|
0 ‘zingizni sinang!
*
Sayyor sirk truppalari — ... Xalq dostonlari — ... Xalq baxshilari — ...
Yodda tuting!
Bizning milliy teatr san’atim iz tarixan juda katta y o ‘lni bo-
sib o ‘tgan bo‘lib, uning qadim iy ildizlari xalq o‘yin va tom o-
shalariga bo rib taqaladi.
B u davrda X iva va Q o'qon xonliklari, Buxoro amir
ligida ilm-fan maMum darajada rivojlangan. Xiva
xonligida Eltuzar (1804—1806) farmoyishi
bilan Shermuhammad M unis
Xorazmning 1812-yilga qadar boMgan tarixini yozgan. U ning asl ismi Sher
m uham m ad Amir Avazbiy o ‘gMi boMib, tarixchi,
ayni paytda shoir, tarji-
mon, xattot, m a’rifatparvar boMgan. U 1819-yilda Mirxondning «Ravzat
us-safo» («Soflik bogM») tarixiy asarini o'zbek tiliga
tarjima qilishni bosh-
ladi va asam ing 1-jildini tarjim a qilishga ulgurdi. Uning «Firdavs ul-iqbol»
(«Baxtlar bogM») asarini va «Ravzat us-safo» tarjimasini shogirdi va jiyani
Ogahiy nihoyasiga yetkazdi. Ogahiyning asl ismi
M uhammad Rizo Em azar-
biy o ‘gMi boMib, 1809—1874-yillarda yashagan. 16 ta tarixiy, m a’rifiy, tar
jim a asarlar muallifi. U arab, fors, turk tillarini puxta bilgan va Xorazmning
1812—1872-yillardagi tarixiga bagMshlangan asar yozgan.
Xiva xonligi tari-
xiga oid «Riyoz ud-davla», «Zubdat ut-tavorix», «Gulshani davlat», «Shohidi
iqbol» nomli asarlar yozgan. Ogahiyning xalqparvarligi va xalq holiga befarq
emasligi uning «Qish» g ‘azalida o ‘zining yorqin ifodasi-
ni topgan. Ogahiy she’riyati, tarixnavislik va tarjimonlik
faoliyati 0 ‘rta Osiyo hududidagina emas,
balki XIX asr
Sharq dunyosi madaniy hayotida chuqur iz qoldirdi.
Buxoro amirligida ham bir qator ilm-fan namo-
yandalari yetishib chiqdi. Ular dan biri yozuvchi, faylasuf,
m u saw ir, m a’rifatparvar A hm ad Donish edi.
U Buxoro
amiri Nasrulloning elchilari bilan 1857-yilda M oskva,
Peterburg va boshqa Rossiya shaharlari bo‘ylab sayohat
qilgan. U «Buxorodan Peterburgga sayohat», «Buxoroi
sharif mangMt amirlari muxtasar tarixi», «Navodir ul-
vaqoe’» («Nodir voqealar») asarlarining muallifidir.
A hm ad Donish 1865-yilda amir
M uzaffar taklifi bilan
