|
Tema: Baslang’ish klaslarda u’yreniletug’in tiykarg’i mug’darlar: uzinliq, massa, baha
|
| bet | 13/14 | | Sana | 23.05.2024 | | Hajmi | 47,75 Kb. | | #250871 |
Bog'liq Matematika ReferatTema: Baslang’ish klaslarda u’yreniletug’in tiykarg’i mug’darlar: uzinliq, massa, baha.
Muǵdarlar, tap nomerler sıyaqlı baslanǵısh klaslarda matematika shınıǵıwlarinig tiykarǵı túsinigi bolıp, balalarda muǵdar haqqında predmetler hám voqeylikka baylanıslı hám ólshew menen baylanıslı sapa oyda sawlelendiriw ushın paydalanıladı. Tiykarǵı muǵdarlar : uzınlıq, deneniń massası hám kólemi, waqıt, figuranig júzi sıyaqlı muǵdarlar tiykarǵı muǵdarrlar dep ataladı. Massa — skalyar muǵdar. Fizika nızamları massanı energiyanıń ózgeris ólshewi retinde ashıp beredi. Massa richagli tárezilerde olshenedi. Massanıń ólshem birligi kilogramm bolıp tabıladı. 1-2-sinflrada oqıwshılar uzınlıq, massa (salmaqlıq ) kólem, waqıt haqqında hám olardıń ólshew birlikleri haqqında oyda sawlelendiriwge iye boladılar.
Mısallardı sheshiw processinde olar baha, baha, muǵdar, baha, tezlik, aralıq, ónimlilik túsinikleri menen tanısadılar.Temanı úyreniw processinde soǵan erisiw zárúrki, oqıwshılar óz-ara baylanıslı, biraq ulıwma basqa -basqa, mazmunga iye bolǵan “muǵdar” hám “nomer” túsiniklerin anıq parqına bara alıwları kerek. Mısalı, sım oramınan bir bólek kesip alıp, ólshew birligi detsimetrden paydalanıp, 1 dm, 2 dm, 3 dm,.. ., 20 dm sıyaqlı uzınlıqları belgilep baramız. YA'ni usı ólshem birligin sım uzınlıǵı boyınsha izbe-iz qoyıw menen o'lchaymiz hám tiyisli atı - (20 dm) jazıp qóyamız. Muǵdarlar haqqındaǵı qıyallardı tuwrı hám puqta qáliplestiriwde kórgezbelilikning túrli quralları túp nusqalar, modeller, sızılmashılıq hám ólshew ásbapları, plakatlar, súwretlerden keń paydalanıw kerek.
Túrli esaplawlar hám soǵıwlardı orınlawda anıqlıq hám tártiplikke ámel qılıw oqıw áhmiyetinen tısqarı tárbiyalıq áhmiyetke de iye. Tártip orınlanǵan o'Ichash hám grafik jumıslar balalardıń estetik tárbiyalaw imkaniyatın beredi, olardıń sharshawların azaytadı, itibarın asıradı. Muǵdarlardı tikkeley salıstırıwlaw menen olardıń teńligin anıqlawımız múmkin. Tekseriwde anıqlaw nátiyjege ıyelew ushın, mısalı bir dene massası ekinshi dene massasınan qansha úlkenligin biliw ushın muǵdarlardı ólshew zárúr.
|
| |
