Technical Report

See discussions, stats, and author profiles for this publication at: 
https://www.researchgate.net/publication/348817864
SUN‘IY INTELEKT VA EKSPERT TIZIMLAR
Technical Report
· January 2021
CITATIONS
0
READS
30,378
2 authors:
Some of the authors of this publication are also working on these related projects:
Educational Technology
 
View project
SCOPUS
View project
Nurmuxamad Duisenov
Chirchik state pedagogical Institute
189
PUBLICATIONS
300
CITATIONS
SEE PROFILE
Bekjan Akhmedov
Chirchik state pedagogical institute
121
PUBLICATIONS
939
CITATIONS
SEE PROFILE
All content following this page was uploaded by 
Nurmuxamad Duisenov
on 27 January 2021.
The user has requested enhancement of the downloaded file.

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI 
TOSHKENT VILOYATI CHIRCHIQ DAVLAT 
PEDAGOGIKA INSTITUTI
 
MATEMATIKA VA INFORMATIKA FAKULTETI
 
INFORMATIKA O’QITISH METODIKASI YO’NALISHI
 
19/1-GURUH TALABASI
BAXTIYOROVA DIYORANING 
INFORMATIKA FANIDAN
 
 
 
 
MAVZU:
 
SUN‘IY INTELEKT VA EKSPERT TIZIMLAR 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Chirchiq - 2021 
 

2 
SUN‘IY INTELEKT VA EKSPERT TIZIMLAR
Reja: 
I. 
Kirish
II. 
Asosiy qism. 
1. 
Sun‘iy intelektning rivojlanish tarixi. 
2. 
Sun‘iy intelekt insoniyatga nima beradi? 
3. 
Sun‘iy intelekt: fikrlaydigan mashinalar va ongli robotlar. 
4. 
Ekspert tizimlar tarixi, xususiyatlari, afzalliklari. 
5. 
Ekspert tizimlardan foydalanish va ularni yaratish. 
III. Xulosa. 
 
IV. Foydalanilgan adabiyotlar. 
 
 

3 
Kirish 
Sun`iy intellekt nima?
Sun’iy intellekt — informatikaning alohida sohasi bo‘lib, odatda inson ongi 
bilan bog‘liq imkoniyatlar: tilni tushunish, o‘rgatish, muhokama qilish, masalani 
yechish, tarjima va shu kabi imkoniyatlarga ega kompyuter tizimlarini yaratish bilan 
shug‘ullanadi.Sun'iy intellekt (SI) kompyuterlarga o'zlarining tajribalarini o'rganish, 
berilgan parametrlarga moslashish va ilgari faqat odamlar uchun mumkin bo'lgan 
vazifalarni bajarish imkonini beradi. SIni amalga oshirishning ko'p holatlarida - 
kompyuter shaxmatchilaridan tortib uchuvchisiz transport vositalarigacha - chuqur 
o'rganish va tabiiy tillarni qayta ishlash imkoniyati juda muhimdir. Ushbu 
texnologiyalar tufayli kompyuterlarga katta miqdordagi ma'lumotlarni qayta ishlash 
va ulardagi naqshlarni aniqlash orqali muayyan vazifalarni bajarishga "o'rgatish" 
mumkin. 
Ekspert tizimlari nima? 
Zamonaviy jamiyatda tobora o‘sib borayotgan axborot oqimi, axborot
texnologiyalarining turlitumanligi, kompyuterda yechiladigan masalalarning mu
rakkablashuvi ushbu texnologiyalardan foydalanuvchining oldiga bir qator vazifalar
ni qo‘ydi. Kerakli variantlarni tanlash va qaror qabul qilish ishlarini insondan EHM
ga o‘tkazish masalasi yuzaga keladi. Bu vazifani yechish yo‘llaridan biri bu eksper
t tizimlarini yaratishva foydalanish sanaladi. Ekspert o‘zidan kelib chiqib sharoitni t
ahlil etadi va nisbatanfoydali axborotni aniqlab oladi, chorasiz yo‘llardan voz kechg
an holda qaror qabul qilishning eng maqbul yo‘llarini vujudga keltiradi. Ekspert 
tizimida ma’lum bir predmet sohasini ifodalaydigan bilimlar bazasidan foydalaniladi. 
Ekspert tizimi bu ayrim mavzu sohalarida bilimlarni to‘plash va qo‘llash 
uyushtirish usullari hamda vositalari majmuidir. Ekspert tizimi mutaxassislarning
yuqori sifatli tajribasiga suyangan holda qarorni tanlash chog‘ida muqobil variantl

4 
ar 
ko‘pligi uchun yanada yuqori samaraga erishadi. Strategiyani 
tuzish 
paytida yangi omillarni baholab, ularning ta’sirini tahlil etadi. Ekspert tizimlari sun’iy 
intellektdan foydalanishga asoslangan.