Front Page

avqust

1. Giriş

2. Ümumi məlumat

3. Təlimə hazırlıq

4.1Giriş

1. 
   Texniki Tapşırıqlarda (TT) təmin olunan təlim proqramı təlim kursu zamanə xırda dəyişikliklərlə müşaiyət olunmuşdur.
   
2. 
   Təlim materialları müvafiq olaraq 2011-ci il may və iyun aylarında keşirilmiş iki təlimdə istifadə olunmuş “PAYLANMA MATERİALLARI” adlı sənəddə ümumiləşdirilmişdir. Azərbaycan və ingilis dillırində hazırlanmış bu sənədin mündəricatı aşağıdakı kimidir:
   

• 
  Təlim proqramı üçün praktik hazırlıqlar
  
• 
  Beton yol geyiminə malik yolların istismarına giriş – Kursun təqdimatı
  
• 
  Qiymətləndirmə memorandumu
  

• 
  Əlavə 1. Beton yol geyimi layihəsi (Akkord)
  
• 
  Əlavə 2. Yol hərəkəti haqqında məlumat Bakı-Quba yolu
  
• 
  Əlavə 3. Materialların sınaqdan keçirilməsinə dair protokol (Akkord)
  
• 
  Əlavə 4.Sahə təftişindən qeydlər – 4-cü gün
  
• 
  Əlavə 5. Sahə təftişindən şəkillər aprel 12-13, 2011, 4-cü gün
  
• 
  Əlavə 6.
  Aprel (lot. Aprilis) - Grigoriy taqvimida yilning toʻrtinchi oyi. 30 kundan iborat.
  Təlim proqramının planı və kursun qiymətləndirilməsi
  

• 
  Təqdimat 1-2-ci günlər
  
• 
  Təqdimat 4-5-ci günlər
  
• 
  Təqdimat – Planlaşdırmaya yardım Gün 4 PM
  
• 
  Təqdimat Gün 5 AM – İstismar üsulları
  
• 
  Kurs sertifikatları
  

“Qiymətləndirmə Memoranduru” adlı sənədin mündəricatı PAYLANMA MATERİALLARI sənədinin mündəricatına əlavə edilmişdir – təlimlə bağlı ümumi məlumat və həmçinin iki təlimçinin təcrübələrinə dair məlumat almaq təqdirəlayiqdir. Daha sonra isə Azəryolservis (AYS) heyətinin və Podratçının beton yollara dair müzakirələrinin xülasəsi memorandum daxil edilmişdir:

1. 
   Dövlət yol şəbəkəsində (beton yollar istisna olmaqla) aparılan bütün gündəlik istismar işləri birbaşa Azəryolservis – onların bütünlükdə ölkəni əhatə edən 65 regional administrasiyası tərəfindən həyata keçirilir.
   
2. 
   İki beton yolun istismarı – Aeroport və Bakı – Quba yolları hələ də podratçının (AKKORD) öhdəliyindədir.
   Aeroport (aero... va port) - yo‘lovchilar, kj, pochtani havo trans-porta vositalarida muntazam tashishni ta’minlovchi binolar, inshootlar (aero-drom bilan birga) va jihozlar majmui. Xalqaro va mahalliy A.
   
   
3. 
   Dövri istismar işləri – asphalt örtükləri üçün müqavilə imzalanmışdır.
   
4. 
   ARS nəzdində beton yolların istismarına dair xüsusi şöbə təşkil olunmaqdadıq.
   
5. 
   Aeroport beton yolu 2006-2007 – ci illərdə tikilmişdir, hərəkət şiddəti haqqında məlumatımız yoxdur.
   
6. 
   Bakı – Quba yolunda 2010 – cu il üçün hərəkət şiddəti hər gün 10.000 -14.500 nəqliyyat vasitəsi arasında dəyişir – 3 saylı Qoşmaya baxın.
   
7. 
   Şimala Rusiya sərhəddi istiqamətinə doğru olan Bakı – Quba beton yolu 2008-2009 – cu illərdə 8 aya tikilmişdir. Çiyinlər hələ hazır deyil və yolun sonuncu seksiyasında ayırıcı zolaqdakı maneə tikilməkdədir. Bu yolun tikintisində vaxt məhdudiyyəti olmuşdur və müşahidə olunan qüsurlar tikinti spesifikasiyalarının tələb olunan formada həyata keçirilməməsindən irəli gəlmiş ola bilər.
   
8. 
   Yuxarıda adı çəkilən hər iki beton yolun beton lövhələri Avropa/Alman standartlarına, əsasın alt layı isə Rusiya standartlarına görə deyil, beynəlxalq standartlara uyğun layihələndirilmişdir.
   
9. 
   Donma və ərimə baş vermir.
   
10. 
    Keçmiş Sovet ölkələri arasında yol texnikası və s ilə bağlı əməkdaşlıq mövcuddur. Lakin bu əməkdaşlıq əsas yol şəbəkəsinin yenidən qurulması, bərpası və təkmilləşdirilməsi sahəsində həyata keçirilən çox böyük investisiya proqramları üçün idarəetmədə tələb olunan müasirləşmə və heyətin potensialının artırılması ilə nəticələnməmişdir. Beləliklə yol sektorunun idarə edilməsi və texniki potensialı aşağə səviyyədə qalmaqda davam edir, bu xüsusilə yol fəaliyyətlərinin plan və proqramlaşdırılması, layihələndirmə və istismar sahələrində özünü biruzə verir.
    
11. 
    Beton yollarda tökmənin çökməsi məsələsi müzakirə edildi, əgər bu cür çökmələr beton lövhənin eni və uzunu boyuncadırsa, o zaman daha az problem olar.
    
12. 
    Döşəmə zamanı ortaya çıxan beton lövhənin nahamar səthi asanlıqla hamarlana bilər, lakin bu böyük xərclərə başa gələcək.
    
13. 
    Uzun müddət sonra əgər əsasın alt layı hələ də yaxşı vəziyyətdə olmuş olsa, betonun üzərinə asphalt örtüyü döşənə bilər.
    
14. 
    Hər iki beton yolun cizgiləri nəzərdən keçirilmişdir və belə məlum olur ki, yol geyiminin layihəsi hər iki yol üçün Avropa – Alman standartları olmaqla eynidir. Beton lövhələrin qalınlığı 28 sm və betona yapışmayan gərginləşən materialın altındakı üç lay üçün Kaliforniya Yükgötürmə Əmsalı (CBR) 80%, 40%, 15% , aşağı terras üçün 8% olduğunu göstərir – qoşmaya daxil edilmiş layihə hesabatına baxın.

    Kaliforniya - AQSH jan.gʻarbidagi shtat, Tinch okean sohilida. Mayd. 411 ming km2. Aholisi 34,5 mln. kishi (2001). Maʼmuriy markazi - Sakramento sh. Shtat markazini keng Qirgʻoq boʻyi tizmalari b-n oʻralgan Kaliforniya vodiysi egallagan.

    
    

Yollar çox qısa bir müddətə tikilmişdir və müşahidə olunan qüsurlar göstərir ki, tövsiyyə olunan spesifikasiyalar tam olaraq tətbiq edilməmişdir. Eyni zamanda səthin düzəldilməsinə ehtiyac var, çünki bir neçə illik xidmətdən sonra materialın qopduğu, kiçik çalalar və səth çatlarının və s əmələ gəldiyi çoxlu yerlər ortaya çıxmışdır. Tikinti və istismarın idarə edilməsi – xüsusilə beton yolların idarə edilməsinə ya birbaşa əmək ilə (daxili imkanları hesabına), yaxud müqavilə bağlamaqla – bütün işlərin icrası vaxtında həyata keçirilməklə - layihələndirmə, təmin etmə və təchizatın idarə edilməsi daxildir. Belə məlum olur ki, ARS – in bütün səviyyələrdə təkmilləşdirilməsinə ehtiyac vardır.

1970-ci ildə Çalmers Texniki Universitetinin İnşaat Mühəndisliyi fakültəsini magistr dərəcəsi ilə bitirmişdir.

Hazırda İsveç Nəqliyyat Administrasiyası İNA adlanan İsveç Yol Administrasiyası İYA tərəfindən yol texnologiyasına dair bir sıra kurslar təşkil olunmuşdur.
Karyerasına 1970-ci ildə İAS-nın inşaat şöbəsində asphalt geyiminə dair sahə nəzarətçisi kimi başlamışdır, 1971-1973 – cü illərdə mərkəzi İsveçin 4 saylı Avropa Avtomagistralında tikinti işləri üzrə menecer, 1973-1979-cu illərdə asphalt istehsalı zavodu da daxil olmaqla yol və körpü sahəsində tikinti işləri üzrə menecer işləmişdir. 1980-ci ildə İYA-nın baş idarəsində istehsalat planlaşdırması və ölkə üzrə istehsalat vahidlərində xidmətlə məşğul olmuşdur. 1986-cı ildə İYA-nın baş idarəsində əməliyyat və körpülərin istismarı, müşahidə və tədbirlər, istismar və reabilitasiya üçün spesifikasiya hazırlanması fəaliyyəti ilə məşğul olmuşdur.

1995 – 2005-də İYA-nın baş idarəsinin Texniki İdarəsində layihə və beton yollar da daxil olamaqla inşaat və material spesifikasiyalarının hazırlanması və istismar işində çalışmışdır.

2005-ci ildən yeni İsveç Spesifikasiyası (AMA) ilə beton yollar, təmir və istismar işi daxil olmaqla materiallar, iş metodları, normalar və spesifikasiyalarla bağlı inşaat mühəndisliyi işləri üçün məsləhətçi olaraq işləyir.

Və son olaraq, Cənab Petterssonun təhqiqata rəhbərlik, bu cür strukturların layihələndirilməsi, inşası və istismarı, avtomagistral üçün yük götürmə tutumuna, yeyilmə və funksiyasına görə yol geyiminin seçilməsi ilə bağlı təhqiqatlar daxil olmaqla körpülər və beton örtüklü yollar kimi beton konstruksiyalarla işdə böyük təcrübəsi vardır.

Cənab Hagert 1967-ci ildə Stokholm İnstitutunun Mühəndislik fakültəsini bitirmişdir. İsveç Yol Administrasiyası tərəfindən yol texnologiyasına dair təşkil olunan bir sıra kurslarda iştirak etmişdir. Keçmiş İsveç Yol Administrasiyası dövründə 44 il müddətinə yol tikintisi sahəsində işləmişdir. Son illərdə isə yeni qurulmuş İsveç Nəqliyyat Administrasiyasında - dəmiryol, yol, dənizkənarı və aviasiya işləyir. Cənab Hagert Beton Yollara dair İsveç Komissiyasının üzvüdür.

• 
  Yolun layihələndirilməsi və inşaat mühəndisliyi, qiymətin hesablanması və planlaşdırma;
  
• 
  Beton örtüklü yollar və onların tikintisi, istismarı və təmiri;
  
• 
  Şəraitin araşdırılması və beton örtüklü yollara dair təhqiqat;
  
• 
  Beton örtüklü yolların təmiri metodları;
  
• 
  Yol və körpü konstruksiyalarının planlaşdırılması;
  
• 
  Torpaq işi və daşıma;
  
• 
  Yol tikinti texnikası;
  
• 
  Şəbəkənin planlaşdırılması;
  
• 
  Yol geyimi texnikası;
  
• 
  Dağın, qayaların partladılması.
  
• 
  
  

• 
  Kiçik, eyni zamanda orta və böyük yol və körpü tikintisi layihələrində işləmişdir.
  
• 
  Dağ yaxud qayaların partladılması, qazma və daşıma üçün olan texnikanın imkanlarının araşdırılması.
  
• 
  Layihələndirmə və tikinti daxil olmaqla beton örtüklü yollarla işdə böyük təcrübəyə malikdir.
  
• 
  Layihələndirmə və istismar işləri daxil olmaqla beton örtüklü yolların salınmasında və təhqiqata rəhbərlikdə təcrübəsi vardır.
  
• 
  “Beton örtüklü yollarda zədələnmələrin təmiri, istismar və əməliyyata dair təlimat kitabının” hazırlanmasında iştirak etmişdir.
  
• 
  Avtomagistral üçün yük götürmə tutumuna, yeyilmə və funksiyasına görə yol geyiminin seçilməsi ilə bağlı təhqiqatlar.
  

Yol inşası və istismarı üzrə müəllim və mühazirəçi olaraq təcrübəyə malikdir.

4. Təlimin aparılması və yekunlaşdırılması.

4.3Təlimin aparılması

• 
  Yaxşı tikilmiş və yaxşı istismar olunan beton yol əsaslı təmir olunmadan nə qədər vaxt xidmət etməlidir?
  
• 
  Gözlənilən xidmət müddətini əldə edə bilmək üçün hansı nəzarət və istismar tədbirlərinin görülməsi vacibdir?
  
• 
  Şpunt və dəmir ankerin faydası nədir?
  
• 
  İlişmə, səs və yeyilmə gücü baxımından yaxşı icra xüsusiyyətləri necə yaradıla bilər?
  
• 
  Yan tikişlərdə zədələnmələrin ən geniş yayılmış səbəbləri hansılardır?
  
• 
  Bütünlükdə plitənin dəyişdirilməsi yaxud yenidən tökülməsi üçün başlıca səbəblər nədir?
  
• 
  Tikişlərin mişarlanması (kəsilməsi) zamanı nə nəzərə alınmalıdır?
  
• 
  Almazla cilalama vasitəsilə hansı qüsurlar düzəldilə bilər?
  
• 
  Asfalt örtüklü yollar ilə müqayisədə beton örtüklü yolların beş üstün cəhətini qeyd edin.
  
• 
  Xidmət müddətinə dair təhlilə daxil edilməli olan ən az dörd xərc/faydaları qeyd edin.
  
• 
  Nazik üst layın qoyulması üçün hansı vaxt münasibdir?
  
• 
  Beton plitənin sabitləşdirilməsi nə deməkdir?
  

• 
  Təlimin ümumi qiymətləndirilməsi;
  
• 
  Təlimin (kursun) səviyyəsi;
  
• 
  Mövzular arasında bölgü;
  
• 
  Sənədləşdirmə;
  
• 
  Fənn sahəsində müəllimin biliyi;
  
• 
  Təlimin təşkil edilməsi;
  
• 
  Əlavə qeydlər.
  

5. Gələcək təlimlərə dair tövsiyələr

6. İstinad materialları

TƏLİMATLAR – Beton Yol Geyiminə malik yollar – İstismar və təmir