Texnologiyalari" kafedrasi "texnologik jarayonlarni loyihalash"

44 
I 
1 
2 
3 
Old bulak 
relef 
kirkimini 
tikish 
Eng 
kirkimini 
tikish 
Manjetni 
agdarma 
chok 
bilan 
tikish 
M 
M 
M 
3 
3 
3 
- 
85 
- 
125 
- 
- 
- 
- 
75 
0,4
3 
0,2
9 
0,2
6 
1022-
M 
1022-
M 
1022-
M 
Jami: M 3 85 125 75 285 
95 
0,9
8 
1 
1 ish 
joyi 
Nazarot va muxokama savollari 
1. Turli oqimlar uchun tashkiliy-texnologik sxemani tuzish. 
2. Tashkiliy- texnologik sxemani taxlil qilish usullari. 
MA`RUZA №13 (2 soat) 
MAVZU: 
Ishlab chiqarish oqimini tashkiliy-texnologik sxemasini analitik va 
grafik tahlili
 
Reja: 
1. 
Moslik koeffitsiyentini hisoblash.
2. 
Moslik koeffitsiyentini tahlil qilish.
Texnologik jarayonni tashkiliy – texnologik sxemasini taxlil qilish 
Oqimlarning tashkiliy- texnologik sxemasini tuzish sifatini ishlab chiqarishning asosiy tarkibiy 
elementlari - mehnat predmetlari, mehnat va jonli mehnat vositalaridan foydalanish nuqtai 
nazaridan baholash kerak. Ko‘rsatilgan talablarning bajarilganligini tekshirish oqim tashkiliy 
operatsiyaning vaqt moslashuvi diogrammasi yoki moslik grafigi, moslik koeffitsienti, asbob-
uskunalardan foydalanish koeffitsienti va oqimning tashkiliy- texnologik operatsiyalarini
bog‘lanish grafi yoki tartib grafigi yordamida amalga oshiriladi. 
Bunda tashkiliy operatsiyalardan xar birining vaqtga qanchalik to‘g‘ri moslanganligini moslik 
grafigi yoki tashkiliy operatsiyalarni vaqtini moslash diagrammasi yordamida tekshirib ko‘riladi. 
Butun jarayondagi xamma tashkiliy operatsiyalarning bajarilish vaqtlarining umumiy yakuni, ishlab 
chiqarish oqimi ma`romiga qanchalik to‘g‘ri moslanganligini oqim operatsiyalarining moslik 
koeffitsenti bilan tekshiriladi. Oqim operatsiyalarini moslik koeffitsientini xisoblash tashkiliy – 
texnologik sxemani analitik usulda taxlil qilish deb ataladi. Moslik koeffitsienti kuyidagi formula 
yordamida aniqlanadi: 
K
m
=T
b
/N
a
*τ 
bu erda: 
N
a
- tashkiliy- texnologik sxema bo‘yicha ishlab chiqarish oqimida amaldagi 
ishchilar soni; 
τ
-ishlab chiqarish oqimining ishlash ma`romi, s. 

45 
Ishlab chiqarish oqimidagi xamma tashkiliy operatsiyalar vaqtining umumiy yakuni to‘g‘ri 
moslangan bo‘ladi, agar moslik koeffitsienti birga nisbatan ±1÷2 % farq qilsa, yoki kuyidagi 
chegara ichida bo‘lsa: 
-erkin ma`romda ishlaydigan oqimlar uchun K
m
=0.98÷ 1.02; 
- qat`iy ma`romda ishlaydigan konveyerli oqimlar uchun- K
m
=0.99÷ 1.01. 
Agar moslik koeffitsienti birga nisbatan katta chiqsa (K
m
>1,00), oqimdagi ko‘pchilik tashkiliy 
operatsiyalar ma`romga nisbatan ko‘p ish bilan ta`minlangan bo‘ladi. Moslik koeffitsientini birga 
nisbatan kichik tomonga farq qilishi (K
m
<1,00), oqimdagi ko‘p tashkiliy operatsiyalarning ish xajmi 
ma`romga nisbatan kamaib ketganini ko‘rsatadi. Agar K
m
= 1,00 chiqsa, oqimdagi xamma tashkiliy 
operatsiyalar vaqtlarining umumiy yakuni to‘g‘ri moslangan bo‘ladi.
Agar moslik koeffitsienti birga nisbatan 2%dan ortiq farq qilsa ishlab chiqarish oqimini yangi 
ma`romni xisoblab chiqish kerak bo‘ladi. Bunda moslik koeffitsientini K
m
=1,00 deb olinadi va 
ishlab chiqarish oqimining yangi ma`romi xisoblanadi: 
τ
=T
b
/N
a
*K
m 
Yangi ma`rom ishlab chikqarish oqimida ma`romdan farq qiladigan operatsiyalarni kamaytirishga 
imkon beradi, ammo ba`zan tashkiliy operatsiyalarni sonini ko‘paishiga olib kelishi mumkin. 
Ishlab chiqarish oqimida xamma tashkiliy operatsiyalar vaqtining umumiy yakuni oqim 
ma`romidan qanchalik farq qilishi grafik usulida tekshirib ko‘rish mumkin. Buning uchun moslik 
grafigi (29-rasm) yoki tashkiliy operatsiyalarni vaqtini moslash diagrammasi (30-rasm) quriladi. 

Download 2,84 Mb.