b) eskirish summalari o ‘rtasidagi salbiy farq summasiga:
Debet 0211 - 0290 «Asosiy vositalaming eskirishi hisobi schotlari»;
K redit 8510 «Mulkni qayta baholash bo‘yicha tuzatishlar».
2-usul. Rezerv kapital! mavjud bo‘lm aganholdaqo‘llaniladi. Bu holda
qayta baholash natijasida asosiy vositalaming qiymatlari o‘rtasidagi salbiy
farq summasi qurilish tashkiloti xarajatiga olib boriladi va u hisobda
quyidagicha aks ettiriladi:
a) boshlang‘ich qiymatlar o ‘rtasidagi salbiy farqqa:
D ebet 9430 «Boshqa operatsion xarajatlar»;
K red it 0111 - 0190 «Asosiy vositalar hisobi schotlari».
b) eskirish summalari o‘rtasidagi salbiy farqqa (stomo yozuvi):
D ebet 9430 «Boshqa operatsion xarajatlar»;
K red it 0211 - 0290 «Asosiy vositalaming eskirishi hisobi schotlari».
Qurilish tashkilotlarida asosiy vositalar ulaming sotilishi, tugatilishi, bepul
berilishi, ta’sis badali sifatida kiritilishi va boshqa chiqimlari hisobidan
kamayishi mumkin. Ushbu operatsiyalar hisobda quyidagi buxgalteriya
o ‘tkazmalari bilan aks ettiriladi (2.3-jadval).
Umumdavlat soliqlarini toiovchi qurilish tashkilotlarida sotilgan asosiy
vositalaming sotish qiymati (Sq) qoldiq qiymat (Qq)dan katta bo‘lsa (Sq
> Qq), u holda ular QQS toiovchi hisoblanadi. Agar sotish qiymati (Sq)
qoldiq qiym at (Qq)dan kichik b o is a (Sq < Qq) yoki ular o ‘zaro teng
b o is a ( Sq = Qq), u holda qurilish tashkilotlari
QQS to io v c h i
hisoblanmaydilar. Asosiy vositalami ta’sis badali sifatida kiritilishi ham Soliq
kodeksiga muvofiq QQSga tortilmaydi.
Asosiy vositalami sotishdan ko‘rilgan zararlar, agar bu asosiy vositalar
3 yildan kam ishlatilgan b o isa , Soliq kodeksiga muvofiq (22-m odda)
foyda solig‘i bo‘yicha soliq bazasiga qayta qo‘shiladi.
Asosiy vositalami tugatish ulaming to iiq amortizatsiya qilinganligi yoki
qilinmaganligidan qat’i nazar ekspluatatsiyaqilishholati yo‘qotilganhollarda
amalga oshiriladi. Buning uchun qurilish tashkiloti rahbari
buyrugi bilan
likvidatsiya komissiyasi tuziladi. Likvidatsiyakomissiyasi tarkibigakorxona
xodim laridan tashqari qiziquvchi organlar (hokimiyat va boshqalar)
vakillari ham kiritilishi mumkin. Komissiya likvidatsiya natijalarini maxsus
likvidatsiya dalolatnomasi (OS-4 shakl) bilan rasmiylashtiradi. Ushbu
dalolatnom a likvidatsiya natijalarini buxgalteriya hisobi schotlarida
yuqorida keltirilgan tartibda aks ettirishga asos boiadi.
