“UMUMIY O’RTA TA’LIM MAKTABLARIDA MADANIY MUHITNI YARATISHNING PEDAGOGIK
TEXNOLOGIYALARI: MUAMMO VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY
ANJUMANI, MAY 15-16, 2023
5
O‘QITUVCHI INNOVATSION PEDAGOGIK FAOLIYATINING XUSUSIYATLARI
Muxidova Olima Nurilloyevna
Qori Niyoziy nomidagi pedagogika fanlari ilmiy tadqiqot instituti doktoranti
https://doi.org/10.5281/zenodo.7926159
Annotatsiya. Ushbu maqolada zamonaviy o‘qituvchining yangi qiyofasi, uning
innovatsion faoliyati, yangi pedagogik texnologiyalar va o‘quv jarayonida innovatsion
faoliyatdan foydalanish yo‘llari muhokama qilinadi.
Kalit so‘zlar: innovatsiya, tadqiqot, ijodkorlik, qiziquvchanlik, ijodiy qiziqish, tanqidiy
yondashuv.
Zamonaviy o‘qituvchi o‘zini yangi pedagogik texnologiyalar, nazariyalar va tushunchalar
muallifi,
ularni ishlab chiquvchi, tadqiqotchi, foydalanuvchi va targ‘ibotchi sifatida ko‘rsatishi
kerak.
Ta’limning bugungi rivojlanishi sharoitida o‘qituvchilarning innovatsion faoliyatiga
bo‘lgan ehtiyoj quyidagicha namoyon bo‘ladi:
1. Ta’lim tizimini ijtimoiy-iqtisodiy yangilash o‘quv
jarayoni metodologiyasi va
texnologiyalarini tubdan yangilashni talab qiladi.
Bunday sharoitda o‘qituvchining innovatsion faoliyati pedagogik innovatsiyalarni
yaratish, ularni ishlab chiqish va o‘qitish faoliyatida qo‘llashni o‘z ichiga oladi;
2. Ta’lim mazmuniga insonparvarlikni singdirish yangi tashkiliy shakllarni, o‘quv
texnologiyalarini doimiy ravishda izlashni talab qiladi;
3. Pedagogik innovatsiyalarni o‘zlashtirish va o‘qituvchining ularni qo‘llashga bo‘lgan
munosabatini o‘zgartirish.
Pedagogik faoliyatda o‘qituvchining
faolligini, uning ijodiy salohiyatini faollashtirishni
ko‘rsatish juda muhimdir. Va bu, o‘z navbatida, o‘qituvchi
shaxsining ijodkorligini
shakllantirishga imkon beradi. Innovatsion faoliyatni quyidagi asosiy xususiyatlarga bo‘lish
mumkin:
* Kasbiy faoliyatni ongli ravishda tahlil qilish;
* Normalarga tanqidiy yondashuv;
* Pedagogik innovatsiyalarga tayyorgarlik;
* Ijodkorlikka ijodiy munosabatda bo‘lish;
* O‘z potensialini ro‘yobga chiqarish, turmush tarzi va intilishlarni kasbiy faoliyatga
qo‘shish.
O‘qituvchining innovatsion faoliyatini tahlil qilish innovatsiyalar
samaradorligini
belgilovchi muayyan mezonlardan foydalanishni talab qiladi. Bunday mezonlarga yangilik,
maqbullik, yuqori samaradorlik va ommaviy tajribalarda innovatsiyalarni ijodiy qo‘llash
imkoniyati kiradi.
Innovatsiya pedagogik innovatsiya normasi sifatida uning darajasining mohiyatini aks
ettiradi. Olim-o‘qituvchilar yangilikni qo‘llashning mashhurlik darajasi va ko‘lamiga
qarab
o‘zgarib turadigan mutlaq, cheklangan va mutlaqo shartli, sub’ektiv darajalarni ajratadilar.
Qabul qilish mezoni o‘qituvchi va talabaning maqsadga erishish uchun sarflagan
vositalari va harakatlaridir. Samaradorlik deganda o‘qituvchi ishidagi ma’lum muhim ijobiy
natijalar tushuniladi.
