1243
www.
kokanduni.uz
TALABALAR O'RTASIDA MEDIA SAVODXONLIKKA O'RGATISH VA AXBOROT
MADANIYATINI OSHIRISH
Qulmanbetova Madina Alim qizi
Nizomiy nomidagi TDPU Maktabgacha ta’lim kafedra 1-bosqich talabasi,
Miryahyoyeva Nargiza Ne'matillo qizi
Nizomiy nomidagiTDPU Maktabgacha ta’lim kafedra 3-bosqich talabasi,
Abdiyeva Fazilat Fayzulla qizi
Nizomiy nomidagi TDPU Maktabgacha ta’lim
pedagogikasi va psixologiyasi kafedra o’qituvchisi
Annostasiya: Ushbu maqolada talabalar o'rtasida mediasavodxonlik va axborot
madaniyatini oshirish masalasi yoritilgan. Bugungi kundagi yoshlarning axborotga bo'lgan
o'chligi, axborotlarning turlari haqida ma'lumotlar berilgan. Axborot madaniyatini oshirish
davr masalasi ekanligi yana bir karra isbotlangan.
Kalit so'zlar: media, mediasavodxonlik,
axborot resursi, axborot tezligi, axborot
madaniyati, ijtimoiy tarmoqlar, kiber olam, kiberxavfsizlik, ijobiy va salbiy axborotlar, axborot
huruji.
Hozirgi kunda hech bir shak-shubhasiz dunyoni internetsiz, kiber olamsiz tasavvur etib
bo'lmay qoldi. Hatto, juda kichik yoshdagi bola ham bemalol mobil telefondan foydalana oladi,
hozirgi kunda. Tanganing ikki tomoni bo'lganidek, internetning ham yaxshi ham yomon
tomonlari mavjud. Kimdur iloji boricha o'zi
uchun foydali, naf keltiradigan tomonidan
foydalansa, yana kimdur ijtimoiy tarmoqlarning zararli, buzg'unchi saytlaridan foydalanadi.
Eng asosiysi esa hozirgi kunda internetdan eng ko'p kelajagimiz egalari yoshlarimiz
foydalanishadi.
Tabiiyki, ijtimoiy tarmoqlardan to'g'ri foydalanish uchun, yoshlarimizning
kelajagini buzg'unchi g'oyalardan asrash uchun mamlakatimizda kiber olamdan
foydalanishda turli tartib- qoidalar o'rnatilgan. Ayniqsa,
talaba yoshlarning media
savodxonligini, axborot madaniyatini oshirishga mamlakatimizda katta e'tibor qaratmoqda.
Media va axborot savodxonligi - bu ijodiy faoliyatda barcha zarur vositalardan foydalangan
holda axborot va media mahsulotlarini samarali olish, tahlil qilish,
tanqidiy baholash, talqin
qilish, foydalanish, yaratish va tarqatish imkonini beradigan bilim, ko‘nikma,
munosabat,
malaka va amaliyotlar majmuidir. Bugungi kunda dunyo ommaviq axborot vositalarida
axborotni tanlash va to‘g‘ri baholash qobiliyati dolzarb bo‘lib qolmoqda. Xo‘sh, media
savodxonlik nima? Nega bugun uning ahamiyati tobora ortib bormoqda? Axborot oqimining
bir necha barobar tezlashishi, ijobiy ma’lumotlar bilan bir
qatorda salbiy xarakterdagi
axborotning ko‘payishi media savodxonlikka ega bo‘lish zaruratini qo‘ydi. An’anaviy tarzda
media savodxonlik shaxsning adabiya sarlarni tahlil eta olish va sifatli matnlarni yaratishidan
iborat bo‘lgan. Bugun media savodxonlik - axborotning nega va nima uchun
uzatilayotganligini bilish demakdir. Media savodxon inson o‘ziga bu axborotni kim va nima
maqsadda yaratgan? Ushbu xabar men uchun zarurmi? Degan savolni bera olishi va to‘g‘ri
xulosa chiqarishi, unga nisbatan tanqidiy yondashishi lozim.
Bugungi axboriy muhitni
tushunishda media savodxonlik muhim ahamiyat kasb etadi. Xo‘sh, media savodxonlik nima
uchun kerak?
Avvalo:
· Huquqiy demokratik jamiyatimizning to‘laqonli, faol fuqarosi sifatida amalga
oshirilayotgan islohotlar mazmun - mohiyatini tushunish;
· OAV orqali uzatilayotgan va qabul qilinayotgan kundalik axborotni saralash
ko‘nikmalarini
shakllantirish;
