Chorvachilikda uning har sohasi, bu sobalaminy alohida vo‘nalishlarida
kalkulyatsiya obyekti bo'hb turii mahsulotlar hisoblanadi. Quyida
chorvachilikning ayrim sohalari va yo‘nalishlarida mahsulot tannarxini
aniqlash usullari vatartibiga to‘xtalam¡z.
Sut yo‘nalishidagi yirik shoxli qoramolchilik. Sut yo‘nalishidagi
yirik shoxli qoramolchilik sohasida kalkulyatsiya obyekti sut va nasl
(buzoq) hisoblanadi. Bu sohada tannarxni kalkulyatsiya qilish birligi 1
sentner sut ham da bir bosh nasl (buzoq) h isoblanadi. Ushbu
mahsulotlaming tannarxini ikkita usulda aniqlash mumkin:
1 -usul - shartli mahsulot tannarxi orqali hisoblash usuli.
2 -u su l-h ar bir mahsulot tannarxini individual hisoblash usuli.
1 -usul sobiq sovet davrida keng tarqalgan usul edi. Unga muvofiq sut
yo‘nalishidagi qoramolchilikdasut asosiy mahsulot, nasl (buzoq) esa sutga
tenglashtiriladigan shartli mahsulot, deb qaralar edi. Olingan nasl (buzoq)
1,5 koelíitsiyentdashartli mahsulotga, ya’ni sutgatenglashtirilar edi. 1
sentner sut va 1 bosh naslning tannarxini aniqlash uchun ushbu usulda
dastlab sut yo‘nalishidagi qoramolchilikka sarflangan jam i haqiqiy
xarajatlardan olingan yordamchi mahsulotlar (go‘ng va boshqalar)ning
qiymati chegirib tashlanadi. Shundan so‘ng, topilgan haqiqiy xarajatlar
sutga aylantirilib olingan mahsulotning shartli birlikdagi miqdoriga bo‘ linadi
v a sh u y o ‘l bilan 1 sentner sutning tannarxi topiladi. 1 sentner sutning
tannarxigaasoslanganholdakeyin 1 bosh naslning qiymati baholanadi.
Sut yo‘nalishidagi qoramolchilikda asosiy mahsulot boigan sut va nasl
(buzoq) tannarxining 1 -usulga muvofiq hisob-kitob qilish tartibini quyidagi
misolda ko‘rib chiqaylik. Misol.
