|
Tarbiyadagi ibratiBog'liq 2023-ИЮЛЬ 1-кисм-8-13Образование и инновационные исследования (2023 год № 7)
ISSN 2181-1717 (E)
11
http://interscience.uz
km uzoqlikka chiqish mumkin emasdi. Amirning har bir harakati va faoliyati ham
ingliz, ham sovet hukumati ayg‘oqchilari nazoratida bo‘lgan. Amir Olimxon 16 nafar
o‘g‘li, 21 nafar qizini (1990 yillar boshida amirning 12 nafar o‘g‘li, 10 nafar qizi
hayot edi-O.A) savodli, maʼlumotli bo‘lishlari uchun Britaniya Hindistondan Xo‘ja
Karomatulloh, Xo‘ja Rahmatulloh ism – sharifli ingliz tili muallimlarini yollagan.
Hozirda Afg‘oniston, Turkiya, Saudiya Arabistoni, Pokiston, Eron, Germaniya,
AQShda istiqomat qilayotgan amirning farzandlari va naberalari orasida (amir
avlodlari xorijda 3 mingta ekanligi bilan bog‘liq tegishli maʼlumotlar bor-O.A) shoir
va yozuvchi, jurnalist, tibbiyot xodimi, iqtisodchi va tijoratchi kasblarida faoliyat
ko‘rsatayotgan ziyolilar mavjud. Amir Olimxon xarakterida salbiy xususiyatlar
mavjud emasdi, degan daʼvodan yiroqmiz. Biroq undan ibrat olsa arziydigan fazilatlar
ham talaygina ekanligi malum. Amir qatʼiyatli, bir so‘zli, irodasi mustahkam shaxs
bo‘lgan. Afg‘oniston poytaxti Kobulda har yili mamlakat mustaqilligi bayrami
(Jushon bayrami-O.A) nishonlangan. Afg‘oniston amiri Omonullahon (hukumronligi
1919-1929 yy) bu kabi bayramlarga yevropacha kiyimda ishtirok etish tartibini joriy
etgandi. Amir Olimxon buxorocha milliy kiyimda bayram tantanalariga borgan
va bir so‘zda turgan, u milliy kiyimda yurishni yoqtirgan, kuchli mergan bo‘lgan,
Fatuh qalasada “ijodiy kechalar” “bedilxonliklar” tashkil etgan. [1. 410,420,445]
Amir Sayid Olimxon milliy musiqa sanʼatining ixlosmandi bo‘lib, dutor, tanburda
mumtoz kuylarni mahorat bilan ijro etgan, bir umr Vatan muhabbati va sog‘inchi
bilan yashagan.
XULOSA
Xullas, Buxoro mang‘it amirlari shahsini sovet hokimiyati yillarida yozilgan
adabiyotlar talqinidagi qora bo‘yoqlardan izlash kerak iborat emas. Ular haqidagi
haqiqiy maʼlumotlarni mahalliy tarihchilarning qo‘lyozma asarlarini atroflicha
o‘rganish orqali anglab olish mumkin. Istiqbolda ushbu hukumdorlarning ibrat
bo‘ladigan qirralari haqida yangi tadqiqotlar yaratiladi, degan umiddamiz.
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati:
1. Abdullayev Q.N. Ot Sinszyana do Xorosana. Iz istorii emigratsii XX veka-
Dushanbe; Irfon, 2009. – 572.str.
2. Abdullayev Q.N. Buxarskaya poslerevolyusionnaya emigratsiya (k
istoriografin problemы //Veb: Oktabrskaya revolyusiya v Sredney Azii i Kazaxstane:
Teoriya, problemы, perspektivы izucheniya-T.; Fan; 1991.-S 187-196.
3. Agabekov.G.S. Sekretniy terror: zapiski razvedchika-M.: Terra-Knijny klub;
1998-336 str.
4. Amir Sayid Olimxon. Buxoro xalqining hasrati tarixi. Forsiydan A. Irisov
tarjimasi.-T.; Fan, 1991-32bet.
5. Bobojonova F.Q. Buxoro amirligida taʼlim tizimi.-T.; “Adib”, 2014.-128 bet.
6. Anke Fon Kyugyelgin. Legitimatsiya sredneaziatskoy dinastin mangitov v
proizvedeniya ix istorikov (XVIII-XIX v.v) Almatы, Dayk-Press, 2004.- 516 str.
7. Jumanazar Abdusattor. Buxoro taʼlim tizimi tarixi-T.; Akademnashr, 2017.
-592 bet.
8. Jamolova D.M. Buxoro amirligida jadidlar va qadimchilar faoliyati (XIX asr
oxiri – XX asr boshlari ): Tarix fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi
avtoreferati.-Toshkent-2019.-54 bet.
9. Shodiyev J.M. Buxoro amirligining tashkil topishi va davlat tuzumi. Yuridik
fanlar nomzodi ilmiy darajasini olish uchun yozilgan dissertatsiya avtorefarat.-
Toshkent-2008.-25 bet.
10. Sayyid Mansur Olimiy. Buxoro - Turkiston beshigi. (fors tilidan tarjima,
tarjimon nomidan so‘zboshi va ayrim izohlar muallifi H.To‘rayev) Buxoro - 2004.-
128 bet.
11. Shodmonovich A. O. Education in the emirate of bukhara (based on the life
and work of the rulers) //Academicia: an international multidisciplinary research
|
| |
