|
Texnologiya darslarini tashkil etishning didaktik tamoyillariBog'liq 88-93www.pedagoglar.uz
40-son 1–to’plam yanvar 2023
Sahifa: 90
qo‘ymaslik bilan, o‘quvchi talabalarni mustaqil fikrlashga va harakat qilishga
o‘rgatish qoidasi. Berilayotgan bilimni har tomonlama tahlil qilib berish yo‘li bilan
bolalarda ijodiy tafakkurni rivojlantirish qoidasi. Texnologiya darslarida ilmiylik va
tizimlilik tamoyili - o‘quvchilarga o‘rgatish uchun ilmiy jihatdan asoslangan,
amalda sinab ko‘rilgan ma’lumotlar berilishini talab etadi. Ularni tanlab olishda fan
va texnikaning eng so‘nggi yutuqlari va kashfiyotlaridan foydalanish kerak. Ilmiy
bilimlarni egallash jarayonida o‘quvchilarda ilmiy dunyoqarash, tafakkur
rivojlanadi. Har bir darsda o‘qitiladigan o‘quv materialining ilmiy mazmuni keng va
chuqur bo‘lishi o‘quvchida nafaqat bilim, balki tafakkur hosil qilishi hamda uning
ijodiy qobiliyatini shakllantirishi kerak. Buning uchun esa o’qituvchi o‘z ilmiy
saviyasini izchil ravishda oshirib borishi zamonaviy pedogogik texnologiyalar,
kashfiyotlar va ilmiy yangiliklardan xabardor bo‘lishi lozim [1-30]. O‘quvchi
o‘rganayotgan bilimlar, albatta nazariy tasdiqlangan va amalda sinalgan bo‘lishi
kerak. Tizimlilik va izchillik tamoyili asosida o’qitish o‘qitishni shunday tashkil
etishni talab etadiki, bunda o‘quv fanlarini o‘qitish qat’iy mantiqiy tartibda olib
boriladi. O‘quvchilar bilim ko‘nikma va malakalarini izchillik bilan egallab
boradilar va ayni paytda amaliy vazifalarni hal qilish uchun ulardan foydalanishni
o‘rganadilar. Tizimlilik va izchillik tamoyili pedogogik jarayonning hamma
bo‘g‘inlarida amalga oshiriladi. Uning talablari darsliklar va dasturlarni tuzishda o‘z
aksini topadi. O‘quv materialini to‘g‘ri taqsimlash ya’ni oddiydan murakkabga,
oddiy operatsiyalardan qiyinroq operatsiyalarni bajarishga o‘tishni talab qiladi.
Pedagogik amaliyotda bu tamoyilning ishlashi quyidagi qoidalar orqali amalga
oshiriladi. 1. O‘quvchilar tomonidan bilimlar tizimi to‘liq o‘zlashtirib olinishi uchun
beriladigan bilimlami mantiqiy tugallangan bilim bo‘laklariga ajratib o‘qitish. 2.
Mazmunini to‘liq ochib berishga ko‘zingiz yetmagan biron bir savol va muammoni
dars rejasiga kiritmaslik. 3. Mantiqiylikni hech qachon buzmaslik, buzilgan taqdirda
o‘zlashtirilmaslikning oldini olish uchun uni darrov bartaraf etishlik. 4. O‘quv fani
- katta bir fanning kichraytirilgan modeli ekanini tushuntirib, fanlararo bog‘liqlikni
ko‘rsatib berishlik. 5. Nazariy bilimlarning o‘zlashtirilishi to‘g‘ri ketayotganini
|
| |
