|
xil mahsulot ishiab chiqarmasa-da, ishiab chiqarishning rivojlanishida juda kattaBog'liq Geografiya fani to\'garakxil mahsulot ishiab chiqarmasa-da, ishiab chiqarishning rivojlanishida juda katta
o'rin tutadi.
Tez rivojlanib borayotgan jahon transporti murakkab va o‘ziga xos tarmoqlar
tizimini tashkil qiladi. Ular
quruqlik
(temiryoi, avtomobil va quvur).
sov
(dengiz
va daryo) hamda
havo transporti
tarmoqlariga bo‘linadi.
Transportning asosiy tarmoqlar guruhlari quyidagilardir:
Quruqlik transporti tarmoqlari
qatoriga avtomobil, temiiyo‘1 va quvur
transportlari kiradi.
Avtomobil transporti
eng samarali tadrijiy (dinamik) o ‘sayotgan tarmoqdir.
XX asr boshlaridan paydo boigan bu transport hozirgi paytda jahonning barcha
mamlakatlarida eng ommaviy harakat vositasi bo'lib qoldi. Uning muhim jihati —
yuklami manzilning o'ziga — «eshikdan eshikka»cha yetkazib berishidir.
Avtomobil yoilari uzimiigi hozir 24,5 mln. km ni tashkil qiladi. Uning
1/4
qismidan ko‘prog‘i AQSh, yana shuncha y o i Hindiston, Yaponiya, Xiioy va
Rossiya hissasiga to g ri keladi, Jahonda 600 mln. dan ziyod turli avtomobillar
bo‘lib, ularning 4/5 qismi G artanmg rivojlangan mamlakatlaridadir. Biigina AQSh
da dunyo avtomobillarining 30 foizidan ко‘pi harakat qilmoqda.
Temiryoi transporti quruqlikda yuk tashish oborotiga ko ra eng yirik tarmoqdir.
Bunda unirtg salmogi rivojlanayotgan mamlakatlarda, ayniqsa, yuqoridir. Hozirgi
vaqtda jahon temiryo1 Harming umumiy uzunligi 1,2 mln. km ni tashkil qiladi.
Ammo temiryoilar jahon mamlakatiarimng atigi 140 tasida bo‘lib, yo‘Uar umumiy
uzunligining yarmi AQSh, Kanada , Rossiya, Hindiston, Xitoy, Germaniya,
Argentina, Avstraliya, Fransiya, Braziliyadan iborat «birinchi o'nlik» mamlakatlari
|
| |
