|
Úsh ólshewli modellestiriw” oqıw ámeliyatı páninen oqiw materiallar toplamí «tastíYÍqlayman»
|
| bet | 93/94 | | Sana | 19.01.2024 | | Hajmi | 7,58 Mb. | | #141565 |
Bog'liq 3 d modellestiriw OMK amelyat(1-qosımsha)
(2-qosımsha)
Baha
|
Kriteriya
|
5 –ayrıqsha
|
Juwmaq hám qarar qabıl etiw; unamlı pikirley alıw; óz betinshe pikir júrite alıw; alǵan bilimlerin ámelde qollana alıw; mazmunın túsiniw; biliw, aytıp beriw; kóz aldına keltire alıw.
|
4 – jaqsı
|
Óz betinshe pikir júrite alıw; alǵan bilimlerin ámelde qollana alıw; mazmunın túsiniw; aytıp biliw, kóz aldına keltire alıw
|
3-qanaatlanarlı
|
Mazmunın túsiniw; aytıp biliw, kóz aldına keltire alıw
|
2-qanaatlanarsız
|
Baǵdarlamanı ózlestirmegenligi; pánniń mazmunın bilmewi; anıq kóz aldına keltire almawı; óz betinshe pikir júrite almawı.
|
(3-qosımsha)
1. Texnika qawipsizligi haqqında ulıwma maǵlıwmatlar
Kompyuter grafikası hám dizayn operatorı qániygeligi II kurs 05-21topar oqıwshılarına oqıw ámeliyatı ushın texnika qáwipsizligi ótildi
№
|
F.A.Á
|
Oqıwshınıń qolı
|
Qol qoyılǵan sáne
|
1
|
Atamuratov Ótkir
|
|
|
2
|
Aybosınova Zulfiya
|
|
|
3
|
Babaniyazov Alawatdin
|
|
|
4
|
Bazarbaev Mıltıqbay
|
|
|
5
|
Edilbekova Hurliman
|
|
|
6
|
Esemuratov Ruslan
|
|
|
7
|
Xalmuratov Nietqayır
|
|
|
8
|
Xojamuratova Gulparshın
|
|
|
9
|
Izbanova Gulmiyra
|
|
|
10
|
Jadigerov Azizbek
|
|
|
11
|
Jumanazarova Saltanat
|
|
|
12
|
Kewlimjaeva Guljan
|
|
|
13
|
Qalbaev Qaharman
|
|
|
14
|
Qurbanbaeva Dilora
|
|
|
15
|
Maxsetbaev Berdax
|
|
|
16
|
Muxammedsadıkov Ikram
|
|
|
17
|
Muratbaev Hasılbek
|
|
|
18
|
Nuratdinov Dawran
|
|
|
19
|
Perdebaeva Móldir
|
|
|
20
|
Temirbekov Dawran
|
|
|
21
|
Tóremuratov Islam
|
|
|
22
|
Turdıbekova Nadıra
|
|
|
23
|
Turǵanbaev Jetker
|
|
|
24
|
Orazbaev Nurlan
|
|
|
25
|
Usnatdinova Dinara
|
|
|
26
|
Uzaqbergenova Nurxayat
|
|
|
Arnawlı pán oqıtıwshısı ___________________
(4-qosımsha)
AQÍLÍY HÚJIM metodi
(5-qosımsha)
Paydalanılatuǵın ádebiyatlar
Ш.А. Назиров, Ф.М.Нуралиев, Б.Ш.Айтмуратов. Растр ва веkтор графика. ЎзР олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги. Ўрта махсус, касб-ҳунар таълими маркази. – Т.: Ғафур Ғулом номидаги нашриёт-матбаа ижодий уйи, 2007.
Ш.И.Раззоқов, Ш.С.Йўлдошев, У.М.Ибрагимов. Компьютер графикаси. ЎзР олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги. Ўрта махсус, касб-ҳунар таълими маркази. – Т.: Талқин, 2006
Ш.А.Назиров, Ф.М.Нуралиев, Б.Ш.Айтмуратов. Векторная и растровая графика. Министерство высшего и среднего специального образования РУз. Центр среднего специального профессионального образования. – Т.: Издательско-полиграфический творческий дом имени Чулпана, 2007
(6-qosımsha)
Tiykarǵı túsinikler
Reje :
1. Reklama haqqında ulıwma maǵlıwmat
2. Reklama túrleri
3. Reklamanıń qollanılıw usılları
Reklama jáne onıń túrleri
Reklama ádetde júdá qımbat turadı. Sol sebepli de firma onıń tiykarǵı waziypası neden ibarat ekenligin unutpaǵan halda etińajak reklama haqqındaǵı óziniń tereń oylanǵan marketing sheshimin qabıllawı kerek. Aqsha haqqında másele ayqınlasıp barǵanda, reklama boyınsha shuǵıllanatuǵınlarǵa qanshellilik úlken juwapkershilik túsiwin kóremiz, yaǵnıy reklama boyınsha qánige qábiletli bolmasa hám ámeldegi múmkinshiliklerden paydalanıp jumıs yuritmasa, áwele óz jumısı, shólkeminiń abıraysın da túsirip qoyıwı múmkin. Sol sebepli reklama boyınsha qánige marketing ortalıǵın hám shólkem degi marketing strukturasına tayanǵan halda tómendegi qaǵıydalarǵa ámel qılıwı kerek:
• reklamadaǵı tiykarǵı element - tovarlardı sapası hám kárxananı bazardaǵı poziciyası;
• tovarlar reklamasında bársheni tartatuǵın ápiwayı, geyde qarıydarlardıń tovarlardı kóriw ushın jóneltiretuǵın usıllar bolıwı ;
• tavar reklaması qımbat bolǵanlıǵı ushın sonday reklama tayarlaw kerek, ol arzan bolsın ;
• reklamada tavardı túrli reńlerde kórsetiw jáne bul reńler qarıydarlardı ózine qosa alıwı zárúr;
• tovardı reklamasında jergilikli dástúrlerdi esapqa alıw hám tavardı qaysı regionlarda hám qaysı jasdaǵı qarıydarlarǵa mólsherlengen bolıwı júdá zárúrli bolıp tabıladı.
Tayarlanıp atırǵan reklamanıń nátiyjeli shıǵıwı miytin, dúzilgen kárxana quramında marketing bóliminiń iskerligine jáne onı basqarıwshı -menejerdiń qábiletine de baylanıslı tiykarınan reklama beretuǵın firma hám shólkemler óz strukturasın ishki múmkinshiliklerine baylanıslı halda dúzediler. Mısalı, kishi firmalar óz basqarıw strukturasın tómendegishe dúzdi.
|
PREZIDENT
|
Marketing boyınsha vitse-prezident
|
Reklama basqarıwshısı
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Bul struktura firma basshısı hám bir neshe basqarıwshı subektlardan ibarat boladı. Bul sıyaqlı firmalar tiykarınan hesh qashan reklamanı ózleri tayarlamaydı hám kóplegen reklama agentliklerine shaqırıq etiwge májbúr boladı. Bunday strukturalı firma hám shólkemler tek tayın bolǵan reklama, daǵazalar bahası menen qızıǵıwshılıqadı jáne bul sıyaqlı reklama beretuǵınlardıń kóbisi kótere sawda menen shuǵıllanatuǵın firma hám sawda shólkemleri bolıwı múmkin.
Ózbekstanda házirshe bazarda marketing ortalıǵı jetik dárejede bolmaǵanlıǵı sebepli de bul struktura daǵı mákemeler kóp bolıp tabıladı.
Bazarda anıq bir maqsetke tayanǵan halda jumıs jurgiziwshi kompaniyalar da bar. Olardıń strukturalıq dúzilisi de jumıs alıp barıw predmetine baylanıslı. Tómende tiykarınan óndiriwshi kárxanalar hám iri mámleket kólemindegi kompaniyalar berilgen.
Bul quram boyınsha reklamanı basqarıwda usaqlap satıw sawdada nátiyjelililikke erisiw múmkin. Usınıń menen birge marketing xızmeti iskerligi kárxanada jańa shıqqan tovarlar járdeminde qarıydarlar qálewlerin, yaǵnıy materiallıq tárepten ózine toq bolǵanlardı basqarıw imkaniyatın beredi. Biz bilgenimizdey, házir Ózbekstanda reklama kóbinese intuitiv túrde, yaǵnıy qarıydarlar háreketine uyqas kelmegen halda hesh qanday programma hám ilajlarsız berilip atır. Shıǵıp atırǵan reklamalar materiallıq hám ruwxıy noqatyi názerden pastliligi menen shet el reklamalarınan ajralıp turadı. Derlik respublikamızdaǵı bir qansha firma hám shólkemlerde reklama menen shuǵıllanatuǵın marketing bólimleri bolıp, olardıń ayırımları da jaysha atına iskerlik júrgizbekshi. Biraq bir qansha kompaniya hám bankler, shólkemler barki, olar óz basqarıw strukturasın sonday shólkemlestirgenlarki, reklama tayarlaw tek tavar hám xızmetler ushın jóneltirip qalmastan, bálki sol kárxana imidjin saqlanıwı ushın da gúres júrgizedi. Ekenin aytıw kerek, sapalı tovarlar - bul jaqsı reklama. Jaqsı reklama - bul kárxana imidji. Bul sıyaqlı kárxanalarǵa házirde Ózbekstanda «O'zDeu», O'zBAT», «Asakabank», «Demir» sıyaqlılardı kirgiziwimiz múmkin. Reklamanı basqarıwdıń joqarıda keltirilgen strukturalıq dúzilisi reklama tayarlawdıń hámme qurallarından paydalanıp, onıń elementlerin anıqlaǵan halda, málim bir gruppa segmentke jóneltirilgen reklama tayarlaw múmkin. Bazar talaplarına juwap beretuǵın quraldı tabıw reklama basqarıwshısınıń tiykarǵı mashqalası bolıp tabıladı. Reklama qurallarına jantasıwdıń san (reklama qansha kisin óz ishine aladı ) hám sapa (reklama maǵlıwmatları qarıydarlardıń qaysı siyasiy gruppalarına jetip baradı ) kriteryaları bar. Mısalı, reklama basqarıwshısı tiykarınan hayallardı qızıqtiruvchi tovarlardı targ'ib qılajaq. Ol onıń ushın eki gazetadan birin tańlawı kerek. «A» gazeta kúndelik ǵalabalıq gazeta bolıp, onı túrli kisiler oqıydılar. Reklama bahası : 1000 nusqa daǵı bir ústin jay on dollardan. «B» gazeta qánigelesken, tiykarınan úy bekalari oqıytuǵın gazeta. Odaǵı reklama bahası : 1000 nusqadan bir ústin jay 25 dollardan. Tuwrı sheshimge keliw kóp faktorlardı esapqa alıwǵa tuwrı keledi.
Biraq, tiykarınan talap - bul reklama sarplanǵan aqshaına muwapıq nátiyjeli bolıwı kerek. Sol bank basqarıwshısı «B» gazetası reklama beriw ushın tańlawı múmkinshiligı kóbirek. Bul waqıtta basqarıwshı reklamasınıń sapasına áhmiyet beriwi de kerek, sebebi bul tavardıń reklaması tiykarında sol tavardı islep shıǵarǵan jumısshılardıń materiallıq mápleri jatadı.
Reklama boyınsha qánigeler bazar hám básekishi haqqındaǵı, olardaǵı salıstırǵanda ózi islep shıqqan ilajlardı hám qollamoqchi bolǵan marketing biznes-rejesin, strategiya hám taktikasini báseki sharayatında kommerciya sırı retinde saqlaydilar. Eń jaqsı qararlar bolsa patentlestirıledi hám avtorlıq huqıqı retinde nızam tárepinen qorǵaw etiledi.
Reklama túrleri hám qollanılıw usılları. Reklama túrleri, olardıń ulıwma xarakteristikası hám qollanılıw usıllarına kóre tómendegilerge bólinedi:
- kórgezbe reklamaları ;
- baspasózdegi reklama ;
- baspa reklamalar ;
- plakat-grafika reklamaları ;
- kino reklamaları ;
- radio-reklamaları ;
- jaqtılandıriw reklamaları.
Kórgezbe reklamaları - reklama túrleri ishinde eń keń tarqalǵan esaplanadı. Kórgezbe reklamasınıń tiykarǵı waziypası, sawdada ámeldegi bolǵan, satıw ushın mólsherlengen tovarlar assortimentin qarıydarlarǵa tanıstırıw, qarıydarlarǵa ele jaqsı tanıs bolmaǵan yamasa málim bolmaǵan tovarlardı keń úgit-násiyatlaw, qarıydarlarǵa jaqınlasıp kiyatırǵan málim bir máwsimge uyqas tovarlardı waqıtında satıp alıw zárúr ekenligin eskertip turıwdan ibarat esaplanadi.
Kommerciya iskerligi menen shuǵıllanap atırǵan isbilermenlerge kórgezbe reklamaların tómendegi talaplar tiykarında jaylastırıwların talap etedi:
1. Kórgezbeler kóshe júzinde jaqsı kózge taslanatuǵın, túsinikli túrde jaylastırılǵan bolıwı kerek.
2. Kórgezbede tek satıwda ámeldegi hám satıw ushın mólsherlengen tovarlar bolıwı, waqtınsha bolmaǵan yamasa satıp bólingen tovarlar bolmawi kerek.
3. Kórgezbede kórsetiw qılınıp atırǵan tovarlar úlgisi anıq hám tolıq etip jazılǵan baha jarlıqları bolıwı zárúr.
4. Kórgezbelerdi hesh bolmaǵanda ayında eki ret almastırıp turıw kerek.
Kórgezbe maydanlarınıń kólemi, kórgezbe ushın usınıs atırǵan tovarlardıń qásiyetlerine kóre tómendegishe boladı :- noazıq-awqat tovarları jaylastıriletuǵın kórgezbe maydanlarınıń kólemi 1 metrden 2 metrge shekem usınıs etiledi;
- iri sawda tarmaqları, supermarket, univermag hám sawda oraylarında 3 metr hám odan artıq ;
- kishi kólem degi tovarlar, suvenirlar, átir-upa, zergerlik buyımları menen sawda etiwshilerge 0. 80 metrden 1 metrge shekem;
- ayna kórgezbe maydanlarınıń bálentligi bınanıń tiykarǵı boyına esaplaǵanda 0. 80 metrden 1 metrge shekem bolıwı usınıs etiledi.
Tovarlardı kórsetiw ushın qollanılatuǵın texnikalıq qurallardıń túrlerine tómendegiler baylanıslı boladı :
• háreketleniwshi kórgezbeler, qoyılǵan úskenelerde ornatılǵan tovarlardıń tiykarǵı bólegi turaqlı túrde aylanıp, háreketlenip turadı ;
• qozǵalmaytuǵın kórgezbeler, bunda tovarlardı kórsetiw, kórsetiw ushın qollanılatuǵın arnawlı úskene hám úskeneler isletiledi;
• dawıs taratıwshı kórgezbelerge túrli apparat hám úskeneler tańlap alınadı, olar temalar arqalı ańlatpalap beriwge qaratıladı.
Tovarlardı kórgezbe reklama qılıwda qollanılıw jayına, bezatish qásiyetlerine kóre tómendegi gruppalarǵa bólinedi:
1. Tar qánigelesken kórgezbeler.
2. Qánigelesken kórgezbeler.
3. Ulıwmalastırılǵan kórgezbeler.
4. Aralas kórgezbeler.
Baspasóz degi reklama. Baspasóz degi reklama mámleketimiz aymaǵında baspada baspadan shıǵarılǵan hár qıylı reklama materialların óz ishine aladı. Olardı tiykarınan eki gruppaǵa ajıratıw múmkin:
Reklama daǵazaları - bul ámeldegi baspaǵa jaylastırılǵan pullıq reklama bildiriwi bolıp tabıladı. Reklama daǵazaları reklama beretuǵındıń kommerciya usınısınıń maqsetin hám abzallıǵın qısqa formada bildiredi. Reklama daǵazasınıń tiykarǵı teması kishi háriplerde jazılıp, reklama shaqırıǵı maqsetin tolıq ańlatadı, qarıydar ushın ónimdiń paydalı táreplerin hám abzallıqların aytıp otedi. Daǵazanıń aqırında qarıydarlar shaqırıq etiwi ushın adresi, telefon, faks yamasa basqa reklama vizitlari keltiriledi.
Reklama daǵazasın suwretleytuǵın bezew ılajı bolǵanınsha onıń mazmunına sáykes keliwi kerek. Isbilermenlik iskerliginiń tımsalları tiykarǵı elementleri (ónim belgisi) ajıratıp kórsetiliwi kerek.
Túsindiriw - reklama kórinisindegi maqala hám basqa baspalar material formasına iye bolıp, isbilermenlik iskerligi haqqında túsindiriw beretuǵın formada yamasa onıń basshıları, jumıs boyınsha sherikleri hám qarıydarları menen bolǵan sáwbet (baylanıs) formasında jazıladı. Bul sıyaqlı materiallar jaqsı illustraciyalanǵan bolıwı kerek, sebebi illustratsiyasiz úlken nátiyje bermeydi.
Reklama daǵazaları hám túsindiriw - reklamaların baspadan shıǵarıwda gazeta, jur nal, bulleten, túrli málimlemeler, jollamalar sıyaqlı baspa túrlerinen paydalanıladı. Temasına kóre barlıq baspasóz degi reklama baspaların ǵalabalıq-siyasiy hám qánigeleskenligine kóre túrlerge ajıratıw múmkin.
Ǵalabalıq-siyasiy baspalarda qarıydarlardıń keń qatlamına mólsherlengen ónimler hám xızmetler haqqındaǵı reklama daǵazaları tiykarınan baspadan shıǵarıladı.
Óndiriske mólsherlengen ónimler haqqındaǵı reklama daǵazaları pán hám texnika, islep shıǵarıw tarmaqları qánigelikleri oqıwına mólsherlengen bolsa, arnawlı baspalarda baspadan shıǵarılıwı maqsetke muwapıq bolıp tabıladı.
Operativligi hám keń tarqatılıwına kóre baspasóz degi reklama basqa reklama quralları ishinde eń nátiyjeli esaplanadı.
Ekonomikası rawajlanǵan mámleketlerde baspasóz reklamalarına ketken sarp etiw-ǵárejetler reklamaǵa sarplanǵan ǵárejetalarning úlken bólegin quraydı. Mámleketimizde de reklamanıń bul túri talay rawajlanayapti. Reklama daǵazaların baspadan shıǵarıw ushın buyırtpa alıwshı ǵalabalıq-siyasiy hám qánigelesken baspalar sanı jıldan jılǵa artıp barıp atır.
|
| |
