FARGʻONA DAVLAT UNIVERSITETI
TARIX FAKULTETI TARIX YOʻNALISHI
4-KURS 20-88 GURUH TALABASI
USMONOVA XAVASXONNING BMT VA
HOZIRGI ZAMON TARIXI FANIDAN
TAYYORLAGAN
TAQDIMOTI
EKOLOGIK XAVFSIZLIK
GLOBAL MUOMMO SIFATIDA
REJA:
1. Global ekologik muammolar va ularning
kelib chiqish sabablari.
2. Ekologik muammolarning salbiy
oqibatlari.
3. Turli ekologik kasalliklarning kelib chiqishi.
4. Muammolarning yechimi va yo`llari.
Tayanch
tushunchalar: global
muammolar, dunyo
issiqxonasi, ozon
tuynuklari,
cho`llashish,
sho`rlanish
muammolari, ichimlik
suvi muammosi,
ekologik kasalliklar.
Global muammolarni mazmuniga kura quyidagi guruxlarga
ajratish mumkin:
1. «Universal» xususiyatga ega boʻlgan muammolar.
2. Tabiiy-iqtisodiy xususiyatga ega boʻlgan muammolar.
3. Ijtimoiy xususiyatga ega boʻlgan muammolar.
4. Aralash xususiyatga ega boʻlgan muammolar.
Xozirgi paytda insoniyatning global muammolari
Kelajakda Yer yuzida xayotning davom etishi yoki
etmasligi masalasi bilan uzviy bogʻlikligi namoyon boʻlib
qoldi.
Shu
boisdan
xam
bu
muammolar
olimlar,
siyosatshunoslar va keng jamoatchilikning e`tiborini uziga
karatadi. Koʻplab fan tarmoqlari bu masalani oʻrganmoqda.
Mavjudot global muammolar geografiyasi xilma-xil. Oʻz
koʻlamiga koʻra lokal( maxalliy), mintaqaviy (regional),
global (dunyoviy) muammolarni barcha materiklarda, oʻlka va
bir mamlakat doirasida uchratish mumkin. Muammolarning
va
moxiyatini
oʻrganishda tadqiqotchi olimlar «global
miqyosda fikrlash, maxalliy miqyosda ish olib borish»
shioriga amal qilmoqdalar.
Keyingi yillarda sayyoramizning ekologik holati qanday
o`zgarishlarga uchramoqda? Bu masala nafaqat soha
mutaxassislarini, balki har bir kishini qiziqtiradi, chunki har bir
insonning hayoti tabiatdagi sodir bo`layotgan o`zgarishlarga juda
boliqdir. Televizor ekranidan, radio, gazeta va jurnallar orqali
deyarlik har kuni sayyoramizning u yoki bu burchagida sodir
bo`layotgan ekologik falokatlar haqida noxush xabarlar kelib
turibdi:
- Atmosfera havosi global darajada isimoqda,
- Antarktidadagi muzliklar emirilib, erib ketmoqda,
- Ba`zi mamlakatlarda suv toshqinlari sodir bo`lmoqda,
- Okean suvlarini isishidan to`fonlar paydo bo`lmoqda,
- Ozon tuynugi borgan sari kengaymoqda,
- Ichimlik suvi kamayib bormoqda,
- O`rmonlar maydoni qisqarib bormoqda...
| 