);
- obligatsiyali qarz;
Xulosa
O’zbekistonning dunyo hamjamiyatiga integratsiyalashuvi
jahon bozorida
milliy mahsulotlar, tovarlar va xizmatlarning erkin savdosini tashkil etish va
keskin raqobat sharoitida mamlakatlararo tovar ayriboshlash sohasida o’z
o’rnini topishga zamin yaratadi. Buning
uchun mamlakatning ilmiy va
texnologik salohiyatini ko’tarish, birinchi navbatda, iqtisodiyotining barcha
tarmoqlari, jumladan, ishlab chiqarish va xizmatlar ko’rsatish sohalarida texnik
darajani tiklash, ishlab chiqarishni
modernizatsiya qilish, ilmiy texnika
taraqqiyoti mahsulotlarini amaliyotga joriy etishni jadallashtirishga katta e’tibor
qaratish lozim. Fan va texnikani zamon talablariga mos tarzda rivojlantirish
borasida
innovatsion
jarayonlarning
amalga
oshirilishiga,
yuqori
texnologiyalarni ishlab chiqarishga joriy etilishiga bevosita ta’sir
etuvchi real
omillarni aniqlash juda muhim hisoblanadi. Bunday omillar ko’p qirrali bo’lib,
ularga:
-
iqtisodiyotni erkinlashtirish va tarkibiy o’zgarishlarni amalga
oshirish; yangi g’oya va innovatsion loyihalarning soha yoki alohida olingan
tarmoq yoki tashkilot maqsadlariga mos kelishini ta’minlash;
-
loyihalarni tanlash, ularni ekspertiza qilish
va baholashda xolis va
samarali tizimini joriy etish;
-
samarali boshqaruv va nazorat me’yorlarini ishlab chiqish, ijodiy
g’oyalar
manbaini yaratish;
-
tashkilotlarning yangiliklarga nisbatan moyilligini rag’batlantirish;
-
ishlab chiqarishda band bo’lgan xodimlarning shaxsiy va jamoaviy
manfaatlarini kafolatlash bilan bir qatorda ularning javobgarligini oshirish va
boshqalar kiradi.
