|
Sug'urta faoliyati to'g'risida
|
| bet | 3/4 | | Sana | 30.05.2024 | | Hajmi | 28,97 Kb. | | #257280 |
Bog'liq XULOSAUmumdavlat soliqlari va boshqa majburiy to’lovlar tarkibiga quyidagilar kiradi (1-jadval):
1) yuridik shaxslardan olinadigan foyda solig’i;
2) jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig’i;
3) qo’shilgan qiymat solig’i;
4) aksiz solig’i;
5) yer qa’ridan foydalanuvchilar uchun soliqlar va maxsus to’lovlar;
6) suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq.
Umumdavlat soliqlari har yili O’zbekiston Republikasi Prezidentining qarorida belgilangan normativlar bo’yicha tegishli mahalliy budjetlar o’rtasida taqsimlanadi.
7) ijtimoiy jamg’armalarga majburiy to’lovlar:
yagona ijtimoiy to’lov;
Soliq kodeksining 23-moddasiga ko’ra O’zbekiston Respublikasi hududida soliqlar va boshqa majburiy to’lovlar amal qiladi. Soliqlar joriy qilishga faqat O’zbekiston Respublikasining Oliy Majlisi haqli18.
Umumdavlat soliqlari va boshqa majburiy to’lovlar tarkibiga quyidagilar kiradi (1-jadval):
1) yuridik shaxslardan olinadigan foyda solig’i;
2) jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig’i;
3) qo’shilgan qiymat solig’i;
4) aksiz solig’i;
5) yer qa’ridan foydalanuvchilar uchun soliqlar va maxsus to’lovlar;
6) suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq.
Umumdavlat soliqlari har yili O’zbekiston Republikasi Prezidentining qarorida belgilangan normativlar bo’yicha tegishli mahalliy budjetlar o’rtasida taqsimlanadi.
7) ijtimoiy jamg’armalarga majburiy to’lovlar:
yagona ijtimoiy to’lov;
Yuridik shaxslarning mehnatga haq to’lash fondidan yagona ijtimoiy to’lov belgilangan tartibga muvofiq davlat maqsadli jamg’armalari (budjetdan tashqari Pensiya jamg’armasi, Bandlikka ko’maklashish davlat jamg’armasi) hamda O’zbekiston Kasaba uyushmalari federatsiyasi Kengashi o’rtasida taqsimlanadi.
fuqarolarning budjetdan tashqari Pensiya jamg’armasiga sug’urta badallari;
budjetdan tashqari Pensiya jamg’armasiga majburiy ajratmalar.
8) Respublika yo’l jamg’armasiga majburiy to’lovlar:
- Respublika yo’l jamg’armasiga majburiy ajratmalar;
- Respublika yo’l jamg’armasiga yig’imlar.
9) budjetdan tashqari Umumta’lim maktablari, kasb-hunar kollejlari, akademik litseylar va tibbiyot muassasalarini rekonstruktsiya qilish, mukammal ta’mirlash va jihozlash jamg’armasiga majburiy ajratmalar;
10) davlat boji. Davlat boji yuridik ahamiyatga molik harakatlarni amalga oshirganlik va bunday harakatlar uchun vakolatli muassasalar, shuningdek mansabdor shaxslar tomonidan hujjatlar berganlik uchun olinadigan majburiy to’lovdir. Bunday vakolatli muassasalarga misol qilib sud va natorial idoralari, O’zbekiston Respublikasi diplomatik vakolatxonasi va uning konsullik muassasalarini keltirish mumkin. Davlat bojining stavkalari O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilanadi;
11) bojxona to’lovlari. Bojxona organlari bojxona ishini amalga oshirishda belgilangan tartibda bojxona to’lovlarini undiradi. Bojxona to’lovlarining quyidagi turlari mavjud: bojxona boji; import qilinayotgan tovarlar uchun undiriladigan qo’shilgan qiymat solig’i; import qilinayotgan tovarlar uchun undiriladigan aksiz solig’i; bojxona yig’imlari.
Soliq solishning soddalashtirilgan tartibida to’lanadigan umumdavlat soliqlari:
12) yagona soliq to’lovi;
13) tadbirkorlik faoliyatining ayrim turlari bo’yicha qat’iy belgilangan soliq.
Xulosa qilib aytsak, tartibga soluvchi soliqlarni taqsimlashni isloh qilishning muhim chorasi, respublikamiz bo’yicha ma’lum davrda barqaror normativlarning joriy etilishi hisoblanadi. Tartibga soluvchi soliqlar bo’yicha belgilangan rejadan ortiq tushumlardan esa mahalliy budjetlar ixtiyorida qoldiriladigan tushumlari 50% qilib belgilash maqsadga muvofiqdir. Ma’lum muddat belgilangan barqaror normativlar budjet aniqligini, istiqbol rejalarini yaxshilanishini, budjet boqimandalarini kamayishini hamda budjet parametrlarini ishlab chiqishda kelishuvchanlik amaliyotini qisqartirishni ta’minlaydi. Rejadan ortiq tushumlarni yagona normativ asosida taqsimlash, rejadan ortiqcha tushumlar yig’ilishada manfaatdorlikni oshiradi, respublika va mahalliy budjetlar daromad bazasini mustahkamlab dotatsiya hajmini kamaytiradi.Ta’kidlab o’tish lozimki, umumdavlat soliq tushumlari har yili qonuniy tartibda belgilanadigan normativlar bo’yicha tegishli budjetlar o’rtasida taqsimlanadi.
Xulosa
Ushbu kurs ishimizda mamlakatimizda soliqlarning iqtisodiy mohiyati, ularning vazifalari, turlari, soliqlarni undirish mexanizmining bugungi kundagi holatini tahlil qilishga, shuningdek bugungi kunda soliqlardan foydalanishni samarali tashkil qilish masalalarini ochib berishga harakat qildik va quyidagi xulosalarni chiqardik:
Soliqlar, yig’imlar, bojlar va boshqa to’lovlar hisobiga davlat moliyaviy resurslari tashkil topadi. Davlat faoliyatining barcha yo’nalishlarini mablag’ bilan ta’minlashning asosiy manbalaridan biri va davlat ustuvorligini amalga oshirishning iqtisodiy vositasi soliqlardir. Soliq tizimini tartibga solish va mukammallashtirish samarali davlat iqtisodiy siyosatini olib borishga, xususan, moliyaviy tizimni rivojlantirishga yordam beradi.
Soliqlar moliyaviy resurslarni davlat ixtiyorida to’planib borishini ta’minlaydi, bu resurslardan iqtisodiy rivojlanishning umumdavlat, mintaqaviy vazifalarni hal qilish, ishning samaradorligi va sifatini rag’batlantirish, ijtimoiy adolat tamoyillaridan kelib daromadlarni tartibga solish uchun foydalaniladi.
Soliqlarning umumdavlat va mahalliy soliqlarga bo’linishi hukumat idoralarining respublika hukumati va mahalliy hukumatlarga bo’linishi asosida kelib chiqadi. Soliqlarning iqtisodiy mohiyati davlat bilan huquqiy va jismoniy shaxslar o’rtasida vujudga keluvchi ob’ektiv majburiy to’lovlarga asoslangan moliyaviy munosabatlar orqali xarakterlanadi. Bu moliyaviy munosabatlar maxsus ijtimoiy xarakterga ega bo’lib, milliy daromadning bir qismi bo’lgan pul mablag’larini davlat ixtiyoriga safarbar qilishga xizmat qiladi.
|
| |
