48
Kredit modul tizimi va o‘quv jarayonini tashkil etish
•
Kompyuter viruslari (ma’lumotlarning qisman yo‘qolishidan qattiq disk
tarkibining to‘liq yo‘qolishigacha) yoki boshqa zararli
dasturlar bilan yuqtirish
xavfi.
Distributiv (inglizcha distribute — tarqatish) — dasturiy ta‘minotni tarqatish
shaklidir.
Masalan, operatsion tizimni tarqatish to‗plami odatda dastlabki ishga tushirish
uchun dasturlarni o‗z ichiga oladi. Bular uskunani
ishga tushirish, tizimning
o‗chirilgan versiyasini yuklash va o‗rnatuvchini ishga tushirish, o‗rnatish dasturi
(o‗rnatish rejimlari va parametrlarini tanlash uchun) va tizimning alohida
qismlarini o‗z ichiga olgan maxsus fayllar to‗plami (odatda paketlar deb ataladi).
Distributiv - bu dasturni o‗zboshimchalik bilan kompyuterga o‗rnatish
qulayligi uchun maxsus ishlab chiqarilgan to‗plam.
Distributivda
README
fayli ham bo‗lishi mumkin (inglizcha
read me -
"meni o‗qing") - boshqa fayllar haqidagi ma‘lumotlarni o‗z ichiga olgan matnli
fayl.
Distributiv
(dasturiy ta‘minot) - bu dasturiy ta‘minotni tarqatish
uchun
moslashtirilgan to‗plam (odatda fayllar to‗plami). Dasturiy ta‘minotni
avtomatik
yoki avtomatlashtirilgan dastlabki sozlash uchun yordamchi vositalarni o‗z ichiga
olishi mumkin (o‗rnatuvchi).
Shunday qilib, dasturiy ta‘minotni tarqatishdan foydalanganda - faqat kerakli
fayllar o‗rnatiladi va operatsion tizim ularni to‗g‗ri ko‗radigan tarzda o‗rnatiladi.
Shuningdek, til, ulanish usuli, internetga ulanish kabi dastlabki parametrlar ham
sozlanadi.
Distributiv
turlari:
•
Arxiv (.zip, .rar, .tar.gz va boshqalar) - avtomatlashtirilmagan distributiv.
•
Bajariladigan fayl - o‘rnatish vaqtida foydalanuvchiga o‘rnatish
paytida
kerakli parametrlarni ko‘rsatishga imkon beradi.
•
CD/DVD to‘plami - bunday distributiv, odatda, bir nechta fayllardan iborat
va avtomatlashtirilgan o‘rnatuvchi bilan birga keladi. Katta dasturiy paketlar va
tizim dasturlari (OS Windows distributivlari, turli Linux distributivlari) uchun
ishlatiladi.
•
Ko‘pgina dasturlar siqilgan (qadoqlangan) shaklda sotish va tarqatish uchun
etkazib beriladi.
Me‘yor darajada ishlashi uchun ular paketdan chiqarilishi kerak va
kompyuterlar va foydalanuvchi sozlamalari o‗rtasidagi farqlarni hisobga olgan
holda kerakli ma‘lumotlar kompyuterga to‗g‗ri o‗rnatilishi kerak. O‗rnatish
jarayonida belgilangan talablarga muvofiqligi uchun turli xil testlar o‗tkaziladi va
kompyuter dasturning to‗g‗ri ishlashi uchun zarur bo‗lgan fayllar va ma‘lumotlarni
saqlash uchun kerakli tarzda sozlanadi (sozlanadi).
•
O‘rnatish dastur uchun zarur bo‘lgan barcha fayllarni fayl tizimining tegishli
joylariga o‘rnatishni o‘z ichiga oladi. Ko‘pgina dasturlar (shu jumladan operatsion
tizimlar) universal yoki maxsus o‘rnatuvchi bilan birga keladi.
Bu dastur ularni
o‘rnatish uchun zarur bo‘lgan ishlarning ko‘p qismini avtomatlashtiradi.
