|
Topshirdi: Abduqaxxorov Baxodir Guruh raqami: 710 21 Qabul qildi
|
| bet | 3/3 | | Sana | 16.05.2024 | | Hajmi | 173,67 Kb. | | #236755 |
Bog'liq kiber-etika (2)Axborot texnologiyasi — bu axborot ma’lumotni bir ko’rinishdan ikkinchi, sifat jihatidan yangi ko’rinishga keltirish, axborotni yig’ish, qayta ishlash va uzatishning usul va vositalari majmuasidan foydalanish jarayonidir.
Moddiy ishlab chiqarish texnologiyasining maqsadi insonning talabini qondiradigan yangi mahsulot ishlab chiqarishdan iborat.Axborot texnologiyasining maqsadi esa insonning biror-bir ishni bajarishi uchun zarur bo’lgan, uni tahlil etish va u asosida qaror qabul qilishi kerak bo’lgan yangi axborotni ishlab chiqarishdan iborat.Turli texnologiyalarni qo’llab, bitta moddiy resurslardan turli mahsulotlar olish mumkin.Huddi shu narsani axborot texnologiyalariga nisbatan ham aytish mumkin. Moddiy ishlab chiqarishda turli mahsus jihozlar, stanoklar, uskunalar va boshqalar ishlatiladi.Axborot texnologiyalari uchun ham uzining «uskunalari», vositalari mavjud.Bular ,telefaks, faks, skaner va boshqa vositalardir.Bu vositalar orqali axborotga ishlov berilib, o’zgartiriladi.Hozirgi paytda axborotga ishlov berish uchun kompyuterlar va kompyuter tarmoqlari keng qo’llanilmoqda.Axborot texnologiyasida kompyuterlar va kompyuter tarmoqlarining qo’llanishiga urg’u berish maqsadida ko’pincha kompyuter va kommunikatsion texnologiya haqida gapirishadi.
Axborot texnologiyasi o’zi uchun asosiy muhit bo’lgan axborot tizimlari bilan bevosita bog’liqdir.Chunki axborot texnologiyasi axborot tizimlarida mavjud bo’lgan ma’lumotlar ustida bajariladigan turli hil murakkablikdagi operatsiyalar, amallar va algoritmlarni bajarishdan iborat bo’lgan tartiblashtirilgan jarayondir. Axborot texnologiyalari jamiyat axborot resurslaridan oqilona foydalanishning eng muhim usullaridan biri bo’lib,hozirgi vaqtga qadar bir necha evolyutsion bosqichlarni bosib o’tdi.
2.O‘zbekistonda AKT sohasini rivojlantirishdagi davlat siyosatining asosiy yo‘nalishlari, amaldagi qonunlar, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari va Vazirlar Mahkamasining qarorlari.
Internet tarmog‘ida O‘zbekiston Respublikasining Hukumat portalini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida (2016.)
O‘zbekiston Respublikasining Hukumat portali O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining Internet tarmog‘idagi rasmiy davlat axborot resursi hisoblanadi.
O‘zbekiston Respublikasining Hukumat portalining tashkil etilishi va qo‘llab-quvvatlanishi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2016 yil 3 iyundagi 188-son qaroriga muvofiq amalga oshirilayapti.
O‘zbekiston Respublikasining Hukumat portali davlat organlarining, shuningdek yuridik va jismoniy shaxslar o‘rtasidagi elektron-axborot hamkorligi infratuzilmasining tizim tashkil etuvchi elementi hisoblanadi.
Аsоsiy mаqsаdlаri
Fuqаrоlаr vа хo`jаlik sub'еktlаrigа hоkimiyat vа bоshqаruvi оrgаnlаri tоmоnidаn tаqdim etilаdigаn ахbоrоt rеsurslаri vа хizmаtlаrining hаjmini оshirishgа mo`ljаllаngаn iхtisоslаshtirilgаn ахbоrоt tizimini yarаtish;
O`zbеkistоn Rеspublikаsi Hоkimiyatining fаоliyati to`g`risidаgi mа'lumоtlаr bilаn tа'minlаsh, O'zbekiston Respublikasining Hukumat portali mаqsаdli аuditоriyasini zаrur muаssаsаlаr bilаn o`zаrо аlоqа qilish jаrаyonlаri vа imkоniyatlаri to`g`risidа, fuqаrоlаrning mаjburiyatlаri vа huquqlаrining kеlib chiqishi to`g`risidа, dаvlаt hоkimiyati оrgаnlаrining fаоliyati to`g`risidаgi ахbоrоtlаrdаn to`liq, tеzkоr vа fоydаlаnishdа qulаyligi, dаvlаt hоkimiyati оrgаnlаri vа bоshqаruvining rаsmiy pоzitsiyasini аks ettiruvchi kеng ko`lаmdаgi ахbоrоtlаr bilаn tа'minlаsh;
Chеklаngаn хizmаtlаnishgа mo`ljаllаngаn ахbоrоtgа kiritilgаn mа'lumоtlаrdаn tаshqаri, tеgishli ахbоrоt rеsurslаrini jоylаshtirish vа tаshkil etish yo`li bilаn fuqаrо vа tаshkilоtlаrni dаvlаt ijrо hоkimiyati оrgаnlаrining fаоliyati to`g`risidаgi rаsmiy ахbоrоtgа kirishini tа'minlаsh;
Dаvlаtlаrаrо ахbоrоtlаr аlmаshinuvining intеnsifikаtsiyasi;
O`zbеkistоn Rеspublikаsining хаlqаrо nufuzini оshirish vа milliy iqtisоdiyotimizgа invеstitsiyalаrni jаlb etish uchun shаrt-shаrоitlаrni yarаtish;
Аsоsiy funktsiyalаri:
dаvlаt hоkimiyati vа bоshqаruvi оrgаnlаrining ахbоrоt hаmjihаtligini tа'minlаsh;
mа'lumоtlаrni bеlgilаngаn fоrmаtdаgi tаqdimidа dаvlаt muаssаsаlаri o`rtаsidа «hukumаt» dаrаjаsidа ахbоrоtlаrni gоrizоntаl аlmаshinuvi;
mа'lumоtlаrning mаrkаzlаshtirilgаn bаzаsigа kirish аsоsidа yagоnа ахbоrоt rеsurslаridаn birgаlikdа fоydаlаnish;
iqtisоdiy, huquqiy, stаtistik, elеktоrаl ахbоrоtlаr bilаn vеrtikаl ахborоt аlmаshinuvi;
dаvlаt-jаmiyat hаmjihаtligini tа'minlаsh;
dаvlаt-fuqаrо;
dаvlаt-iqtisоdiy munоsаbаtlаr subyеktlаri;
dаvlаt-jаmоаt institutlаri (siyosiy, diniy, milliy, mаdаniy, nоtijоrаt vа hkz. tаshkilоtlаr vа birlаshmаlаr);
tаshqi аuditоriyagа mo`ljаllаngаn, dаvlаt hоkimiyati vа bоshqаruvi оrgаnlаrining ko`psоnli ахbоrоt rеsurslаrigа, idоrаlаrning «yoyilgаn» sеrvеrigа kirishning yagоnа nuqtаsini yarаtish;
dаvlаt institutlаrining fаоliyati to`g`risidа ахbоrоtlаrni tаqdim etish;
huquqiy ахbоrоtgа kirishni tа'minlаsh(rеspublikа, mintаqаviy qоnunchilik, vаzirlik vа idоrаlаrning nоrmаtiv аktlаri);
dаvlаtdа «Glоbаl ахbоrоtlаshgаn jаmiyat»gа mоs munоsаbаtlаrni bunyod etish vа shаkllаntirishgа ko`mаklаshish;
dаvlаt institutlаrining ishlаsh sаmаrаdоrligini оshirish;
idоrаviy vа byurоkrаtik to`siqlаrni еngib o`tishgа ko`mаklаshish;
dаvlаt хizmаtining оbro`si vа nufuzini оshirish.
Portaldan foydalanish imkoniyatlari:
Ushbu portal undan foydalanish imkoniyatlarini yuqori darajada ta'minlashni hisobga olgan holda loyihalashtirilgan va ishlab chiqilgan. Bunda turli xil funktsiyalar va buyruqlar, grafik belgilar va rasmlarni ishlatmagan holda, bevosita HTMLG'CSS texnologiyalari bilan ishlab chiqilgan.
Ushbu portal Butunjaxon urgimchak to'ri Konsortsiumi (W3C) tomonidan ishlab chiqilgan barcha qoidalarga to'liq amal qilgan holda yaratilgan. Konsortsium tomonidan ishlab chiqilgan ushbu qoidalar 14 ta banddan iborat bo'lib, ular 3 ta birlamchi guruhlarga bo'lingan: birinchi guruh qoidalariga amal qilish majburiy, ikkinchi guruh qoidalariga amal qilish lozim, etarli darajada standartlarga mos kelish uchun uchunchi gurux qoidalariga amal qilish tavsiya etiladi.
W3C qoidalariga javob berish darajasiga ko'ra barcha saytlar toifalarga bo'linadi. A toifasi birinchi guruh qoidalariga to'liq javob berishni anglatadi, AA toifasi birinchi va ikkinchi guruh qoidalariga, AAA toifasi barcha guruh qoidalariga javob berishni anglatadi. Ushbu portal kamida A toifasida, va asosan AA toifasiga javob berish darajasida ishlab chiqilgan. Qo'shimcha ma'lumotlarni "W3C foydalanish imkoniyatlari qoidalari" bo'limida topishingiz mumkin.
Rasmlardan foydalanish:
Portaldagi barcha rasmlar alt text deb nomlanadigan muqobil ta'rifli matn bilan ta'minlangan. Bundan tashqari barcha asosiy HTML teglar tegishli role atributi bilan ta'minlangan bo'lib bu turli xil matn uquvchi brauzerlar, skrinriderlar va boshqa yordamchi texnologiyalar tomonidan tushunarli bo'lishini ta'minlaydi. Portalda uning yuklanish vaqtini qisqartirish, xajmini kamaytirish maqsadida rasm ko'rinishidagi fayllarni iloji boricha kam ishlatishga harakat qilingan.
Shriftlar xajmini o'zgartirish va brauzerlar aro moslik:
Portalda brauzer orqali xajmini o'zgartirish imkoniyati mavjud bo'lgan shriftlar qo'llangan. Internet Explorer brauzerida shrift xajmini o'zgartirish uchun Prosmotr (View) bo'limiga kirib Razmer teksta (Text Size) bo'limosti tanlash va eng kichik (Smallest) xajmdan to eng katta (Largest) xajimgacha istalganini tanlash mumkin. Portalda shriftlar o'rtacha (Medium). xajmda berilgan.
Mozilla Firefox brauzerida shrift xajmini o'zgartirish uchun Prosmotr (View) > Masshtab (Zoom) bo'limiga kirib Uvelichit (Zoom In), Umenshit (Zoom Out) yoki Uvelichit tolko tekst (Zoom Text Only) funktsiyalaridan foydalanish mumkin. Matnni dastlabki xajmga qaytarish uchun Sbros (Reset) bo'limini tanlash lozim. Ushbe portal undagi elementlar xajmini istalgan tarzda uzgartirish imkoniyatlari bilan birga yaratilgan.
Portal ushbu brauzerlarga mos kelishi bo'yicha tekshirishlardan o'tgan: IE8Q, Firefox 3Q, Opera 9Q, Safari 4Q, Chrome. Shu bilan birga portalning faqat matndan tashkil topgan ko'rinishiga ham ega bo'lib, ushbu ko'rinish ham zamonaviy brauzerlar hamda skrinriderlarga mos kelishi bo'yicha tekshirishlardan o'tgan.
Sahifalarni chop etish
Portalning barcha sahifalarida "Chop etish" funktsiyasi mavjud bo'lib u sahifani printer orqali chop etish imkonini beradi.
Qo`llаb-quvvаtlаsh:
Ахbоrоt hаmrоhi vа tuzilmаviy mа'muriyatchilik – Davlat axborot tizimlarini tashkil etish va qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha yagona integrator – UZINFOCOM ning Internet tarmogʻida Oʻzbekiston Respublikasi Hukumat portalini axborot bilan taʼminlash va rivojlantirish guruhi tomonidan amalga oshiriladi.
XULOSA
Axborotlashtirishni rivojlantirish, iqtisodiyot va jamiyat hayotining barcha sohalarida zamonaviy axborot texnologiyalarini, kompyuter texnikasi va telekommunikatsiya vositalarini ommaviy ravishda joriy etish hamda ulardan foydalanish, fuqarolarning axborotga ortib borayotgan talab-ehtiyojlarini yanada to’liqroq qondirish, jahon axborot resurslaridan barhamand bo’lishni kengaytirish uchun qulay shart-sharoitlarni yaratish aloqa va axborot-kommunikatsiya sohasini rivojlantirishni asosiy vazifalari hisoblanadi. Axborotlar inqilobi chegara nimaligini bilmaydi. Yangi axborot texnologiyalari darhol butun er kurrasi bo’ylab tasvir, matn va nutqni etkazib berishga imkon beradi. Internet muassasalar keng ma’lumotlar bazalarini ommaviy kutubxonalar, maktablar, shahar hokimiyatlari bilan bog’lashga imkon beradi.
|
| |
