|
Ta’lim tarbiya ishlari gigienasi
|
| bet | 3/3 | | Sana | 24.05.2024 | | Hajmi | 2,9 Mb. | | #252465 |
Bog'liq Murodov.ATo’g’ri tuzilgan kun tartibi har bir ishni ma’lum vaqtda bajarish, ma’lum vaqtda ovqatlanish va dam olishni ta’minlaydi. Bunday rejimni bajarish, bir tomondan yoshlarga tarbiyaviy ta’sir ko’rsatadi, ya’ni o’quvchi har bir mashg’ulotni, dam olish yoki ovqatlanishni ma’lum belgilangan vaqtlarda bajarishga odatlanadi.
Bolalar va o‘smirlar ovqatida oqsillar, yog‘lar va uglevodlarning eng yaxshi nisbati 1:1:4 dir. Shu nisbatning hiyla buzilishi, garchi ovqat bilan birga organizmga tushadigan oziq moddalar va vitaminlar miqdori yetarli bo‘lganda ham, salomatlikka salbiy ta’sir qiladi. Ayniqsa hayvon yog‘larini me’yoridan ortiqcha iste’mol qilish bolaning semirib ketishiga va o‘sib rivojlanishini kechiktirishga olib keladi. Uglevodlar keragidan ortiqcha qabul qilinganda, organizmda suv ushlanib qolib, bola rangpar, bo‘shang, tez-tez kasalga chalinadigan va kasalliklar aksari asorat bilan kechadigan bo‘lib qoladi.
Bola va o‘smirlar ovqati hilma-hil bo‘lishi zarur. Bir xildagi ovqat ishtahani bo‘g‘adi. Bolalar va o‘smirlar ovqatiga ishlatiladigan masalliqlar yangi va yuqori sifatli bo‘lishi kerak. Yog‘liq go‘shtni katta maktab yoshidagi (14-17 yosh) bolalargagina berish mumkin. Bolalar va o‘smirlarga xom, yaxshi pishirilmagan yoki dudlangan go‘shtni berish tavsiya etilmaydi, chunki bola zaxarlanib qolishi yoki gijja yuqishi mumkin, hamda bunday go‘sht yaxshi singmaydi. Sho‘r yoki o‘tkir dorivorlangan go‘sht va baliq taomlarini ham bermaslik kerak.
Qalampir, sirka sepilgan, hantal (gorchitsa) qo‘shilgan ovqatlarni 8-10 yoshgacha bo‘lgan bolalar yemasligi kerak. Alkagolli ichimliklarning hamma turlari (pivo, uyda tayyorlangan musallas va boshqalar) bola va o‘smir organizmiga juda zararli. Ko‘p miqdorda achchiq choy, kofe, kakao, shokolad ayniqsa, 3 yoshgacha bo‘lgan bolalarga qo‘zg‘atuvchi ta’sir ko‘rsatadi. Shuning uchun bunday mahsulotlarni cheklash lozim.
XULOSA:Bolalar va o‘smirlar kunda 4 mahal ovqatlanishi kerak. Bunda ovqat miqdori quyidagicha taqsimlanadi: nonushta -30%, tushlik 40-45%, tushdan keyingi ovqat -10%, kechki ovqat 15-20%. Bog‘cha yoki boshqa bolalar muassasasiga qatnab, o‘sha joyda 4 mahal ovqatlanadigan bolalarni uyda ovqat yeyishga majbur qilmaslik kerak. Agar bog‘cha yoki bolalar muassasasida 2 yoki 3 mahal ovqat beriladigan bo‘lsa, uyda bolani qo‘shimcha ovqatlantirish zarur. So‘nggi ovqat uyqudan 1,5-2 soat ilgari berilishi kerak.
Adabiyotlar: - Sodiqov K.S. O`quvchilar fiziologiyasi va gigiyenasi
T, O`qituvchi 1992 y. 2. Sharipova D.D., Vohidova R.T. O`qituvchilar toliqishining oldini olish. T.Mеditsina 1986 yil. 3. Qodirov U. “Odam fiziologiyasi” T. 1996 yil.
|
| |
