Science and Innovation International scientific journal

Download 0.87 Mb. Pdf ko'rish
bet	2/4
Sana	15.05.2023
Hajmi	0.87 Mb.
	#60031

1 2 3 4

Bog'liq
kubik-tenglamani-yechishning-kardano-usuli
лугат, 1- bet, Matematika tasavvurlarni shakllantirish nazariysi va metodikasi. Asqariva D.Q. (1), Acsess dasturi haqida, 01-12 07-16, Документ Microsoft Word (2), 3513-Article Text-6940-1-10-20220528, Rustamov Farrux komp tashkillashtirish

2022
№ 1
374
Kirish.Tenglamalar nazariyasi Bessel funksiyalarining
1
nollari, integrasiya
va boshqalar xarakteristik tenglamalarni o'rganishda zarur bo'lgan tenglamalarni
yechishni o'z ichiga oladi.
Ko’phad yoki integral ratsional algebraik funksiya
ko’rinishda bo’ladi, bu yerda
o’zgarmas koeffitsentlar, esa
ko’phadning darajasi va nomanfiy butun son.
bo’lganda mos chiziqli, kvadrat, kubik va bikvadrat funksiyalar
deyiladi. O’zgarmasni nol darajali ko’phad sifatida qarash mumkin.
Algebraik funksiya -
ko’rinishdagi tenglamani qanoatlantiruvchi xar qanday
funksiyadir. Bu
yerda
lar o’zgaruvchining ko’phadlari.
Algebraik tenglamalarda yechimlarini tenglamaning ildizlari (yoki nollari)
sifatida ham qarash mumkin.chim
chiziqli tenglama uchun yechim
, kvadrat tenglama
uchun yechim
, kubik tenglamaning yechimlarini esa Kardano
usulida topish mumkin.
Kubik tenglamani XI asrda Umar Xayyom (1048-1123) birinchi marta
geometrik usulda yechgan edi. U uchinchi darajali tenglamani aylana va parabola
tenglamalariga ajratib ularning kesishish nuqtasining berilgan tenglamaning
yechimi ekanligini isbotlagan edi
2
.
Italyan matematigi Djerolamo
Kardano kubik tenglamani yechishning bu
usulini 1545 yilda Ars Magna shahrida e'lon qilgan.
Asosiy qism.Kubik tenglamaning umumiy ko’rinishi
(1)
1
B.V.Ramana: "Higher Engineering Mathematics" 11
th
Edition, Tata McGraw-Hill, 2010.34 p.
2
G.Gaymnazarov va boshq. Umar Xayyom va algebra //Fizika, matematika va informatika. 2014.№ 5.– В.48-52.

ISSN: 2181-3337
SCIENCE AND INNOVATION
INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL
2022
№ 1
375
Tenglamaning ikkala tomonini
ga bo’lib
(2)
ko’rinishga olib kelamiz.
Bu tenglamani
(3) almashtirish orqali soddaroq holga keltiramiz:
yoki
(4)
Bu yerda
. (5)
Bu kubik tenglamani yechish uchun
(6) almashtirish olamiz.
(7)
4 va 7 solishtirib
ni olamiz. Bu yerdan
yoki
.
Demak,
. Viyet teoremasiga ko’ra
lar
(8) kvadrat tenglamaning yechimi bo’ladi. Shuning uchun
(9) va
(10)

ISSN: 2181-3337
SCIENCE AND INNOVATION
INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL

Download 0.87 Mb.

1 2 3 4

Download 0.87 Mb.

Pdf ko'rish