|
d) iqtisodiy xarajatlar tejalganda |
| bet | 86/122 | | Sana | 24.05.2024 | | Hajmi | | | #252621 |
Bog'liq T. T. Jum aqulov iqtisod fanlari doktori, professord) iqtisodiy xarajatlar tejalganda.
13. Korxonada ishlab chiqarish hajmi kengayib borishi bilan qaysi omil
mahsulot birligiga to'g'ri keladigan o'rtacha xarajatlar pasayishi tomonga
ta’sir ko'rsatadi?
a) mehnatning ixtisoslashuvi;
b) boshqarishning ixtisoslashuvi;
v) resurslardan samarali foydalanish;
g) qo'shimcha mahsulot turlarini ishlab chiqarish;
d) yuqoridagilarning barchasi.
14. Quyidagilardan qaysi biri korxona uchun tashqi xarajatlar hisoblanadi?
a) ishchi kuchini yollash xarajatlari, renta, foiz to'lovlari;
b) bino va inshootlar amortizatsiyasi;
v) boshqaruvchilar maoshi;
g) m e’yoridagi foyda;
d) mashina va uskunalarni joriy remont qilish xarajatlari.
127
13-MAVZU. ISh HAQI VA M EHNAT NAZARIYALARI
1-§. Taqsimot munosabatlarida ish haqining mohiyati.
Nominal va real ish haqi
Yaratilgan mahsulot (daromad)lar taqsimlanishi to'g'risidagi nazariyaar
Ish haqining mohiyatini aniqlashga turli xil yondashuvlar
Ish haqining hozirgi zamon nazariyalarida ish haqiga mehnat
(ishchi kuchi)ning aniq bozorida uning bahosi sifatida
qaraladi.
«Yashash uchun vosita minimumi» (D.Rikardo, T.Maltus)
konsepsiyasida ish haqi yashash uchun zarur vositalarning
eng kam miqdori bilan bir xil deb hisoblanadi.
«Ishlab chiqarishning uch omili» nazariyasi (J.B.Sey). Bu
g'oyaga ko'ra tovarlarni ishlab chiqarishda mehnat, yer va
kapital bir xil darajada qatnashadi, shu sababli daromadlar
shu omillar o'rtasida taqsimlanishi zarur.
Qo’shilgan omil (keyingi qo'shimcha jalb qilingan kapital yoki
ishchi) unumdorligi nazariyasi (J.B.KIark). Bu nazariyada
yaratilgan boylik har uchala omil o'rtasida ularning har bir
jalb qilinganlarining unum dorligiga qarab taqsim lanishi
lozimligi ta’kidlanadi.
Qiymatning m ehnat nazariyasida (klassik siyosiy iqtisod
m aktabi vakllari) ish haqiga alohida, ziga xos to va r
hisoblangan ishchi kuchi qiymatining o'zgargan shakli ya’ni
ishchi kuchini takror hosil qilish uchun zarur bo'lgan tirikchilik
vositalarining qiymati sifatida qaraladi.
128
Iqtisodiy resurs
hisoblangan ishchi
kuchi bozorida
Iqtisodiy kategoriya
sifatida
Download |
| |
