|
Dasturlash tizimlari va ularning komponentalari
|
| bet | 14/78 | | Sana | 19.02.2024 | | Hajmi | 209,36 Kb. | | #158808 |
Bog'liq Tizimli dasturlash javoblarDasturlash tizimlari va ularning komponentalari.
Dasturlash tizimi - bu tizim aniq dasturlash tillaridagi yangi dasturlar uchun ish lab chiqilgan. Zamonaviy dasturlash tizimlari foydalanuvchi uchun aniq va qulay dasturlash muhitini ishlab
17
chiqadi.
Dasturlash tizimlari til muammolarini dasturlarni birlashtiradigan va dasturiy taʼminotni xal kiluvchi ishlab chikarishga muljallangan tizimlardir. Ularga:
kompilyator yoki interpretatorlar;
integratsiyalashtirilgan ishlab chiqarish muhiti;
dastur matnlarini muharrirlash va muhitni yaratish;
standart dasturlarning keng ko'lamli kutubhonasi va funksiyalari; otladkali dasturlar va h.k., dasturlar, yordamchilarni topish va dasturdagi hatolarni bartaraf etish;
dialog muhitida foydalanuvchi bilan "do'stlashish";
ko'p oynali ishlash tizimi; kuchli grafik kutubhona;
kutubhona bilan ishlash uchun utilitalar;
o'zgannas assembler;
o'zgarmas ma'lumot birlashmasi;
Asosiy dasturlash tizimlariga - Turbo Basic, Quick Basic, Turbo Pascal, Turbo C tillarini kiritish mumkin.
Translyator – bu dastur berilgan dasturlash tilidagi kiruvchi dastur matnini unga ekvivalent bulgan chikishdagi natijaviy tilga ugiradi.
Kompilyator – bu translyator bulib, u berilgan dastur mantnini unga ekvivalent bulgan mashina komandalaridagi obʼekt dasturga ugiradi.
Interpretator – bu dastur bulib, u berilgan dastur matnini birdaniga kabul kiladi va bajaradi (natijaviy kodi bulmaydi).
Transliyatsiya texnikasi. Bosqichlarning sxemasi va tahlili.
Translyatorlar mashina tili dasturlarida, dasturlarni qaytadan o'zgartirish uchun oldindan belgilangan dasturlash tillarida yozilgan. Dasturlar, chiquvchi modullar deb nomlanuvchi dasturlash tillarida tayyorlanadi. Sifat jihatidan kiruvchi ma'lumotlami translyatorlar chiquvchi modullarni o'zgartiradi va ob'ektlar moduli ishini o'z natijasi bilan takomillashtiradi, muharrir aloqalari uchun kiruvchi ma'iumotlarga ega bo'ladi. Ob'ektlar moduli mashina tilidagi dasturlar matnini va qO'shimcha ma'lumotlami o'z ichiga oladi. Boshqa mustaqil modullarni uning yuklovchi joyidagi modul sozlovini ta'minlashda va bu modul bilan boshqa translyatsiyalangan yagona dasturlar modulini birlashtirtadi. Dasturlar yagona yoki bir nechta chiquvchi modullarga ega bo'ladi. Yani bir yoki bir nechta dasturlash tillarida yozilgan bo'ladi. Translyatorlar ikkita sinfga bo'linadi: komilyatorlar va interpretatorlar. Kompilyatorlar barcha chiquvchi modulni mashina tiliga o'tkazadi. Interpretator ketma-ket mashina tiliga o'tkazadi va chiquvchi operatorlarni bajaradi. Interpretatoming kamchiligi shundaki, interpretatsiyalanayotgan dasturlar ishlash tezligi pastligida. Interpretatoming kompilyatordan ustunligi - foydalanuvchi dasturi bir marotaba matn ko'rinishida tasvirlanishga ega bo'ladi. Ya'ni bajarilayotgan fayl ko'rinishida va matn ko'rinishida. Interpretator - bu maxsus tuzilgan dastur bo'lib, dasturlash tilidagi matnni buyruqma-buyruq mashina tiliga tatjima qiladi, lekin dastur bajarilish vaqtini uzaytiradi. Interpretatorlar odatda kompyuter xotirasida doimiy saqlanadi. Kompilyator - inglizcha so'z bo'lib, (komponovshik, sostavitel) so'zidan olingan bo'lib, boshlang'ich dasturlar asosida ob'yektning dasturlarini tashkil qiladi, ya'ni boshlang'ich dastumi unga ekvivalent bo'lgan
18
ob'yekt dasturini mashina tiliga tatjima qiladi. Kompilyatoming translyatordan farqi shundaki, kompilyatordagi dastuming natijasi doimo mashina kodida bo'lishi kerak. Translyatorda esa dastuming natijasi umumiy hollarda turli tillarda yozilgan bo'lishi kerak. Demak, har qanday kompilyator translyator bo'lishi mumkin, lekin har qanday translyator kompilyator bo'la olmaydi. Kompilyator boshlang'ich dasturlar asosida dastur ob'yektlaridan iborat bo'lishi mumkin. Kompilyator dasturining natijasi "dasturiy ob'yekt" yoki "ob'yekt kodi" deyiladi
|
| |
