Sh. A. Saipnazarov biznes matematika

Download 3,82 Mb. Pdf ko'rish
bet	43/73
Sana	11.07.2024
Hajmi	3,82 Mb.
	#267361

1 ... 39 40 41 42 43 44 45 46 ... 73

Bog'liq
Biznes matematika

Rentalar konversiyasi
Amalda shartnoma shartlarini ishlab chiqish bosqichida yoki ularning
bajarilishi davomida qandaydir sabablarga ko„ra rentalar to„lash shartlarini
o„zgartirishga to„g„ri keladi. Qisqacha qilib aytganda, so„z qaralayotgan moliyaviy
rentalarni to„lashdagi shartlarni konvertirlash haqida bormoqda. Konversiyaning
sodda holiga rentalarni bir marotaba to„lash bilan yoki aksincha, bir marotabali
to„lovni renta bilan almashtirish kiradi. Konversiyaning murakkab holiga turli
xarakterdagi bir qancha rentalarni bitta rentaga birlashtirish – rentalar
konsolidasiyasi deb yuritiluvchi konversiya kiradi. Konversiyaning umumiy
holiga rentani bir shartdan boshqa shartdagi rentaga, masalan, abadiy rentani
qoldirilgan rentaga, yillik rentani qoldirilgan rentaga almashtirish va h.k. misol
bo„ladi.
Rentalarni birlashtirish deganda bir qancha rentalarni bitta rentaga
almashtirishni tushunamiz. Bunday holda moliyaviy ekvivalentlik prinsipiga
asosan almashtiruvchi rentaning joriy qiymati almashuvchi rentaning joriy qiymati
teng bo„ladi.


q
q
P
P
(9.3.11)
bunda

P
almashtiruvchi rentaning joriy qiymati

q
P
q
-almashuvchi rentaning
joriy qiymati.
Rentalarni birlashtirish ixtiyoriy bo„lishi mumkin: abadiy va qoldirilgan,
yillik va

m
karrali va h.k.
Agar almashtiruvchi postnumerando renta abadiy bo„lsa va uning muddati
n
berilgan bo„lsa, u holda (9.4.1) dan
i
n
q
a
P
R
|


(9.3.12)
O„z navbatida, agar to„lov qiymati (almashtiruvchi renta hadining o„lchovi)
va uning davriyligi berilgan bo„lsa, u holda yangi rentaning muddati izlanadi.
Odatda masala
i
n
a
|
ning qiymati bo„yicha
n
ni hisoblashga olib keladi.
Abadiy posnumerando renta uchun ushbuga ega bo„lamiz:
 
R
P
i
i
a
q
q
n
i
n






1
1
|
(9.3.13)

121
Agar

q
q
P
ma‟lum bo„lsa, u holda (9.4.3) ga asoslanib
n
ni topamiz.
 
i
i
R
P
n
q













1
ln
1
ln
(9.3.14)
Masala yechimga ega bo„lishi uchun
1


R
P
i
q
shart bajarilishi lozim.
5-misol
. Uchta postnumerando rentalar – abadiy, yillik rentalar bitta
qoldirilgan postnumerando renta bilan uch yilga almashadi. Shartnoma bo„yicha
almashadigan renta qoldirilganligini hisobga olgan holda 10 yil muddatga ega.
Almashuvchi rentalarning xarakteristikalari
300
;
120
;
100

q
R
ming so„m,
ularning muddatlari 6; 11 va 8 yil. Agar hisobda murakkab foiz stavkasi 20% deb
qabul qilinsa, u holda bu rentaning boshlang„ich summasi (joriy) 2002,9 ming
so„mdan ko„proq.
Bunday holda almashuvchi renta hadining qiymati
189
,
960
2
,
1
60459
,
3
946
,
2002
946
,
2002
3
3
20
|
7






Download 3,82 Mb.

1 ... 39 40 41 42 43 44 45 46 ... 73

Download 3,82 Mb.

Pdf ko'rish