Fiziologik qon o’rnini yuosuvchi eritmalar (gramida 1 litr suvli eritmada)
9-jadval
Eritma nomi NaC
l
KC
l
Na
HCO
3
CaCl
2
*6H
2
O
MgCl
2
*6H
2
O
MgSO
4
*7H
2
O
NaH
2
PO
4
Na
2
H
2
PO
4
Glyu
-
koza
Boshqa
ko’shimchalar
Ringer- Lokk
Triode
SOLIPK
tuzli infuzion
eritma
LIPK
suyuqligi
Atsler-
Leman
Petrova
suyuqligi
Serotransfuzi
n
SOLIPK
Polivinilpir -
Ollidon
(PVP)
Qon o’rinini
9,0
8,0
8,0
15,0
8,0
15,0
7,5
8,0
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,4
2
0,2
1,0
0,8
0,1
1,2
-
-
1,68
0,2
1,0
0,8
0,1
1,2
-
-
0,5
-
0,1
-
-
0,1
-
0,1
0,005
-
-
0,05
-
-
-
-
-
-
0,05
0,13
8
-
-
-
0,05
2
-
-
-
-
-
-
-
0,476
-
1,0
1,0
-
-
-
-
10,0
-
SO
2
rN 6,0-
6,4gacha
0,7gummiarabik
a
10%on
Ishlatishdn
oldin
odam
zardobi
bilan
4:1
nisbatda
aralashtiriladi.
35,0PVP
va
18,5 ml xlorit
kislota. Eritmasi
bosuvchi
suyuqlik
Gidrolizin L-103 geterogen zardob yoki tirik hayvonlar qoni to’liqsiz oqsil gidrolizatidir.
Uning tarkibiga barcha almashmaydigan aminokislotalar, shuningdek triftozan, 0,9% NaCl,
0,02% CaCl
2
va 2% glyukoza kiradi. Gidrolizatga kolloid xossa berish uchun (og’ir kon
ketishlarda bu juda muhim) unga 10% gomogen zardob qo’shiladi.
Tayyorlangan qon almashtiruvchi va fiziologik eritmalar kalsiy karbonat va cho’kmalarni
hosil bo’lishdan saqlash uchun ba’zi bir ehtiyotkorliklarni talab qiladi. Bu maqsadda avval hamma
suvning 2/3-3/4 qismi tayyorlanadi va o’zaro hosil qilmaydigan tuzlar eritmalari sterillanadi, keyin
sterillangan eritmaga aseptik sharoitda qolgan suvda eritilgan NaHCO
3
qo’shiladi.
Karaxtlikka qarshi eritmalar
Odatda karaxtlikka qarshi eritmalar qon o’rnini bosuvchi eritmalarning turli xil dori
moddalari bilan qo’shilishidan iborat bo’lib, karaxtlik holatlarida arterial qon bosimini
ko’tarilishida markaziy va vegetativ nerv sistemasi faoliyatini, qon va to’qimalar ximizmini
tiklanishiga yordam beradi. Karaxtlikka qarshi eritmalarni 3 ta guruhga bo’lish mumkin.
1. Oddiy karaxtlikka qarshi eritmalar tarkibiga tuzlar, glyukoza va alkogol kiradi.
2. Tarkibida glyukoza, alkogol, bromidlar va narkotiklar saqlagan murakkab karaxtlikka
qarshi eritmalar.
3. Tarkibida glyukoza, alkogol bromidlar, narkotiklar va qon zardobi bo’lgan murakkab
karaxtlikka qarshi eritmalar.
Birinchi guruhga kiruvchi eritmaga SOLIPK karaxtlikka qarshi suyuqligi misol bo’lishi
mumkin.
Tarkibi: natriy xlorid 7 g
kaliy xlorid 0,2 g
magniy sulfat 0,4 g
glyukoza 54,2 g
spirt 96% 80 ml
Veybel suyuqligi 3,3 ml
suv 1000 ml gacha
Ikkinchi guruhga kiruvchi karaxtlikka qarshi suyuqliklarda glyukoza spirt aralashmasining
davolashda faolligi bromidlar va narkotiklar bilan kuchaytirilgan. Misol tariqasida Asratyanning
karaxtlikka qarshi suyuqligini keltirish mumkin. Bu suyuqlik 2 xil ko’rinishda bo’ladi.
A eritma tarkibi:
natriy xlorid 8 g
natriy bromid 0,75 g
natriy gidrokarbonat 0,6 g
suv 500 ml gacha
B eritma tarkibi:
uretan 0,6 g
barbital 0,15 g
kalsiy xlorid 1,5 g
glyukoza 17 g
spirt 15 ml 96%
suv 50 ml gacha
Qonga yuborishdan oldin ikkala eritma ham 20-25°C gacha isitiladi (bundan oshmasligi
kerak) va qo’shishdan oldin aralashtiriladi. Uchinchi guruhga karaxtlikka qarshi eritmalari
qovushqoq komponentlar qo’shish bilan murakkablashtirilgan. Masalan: Belyakov va Petrov
karaxtlikka qarshi eritmasi tarkibiga:
natriy bromid 1 g
kofein 0,2 g
morfin 40 ml
zardob 0,01 g
sinkol 400 g kiradi.
Shu guruhning boshqa eritmasi — SOLIPK karaxtlikka qarshi eritmasi:
spirt rektifikati 50 ml
glyukoza 50 g
tekodin 0,04 g
defibrinlangan zardob 200 ml
suv 500 ml gacha saqlaydi.
Bu eritmalar tarkibida qon tomirlarida uzoq vaqt saqlanuvchi sinkol va zardob borligi uchun
organizmdagi aylanayotgan qon hajmi ortadi. Bu guruhning kuchsiz tomoni shundaki, bo’larda
buzilgan almashinuvni me’yorlashtiruvchi moddalar yo’q.
Karaxtlikka qarshi eritmalarni tayyorlashda ham izotonik va qon almashtiruvchi eritmalarni
tayyorlashdagi qoidalarga amal qilinadi. Spirt sterillangan eritmaga qo’shiladi. Agar eritmalar
ampula yoki germetik berkitilgan idishlarda tayyorlansa, spirt sterilizatsiya paytida glyukoza
ishqoriy muhitda karamellanadi. Shuning uchun Asratyan karaxtlikka qarshi eritmasi yuqorida
ko’rsatilganidek, alohida 2 ta A va B eritma holida tayyorlanadi.
|
