|
§2. Demultipleksorlar shawqimǵa shidamliǵi
|
| bet | 3/4 | | Sana | 20.12.2023 | | Hajmi | 284,24 Kb. | | #125475 |
Bog'liq CQJK Kuanıshbaev Azamat DASTON, DILNOZA, Axmedova Gavhar tarbiyachi kasbi, Novqa yo\'l xarita 12.05.2023, Olimpiada natija shablon, ХАДИЧА ЗОКИР, Второй вариант, onamga 2, Bayonnoma Deputat 19, тема2, Duysenbaev Dilfuza Internet in my life, DAmir2, Juldizxan (2), 1 Qimmatli qog‘ozlar bozori faniga kirish — копия§2. Demultipleksorlar shawqimǵa shidamliǵi.
Demultipleksor - bul bir D maǵlıwmatlı kiris signalın n dana informaciya shıǵısinan birine almastırıw ushın mólsherlengen kompyuterdiń funkcional birligi. Mashina waqtınıń hárbir ciklinda kiris signalınıń mánisi beriletuǵın shıǵıs sanı A0, A1..., Am-1 adress kodları menen belgilenedi. Adress kirisleri m hám informaciya shıǵıslari n=2m qatnası menen baylanısqan. Deshifrator (DC-dekoder) demultipleksor retinde isletiliwi múmkin. Bunday jaǵdayda, informaciya uzatıw E qosıw kirisine beriledi (ingliz tilinen enable - qosıw). Informaciya kirisi D, adresli kirisler A1, A0 hám basqarıwshı kiris C bolǵan demultipleksator 6-súwrette kórsetilgen. Demultipleksor multipleksordıń keri funkciyasın atqaradı. Multipleksor hám demultipleksorlarǵa salıstırǵanda, maǵlıwmatlar «selektorı» termini de isletiledi.
6-súwret. Demultipleksordıń shártli grafik belgisi (ShGB).
n=4 jaǵday ushın demultipleksordıń funkciyalastırıw logikası 2-kestede
kórsetilgen, bul jerde y0, …, y3 - informaciya qabıl etiwshilerdiń kirisleri. 2-keste. 1 dan 4 ge (yamasa 4 dan 1 ge) demultipleksordıń shınlıq kestesi.
Logikalıq algebra kóz qarasınan demultipleksor funkciyası tómendegishe:
Demultipleksorlar bólek liniyalar hám kóp razryadlı shinalardı kommutaciya qılıw, izbe-iz kodtı parallelge ózgertiw ushın isletiledi. Multipleksor sıyaqlı, demultipleksor adress deshifratorın óz ishine aladı. Deshifrator signalları logika elementlerin basqaradı, bul maǵlıwmattı tek birewi arqalı uzatıwǵa múmkinshilik beredi (7-súwret).
7-súwret. LE HÁM-EMES tiykarında 1 den 4 ke demultipleksor hám deshifratordı ámelge asırıw.
Demultipleksor tezligin adres deshifratorı hám informaciya ventillerin birlestiriw arqalı ámelge asırıw múmkin (8-súwret)
§3.Yarımsummatorlardiń shawqimǵa shidamliliǵi.
Yarımsummator ekilik qosıwda eń kishi mánistegi sanlardı qosıw ushın isletiledi. 2 A hám B ekilik sanlardı qosıwda 4 hár túrlı kombinaciya bar (1, 2-súwretler).
4 jaǵdaydıń hár birinde 2 sannıń qosındısı izlenedi, biraq sonı itibarǵa alıw kerek, sebebi aqırǵı A=1 hám B=1 jaǵdayda taǵı bir jılısıw birligi payda boladı. Ol qosıw operaciyasınıń keyingi basqıshında esapqa alınıwı kerek hámde onı qosındıǵa qosadı.
3-súwrette yarımsummatordıń shártli belgileniwi kórsetilgen.
3- súwret. Yarımsummatordıń shártli belgileniwi.
Bul jerde A hám B ekilik sanlarına sáykes keliwshi 2 kiriw hámde S qosındı hám Cjılısıw keyingi razryadqa jılısıw birligine sáykes keliwshi 2 shıǵıw bar. Yarımsummatordıń shınlıq kestesi 1-kestede keltirilgen. 1-keste. Yarımsummatordıń shınlıq kestesi.
Kesteniń 1-shi hám 2-shi baǵanalarındaǵı A hám V ózgeriwshileriniń mánisleri qosılıwı kerek. Onıń 3-shi hám 4-shi baǵanalarında S qosındı hám C jılısıw birligi saqlanadı. Kesteniń analizinen S hám C ushın Bul funkcyaları tómendegishe S= +A kórinisinde ańlatıladı. Ańlatpaǵa kóre ózgeriwshilerdiń 2 kombinaciyasında S=1 ma`nisin qabıl etedi. Bunnan iye bolamız, S ushın 2 kiriwli TÍSQARÍ-YAKI funkciyası sáykes keledi, yaǵnıy f=A B= +A . C ushın bolsa C=AB ańlatpası sáykes keledi. Bul ańlatpalar yarımsummatordıń logikalıq arifmetikalıq funkciyası esaplanadı. 4-súwrette HÁM-EMES elementleri tiykarında qurılǵan yarımsummator sxeması keltirilgen.
4-súwret. HÁM-EMES elementleri tiykarındaǵı yarımsummator.
Bul jerde 3 A, B hám Ckiriw kiriwler bar. Bunda 2 kiriw A hám B ekilik sanlarına sáykes kelse, 3-shi kiriw bolsa aldınǵı razryadtaǵı Ckiriw ótkeriwge tuwra keledi. Bunnan tısqarı sxema 2 shıǵıwǵa iye, yaǵnıy S qosındı hám Cshıǵıw keyingi razryadqa jılısıw birligi.
Tolıq summatordıń shınlıq kestesi 2-kestede keltirilgen.
Juwmaqlaw
Logikalıq funktsiyalardı sintez qılıw ushın multipleksorlardan paydalanıw múmkin. Bunday halda, sxemada isletiletuǵın elementler sanı (integral mikrosxemalar paketleri) sezilerli dárejede azayıwı múmkin. Multiplexer boolean ańlatpası barlıq mánzil ózgeriwshileriniń kombinatsiyasına iye aǵzalardı óz ishine aladı. Sol sebepli, eger f (x1, x2, x3) ush ózgeriwshiniń funktsiyasın sintez qılıw zárúr bolsa, bul ózgeriwshilerden ekewin (mısalı, x1, x2) A 1 mánzilli kiriwler menen támiyinlew múmkin. hám A 0, hám úshinshi x3 - informaciya kiriw jayına. Mısalı, kestede berilgen funktsiyanı sintez qılajaqsız. 2. Logikalıq funksiya ańlatpası Xl, x 2 ózgeriwshilerdi mánzil ózgeriwshileri retinde esapqa alsaq, biz Kesteni alamız. 3, sonnan kórinip turıptı, olda, Q shıǵıwı daǵı multipleksor berilgen logika funktsiyasın ámelge asıradı.
Tórt kirisli multipleksorlarda ush ózgeriwshiniń hár qanday funktsiyası sintezlaniwi múmkin, segiz kirisli multipleksorlarda-tórt ózgeriwshiniń hár qanday funktsiyası h.b. Kombinatsion sxemalardı sintez qılıwda multipleksorlardan málim tıyanaqlı elementler menen birgelikte paydalanıw múmkin. Ózgeriwshen funktsiyalardıń ulıwma sanı n bolsın. Keyininen, eger multipleksorda n ta mánzil kirisiw adresi bolsa, olarǵa n ta ózgeriwshen mánziller beriledi jáne onıń maǵlıwmatları kiritiledi. n-n funktsiyaları ózgeriwshen ibarat.
Yarımsummator ekilik qosıwda eń kishi mánistegi sanlardı qosıw ushın isletiledi. 2 A hám B ekilik sanlardı qosıwda 4 hár túrlı kombinaciya bar.
Maǵlıwmat kirgiziw ushın berilgen veitch kestesiniń hár bir maydanında minimallastırıw ádettegi usıllar menen ámelge asıriladı, keyin multipleksorning informaciya kiriwine berilgen funktsiyalardı quraytuǵın sxemalar dúziledi.
|
| |
