|
Tishli g‘ildirak
|
bet | 6/14 | Sana | 19.06.2024 | Hajmi | 1,47 Mb. | | #264351 |
Bog'liq “Тишли ғилдирак” деталини тайёрлаш технологик жараёнини ишлаб чиқишVoperatsiyada; sidirish
Ø 32 mm Ø 26mm z=6 shlitsali sidirish
I Voperatsiyada jilvirlash
Ø50 mm, l=25 mm yuzani jilvirlash
1.7 Texnologik operatsiyalarning loyxalash
1.2 – operatsiya – tokarlik.
Ø 105 mm, l= 25mm va toretslarni kesib tushirish.
Dastgoh – 1A730 rusumli tokarlik.
Moslama – standart potronlar .
Kesuvchi asbob – keskich T 15K6
O’lchov asbobi – kalibr skoba.
3 – operatsiya – tishfrezalash
Dastgoh –.5V12 modelli tish kertish yarimavtomati.
Moslama – opravka
Kesuvchi asbob – kirmaksimon freza R18
O’lchov asbobi – normalimer , shagomer
4 operatsiyada tishjilvirlash
Dastgoh – 6001 – CNC modelli SDB ichki silliqlash stanogi.
Moslama – uch kulachok pnevmatik patron
Kesuvchi asbob –jirvirl tosh
O’lchov asbobi – kalibr probka
5- operatsiyada - sidirish
a) Ø20 mm, l=30 mm tishikni sidirish
Dastgoh – 7B510 rusumli sidirish
Moslama – pnevmatik tiski
Kesuvchi asbob –sidirish R18
O’lchov asbobi – kalibr probka
6 – operatsiya – jilvirlash.
.Dastgoh – 6001 – CNC modelli SDB ichki silliqlash stanogi.
Moslama – uch kulachok pnevmatik patron
Kesuvchi asbob –jirvirl tosh
O’lchov asbobi – kalibr probka
1.8. Quyimlarni hisoblash
Tayyorlanmaga qoldirilgan Quyim qatlami ko‘p detal tannarxini belgilaydi. Shuning uchun Quyimlar kamida ikki o‘lchamda tekshiriladi. Quyim miqdori tayyorlanma olish usuliga bog‘liq bo‘lib materialning sarfini belgilab beradi. Bizdagi detal faqat silindrik yuzadan iborat bo‘lgani uchun joizlik va o‘tkazishlari ko‘rsatilgan bitta sirt uchun hisoblaymiz. ø50 va uzunligi 25 mm bo‘lgan silindrik sirt uchun Quyimlarni hisoblaymiz. Yuza aniqligi Ra=1.25, bo‘lgan tashqi silindrik yuzani mexanik ishlov berishi.
Xomaki yo‘nish.
Toza yo‘nish.
Jilvirlash.
Qo‘llanmadagi [3.20] chi jadvaldan quyim elementlarini aniqlaymiz. Xomashyo po‘lat.
Rz=150 mm, T=250 mm ruxsat etiladi.
Xomaki yo‘nishda.
Rz=60 mm, T=60 mm.
Toza yo‘nishda.
Rz=30 mm, T=30 mm.
Jilvirlashda ruxsat etilgan qiymatlar boshlang‘ich.
Rz=10 mm, T=20 mm.
Jilvirlashda ruxsat etilgan qiymatlar yakuniy.
Rz=5 mm, T=15 mm.
Detal markazga o‘rnatilgani uchun Yeu=0 bo‘ladi.
Endi fazoviy xatoliklarni aniqlaymiz.
Bunda:
ρk=ΔK.l=0.6.30=1.8 mkm;
Demak:
Xomaki yo‘nish uchun fazoviy xatolik:
ρ2=0.06. 1810=108 mkm;
Toza yo‘nishda esa:
ρ3=0.05.1810=90.5 mkm;
Jilvirlashda:
ρ4=0.02.1810=36 mkm;
Minemal qirqish qalinliklarini aniqlaymiz:
Xomaki yo‘nish uchun:
2.Zmin=2(Rz+T+ ρ3)=2(150+250+1810)=4420 mkm;
Toza yo‘nish uchun:
2.Zmin=2(Rz+T+ ρ3)=2(60+60+108)=456 mkm;
Boshlang‘ich jilvirlashda:
2.Zmin=2(30+30+90.5)=301 mkm;
Tashqi diametrlarning hisobiy o‘lchamlari:
d3=50.017+0.301=50.318mm;
d2=50.318+0. 456=50.774mm;
d1=50.774+4.420=55.194mm;
Maksimal chegaraviy o‘lchamlarni aniqlaymiz:
dmax4=50.017+0.016=50.033 mm;
dmax 3=50.318+0. 130=50.448mm;
dmax 2=50.774+0. 520=51.294mm;
dmax 2=55.194+1.5=56.694mm;
Elementr
yuza
Ø 65yo0.025
|
Rz
mlm
|
Ti
mkm
|
ρi
mkm
|
E0
|
2Zmin
|
Dxis
mm
|
S
mkm
|
dmax
mm
|
dmin
mm
|
Zmax
|
Zmin
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
Tayyorlanma
|
150
|
250
|
1810
|
0
|
|
55.194
|
1500
|
56.694
|
55.194
|
-
|
-
|
Xomaki
|
60
|
60
|
108
|
-
|
4420
|
50.774
|
520
|
51.294
|
50.774
|
5400
|
4420
|
Toza
|
30
|
30
|
90.5
|
-
|
456
|
50.318
|
130
|
50.448
|
50.318
|
1146
|
456
|
Jilvilash
|
10
|
20
|
36
|
-
|
301
|
50.017
|
|
50.033
|
50.017
|
415
|
301
|
Quyimlarni hisoblash
Quyimni Ø67-0.2 mm uchun hisoblaymiz. Bu yuza uchun quyidagi marshrut kerak bo‘ladi;
Tayyorlanma
Kesib kengaytirish
a) xomaki;
v) toza.
Quyim quyidagi formula bilan topiladi;
Bu yerda
Zi min – har bir tomonidan qoldirilgan minimal quyim;
Rz i- 1 – shundan oldingi o‘tishda hosil bo‘lgan mikrinotekisliklarning o‘rtacha balandligi ;
Ti-1 - shundan oldingi o‘tishda hosil bo‘lgan nuqsonli sirtqi qatlamining chuqurligi;
ρi-1 - ishlov berladigan tayyorlanmaning bir – biri bilan bog‘liq yuzalarida shundan oldingi o‘tishda hosil bo‘lgan fazoviy chetga chiqishlarning geometric yig‘indisi ;
εi - bajarilayotgan ishlov berishda o‘rnatilgan xatoligi.
Tayyorlanma uchun berilganlar [2];
Rz = 200 mkm;
T= 300 mkm;
ρ = 90 mkm;
ε = 120 mkm;
Qora ishlov berish uchun berilganlar [2];
Rz = 50 mkm;
T= 50 mkm;
ρ = 5,4 mkm;
ε = 7.2 mkm;
Qora ishlov berish uchun quyimni hisoblaymiz;
Toza ishlov berish uchun quyimni hisoblaymiz;
joizlik;
toza – 0,4;
xomaki – 490;
tayyorlanma – 740
Xomaki aniqlashlar bo‘yicha maksimal o‘lchamlar quyidagicha aniqlanadi;
dmax = dmin-1+ δ1 = 67.018+ 0,5 = 67.518
toza yo‘nish:
dmax = dmin+ δ0 = 66.8+ 0,2 = 67
max quyimlarni hisoymiz;
Zmax = dmax - dmin = 67.518-67 =0.518mm
Zmax2 = dmax2 - dmin2 =69.118– 67.518= 1.6 mm
texnologik o‘tishlar ni bajaridigan yuzalar
|
Qo‘yim elementlari, mkm
|
Hisoblangan Zi min qo‘yim
|
Hisoblangan o‘lcham mkm
|
Dopusk
mkm
|
min o‘lcham
|
max o‘lcham
|
min quyim
|
max quyim
|
Rz
|
T
|
Ρ
|
ε
|
Tayyorlan
MA
|
200
|
300
|
90
|
120
|
1,3
|
68.318
|
800
|
68.318
|
69.118
|
-
|
-
|
Xomaki
|
50
|
50
|
5.4
|
7.2
|
0.218
|
67.018
|
500
|
67.018
|
67.518
|
1,3
|
1.6
|
Toza
|
30
|
30
|
10
|
40
|
-
|
66.8
|
0,24
|
66.8
|
67
|
0.218
|
0.518
|
1.8. Kesish rejimlarini hisoblash
Kesish rejimi elementlarini to‘g‘ri tanlash birinchidan.
Detal sifatini oshiradi.
Keskich turg‘unligi oshadi.
Dasgoh ish unumi ortadi.
Texnologik jarayonlarni qisqartirib detal tannarxini arzonlashtiriladi.
“ Tishli gildirak”ning mexanik ishlov jarayonlari deyarli barchasi barchasi tokarlik dastgohida amalga oshiradi. Silindrik yuzalarga tozalab ishlov berish uchun o‘tuvchi keskich tanlab kesuvchi qismining materialini T15K6 qattiq qotishmadan kavsharlaymiz. Keskich chuqurligi t=0.5mm surishni 14(2) jadvaldan olamiz bu qiymat keskichning kesuvchi uchidagi yumaloqlanish radiusiga bog‘liq bo‘ladi.
r =1.2 mm; S=0.16 mm/min.
Kesish tezligi:
;
Qo‘llanmalardagi 17(2) jadvaldan CV va x·y·m→ daraja ko‘rsatkichlar qiymatini olamiz.
Turg‘unlik:
T=60 min;
Cv=420;
x=0.15;
y=0.20;
m=0.2;
Demak
Bu yerda:
KV=Km. Kn. Kas=1. 1. 1=1
Km–materialiga bog‘liq koyeffitsent;
Kn–kesish yuzasiga bog‘liq koyeffitsent;
Kas-asbob materialiga bog‘liq koyeffitsent.
Kesish kuchlarini aniqlaymiz.
PZ=10 . Cp . tv . Sy . Vn . Kp;
Jadvaldan kesish kuchiga bog‘liq koyeffitsentlprni olamiz.
Kr–ehtiyot koyefitsent bo‘lib uning qiymati 23(1) jadvaldan olinadi.
Cp=300;
x=1.0;
y=0.75;
n=0.15;
Kr=1.023;
Asosiy kesish kuchga asoslanib keskichning kesuvchi qirrasidan burchaklarni aniqlaymizyu
PZ=10 . 300 . 0.51 . 0.160.75 . 108-0.15 .1.023=
=10 . 300 . 0.5 . 0.258 . .2 .1.023=750
Kesish quvvatini aniqlaymiz.
Jilvirlash operatsiyasi.
Kesish chuqurligi. Ishlov beriadigan zagotovkaning jilvirlashdan oldingi diametri orasidagi bilan bir o‘tishda jilvirlangandan keyingi diametri orasidagi ayirmaning yarmi kesish chuqurligi bo‘ladi.
t= mm
Zagotovka yoki jilvirlash toshining har qo‘sh yurishdagi kesish chuqurligi po‘latni xomaki jilvirlashda 0,005-0,015 mm
Bo‘ylama surish S bo‘y
Jilvirlash toshi yoki zagotovkaning shpindeli bir marta aylanganda o‘q bo‘ylab siljish bo‘ylama surish deyiladi.
Bo‘ylama surish qiymati jilvirlash toshi enining o‘lchamlari asosida aniqlanadi.
Sbo‘y=(0,2 0,3)·β mm/ayl tozalash uchun.
V – jilvirlash toshining eni, mm
Zagotovkani markazga o‘rnatib, doiraviy jilvirlashda kesish tezligi quyidagi formuladan topiladi.
V=
Po‘latga ishlov berishda jilvirlash toshi
V=25-40m/s
Texnologik operatsiyalarning biri uchun kesish rejimini hisoblashning analitik usuldan foydalanib aniqlashni ko‘rib chiqamiz
Kesish rejimini hisoblashda keskich materiali qaysi jihozda operatsiya olib borilishi va boshqa ma’lumotlarga tayanib quyidagi tartibda olib boriladi.
Misol tariqasida jilvirlash operatsiyasi uchun kesish tizimini hisoblab ko‘raylik. Jilvirlash markazlarda olib borilishitufayli detalni aylanish tezligini aniqlash quyidagicha hisoblanadi. [17]
V= m/min,
Bunda T- chidamlilik vaqtijilvirlash uchun (odatda T=15 min)
- ishlov berilishi lozim bo‘lgan diametr ( 50 mm)
- kesish chuqurligi yoki ko‘ndalang surish miqdori 0,02 mm
- bo‘ylama surilish koyeffitsiyenti agar jilvirlash botirish usulida olib borilsa -ni nisbatga olmasa xam bo‘ladi
S= B mm/ min
x=1 , Cv = 1.27 , y=1, q=0.3, m=0.5
V= = 71.6 m/s
Jilvirlash uchun sarflanadigan quvvat
N=Cn·
Bunda Sn=1,3 r=0,75 x=0,85 y=0,7 t=0,02 S=0,5B S=0,5 ·30=15 mm
Shunday qilib.
N=1,3·71.60,75 ·0,020,85·150,7·25 0,2 kv
|
| |