149
V. NANOMATERİALLAR
5.1. Nanomateriallar haqqında ümumi məlumat
Nanomateriallar elə maddələrə və ya kompozitlərə deyilir
ki, onların baza elementleri nanometrlik xarakterə
malik olub,
süni və ya təbii nizamlı, yaxud da nizamsız düzülüşə
malik
olmaqla, materialda miqyas faktoru ilə müəyyənləşən və əvvəl
məlum
olmayan mexaniki, kimyəvi, elektrofiziki, optik, eləcə
də istilik fiziki xassələri özlərində daşımış olsun.
Nanomateriallara verilən bu tərifə əsasən, onlar aşağıdakı sxem
üzrə qruplara ayırmaq olar.
Istənilən materialın forması onun üç həndəsi ölçüsü ilə
müəyyən olunur. Makroskopik cismin ölçüləri tədricən
kiçildilməyə başlanılsa, onun xassələrində dəyişiklik müşahidə
olunmur. Lakin ölçülər 100 mm-dən kiçik
olduqda cismin
xassələrində kəskin deyişmələr baş verir. Bu üç həndəsi
ölçünün müəyyən qayda ilə dəyişməsindən asılı olaraq,
150
material kvant çuxuru, kvant teli (sapı) və kvant nöqtəsi
adlanır. Əgər baxrlan materialdan hazırlanmış nimunənin bir
istiqamatdə ölçüsü nanometer diapozonunda digər ölçüsü isə
kifayət qədər böyük olarsa belə material
