III. NAZARIY MATERIALLAR
70
va virtual konsoldagi yordam). Kimdir yordamga javob berib RETURNni
bosganda getty foydalanuvchi nomi va parol kombinatsiyasini tekshiruvchi, login
deb nomlanuvchi utilita ustidan nazoratni o‘z qo‘liga oladi. Foydalanuvchi
kirgandan keyin login jarayoni foydalanuvchining shell jarayoniga aylanadi.
Jarayon identifikatsiyasi
Linux har bir jarayonning boshida unikal PID (process identification-
jarayon identifikatsiyasi) raqam o‘rnatadi. Qancha uzoq muddat jarayon mavjud
bo‘lsa, u shuncha payt bir xil PID raqamga ega bo‘ladi. Bitta seans davomida bir
xil jarayon har doim login shellini bajaradi. Yangi jarayonni bo‘layotganingizda,
masalan, tahririlovchidan foydalanilganda yangi (bola) jarayonning PID raqami
uning ona jarayoninikidan turlicha bo‘ladi.Siz login shellga qaytib kirganingizda,
boshida kirganingizdagi huddi o‘sha jarayon, huddi o‘sha PID raqam bilan
bajarilayotgan bo‘ladi. Quyidagi misol ishlayotgan ps jarayon shell (ona)
jarayonidan bo‘linib chiqganini ko‘rsatadi(242-bet). Siz uni –f parametri orqali
chaqirganingizda ps har bir jarayon haqidagi ma‘lumotning to‘liq ro‘yxatini
ko‘rsatadi. PS displeyi qatori bilan