Tarmoq texnologiyalari

263 
paketni UDP segmentdan ajratib oladi, keyin media bo‘lagini RTP 
paketidan ajratib oladi, media bo‘lagini media plaerga dekoderlash va 
ovozni o‘qishga jo‘natadi. 
RTP ni, ovozni jo‘natish misolida ko‘rib chiqamiz. Ovoz 
chiqaruvchi manba 64Kb/s lik IKM(Impuls kodli modulyatsiya) – 
kodlovchi deb tasavvur qilamiz (kavantlash va raqamliga o‘tkazishning 
namunasi). Ilova 20 msek va 160 bayt hajmda kodlangan bo‘lakli 
ma’lumotlarni qabul qiladi deb faraz qilamiz. Jo‘natuvchi qism har bir 
audio bo‘lagidan oldin audioni kodlash tipni o‘zida mujassam etgan 
RTP sarlavhasini qo‘shib jo‘natadi, tartib raqami va vaqt belgisi. RTP 
sarlavhasi odatda 12 bayt bo‘ladi. RTP pkaet keyin UDP interfeys 
uyasiga jo‘natiladi. Qabul qilish qismida ilova RTP paketni inetrfeys 
uyasidan qabul qiladi. Ilova RTP paketdan ovoz bo‘lagini ajratib olib 
RTP paket sarlavha maydoni ozov bo‘lagini dekoderlash va ovozni 
o‘qish uchun ishlatadi. Foydali qo‘shimcha yuklamalar tuzilmasi – 
ketma-ketlik yoki vaqt belgisi o‘rniga ilova RTP ni yaxlitligicha o‘z 
ichiga olganda ilovani boshqa tarmoq multimedia ilovalari bilan
birgalikda ishlatish osonroq bo‘lardi. Mislo uchun 2ta har hil 
kompaniyalar VoIP dasturini rivojlantirdi va u ikkalovi ham o‘zlarining 
mahsulotlarini RTP bilan ishlaydigan qilishdi. VoIP mahsulotining birni 
ishlatayotgan foydalanuvchi ikkinchi VoIP mahsulotini ishlatayotgan 
foydalanuvchi bilan aloqa qila olishiga umid qilsa bo‘ladi. Quyidagi 
mavzuda biz Internet telefoniyasi uchun muhim bo‘lgan RTPning tez-tez 
SIP bilan birga bog‘langan holda ishlashini ko‘rib chiqamiz. Shuni 
takidlash kerakki RTP ma’lumotni vaqtida yetkazishi yoki boshqa sifatli 
hizmat (QoS) ko‘rsatish uchun hech qanday mexanizmni ta’minlamaydi. 
U hattoki paketlarni yetib borishiga ham kafolat bermaydi yoki 
paketlarni tartibsiz borishini ham oldini olmaydi. Aslida, RTP 
paketlashni 
faqatgina 
sistemaning 
ohirida 
ko‘rish 
mumkin. 
Marshrutizatorlar RTP paketni olib ketayotgan IP dataramma va RTP 
paketini olib ketmayotgan IP datagrammalarning farqiga bormaydi. RTP 
har bir manba (misol uchun kamera yoki mikrofon) uchun o‘zining 
mustaqil RTP paketlar oqimini belgilash imkonini beradi. Misol uchun 
ikki ishtirokchi orasida video konferensiya, 4ta RTP oqimi ishlatilishi 
mumkin – 2 tasi audioni jo‘natish uchun (har bir yo‘nalishga bittadan) 
va yana 2ta oqim videoni jo‘natish uchun (yana har bir yo‘nalishga 
bittadan). Ammo keng tarqalgan kodlovchi texnikalar shu bilan birga 
MPEG 1 and MPEG 2 kodlash jarayonida video va audioni bitta oqimda 
jo‘natadi. Video va audio kodlovchi qurilma tomonidan bitta oqimda 

264 
jo‘natilganda har bir yo‘nalish uchun faqatgina 1ta RTP oqimi hosil 
bo‘ladi. 
RTP paketlari bir tomonlama jo‘natma ilovalari uchun limitga ega 
emas. Ular bittadan ko‘pchilikka va ko‘pchilikdan ko‘pchilikka guruhli 
o‘tkazilishi mumkin. Ko‘pchilikdan- ko‘pchilikga guruhli o‘tkazish 
seansida jo‘natuvchilar va manbalar RTP oqimlarini guruhli 
jo‘natishdan foydalanishadi. Video konfrensiya ilovasidagi guruhli 
jo‘natuvchilardan keladigan bir-biriga bog‘liq bo‘lgan video va audio 
RTP guruhli oqimlari RTP majmuasiga kiradi.

Download 7,35 Mb.