|
Qo’l (kaft) orqali identifikatsiyalash
|
| bet | 6/6 | | Sana | 13.05.2024 | | Hajmi | 246,18 Kb. | | #229046 | | Turi | Referat |
Bog'liq Case studyQo’l (kaft) orqali identifikatsiyalash
Biometrikada tanib olish uchun qo’lning o’lchami va shakli, shuningdek, qo’ldagi barmoq suyaklari burmalari, qon tomirlari “naqsh”lari, barmoqlar uzunligi, qalinligi va egriligi, qo’lning umumiy tuzilishi, bo’g’inlar orasidagi masofa, kaftning kengligi va qalinligi kabi xususiyatlar qo’llaniladi. Infraqizil kamera qo’lning tashqi yoki ichki qismini suratga oladi.
Tomirlarning shakli qondagi gemoglobin infraqizil nurlanishni yutishi tufayli hosil bo’ladi. Natijada, aks ettirish darajasi pasayadi va kamerada tomirlar qora chiziqlar sifatida ko’rinadi. Qabul qilingan ma’lumotlarga asoslangan maxsus dastur raqamli kodni yaratadi. Qo’l bilan tanib olish skanerlari aeroport, bank, atom elektr stantsiyalari kabilarda o’rnatiladi.
Bunday usulning afzalliklari shundan iboratki: Qo’l (kaft) orqali identifikatsiya, foydalanuvchilar uchun qulay va oson bo’lishi mumkin. Ular uchun maxfiy kalit so’zlarni yodlash yoki qo’shimcha vositalarni ishlatish kerak emas.
Endi bunday usulning kamchiliklari: Qo’l (kaft) orqali identifikatsiya, identifikatsiya jarayonini amalga oshirish uchun ma’lum bir vaqtni talab qiladi. Bunda, foydalanuvchilar identifikatsiya jarayonini tez vaqtda amalga oshirishda qiyinliklar tug’ilishi mumkin.
Qonunlar, axborot tizimlarida xavfsizlikni ta’minlash, veb saytlarning, dasturlarning va tizimlarning maxfiylikni taʼminlash, viruslar, hakerlar, veb qidiruvlar va boshqa hujjatlarga qarshi himoya qilish maqsadida xizmat qiladi. Qonunlar, axborot tizimlarida tarqalgan ma’lumotlarni amalga oshirish orqali siyosiy va ijtimoiy xavfsizlikni ta’minlashni maqsad qiladi. Bu siyosiy g’oyalar, terorizm, jang, taʼlim, davlat xavfsizligi va boshqa oʻzgarishlarga qarshi himoya ta’minlashni oʻz ichiga oladi. Axborot tizimlarida qonunlar, ma’lumotlarni qonun bo’yicha yuborish, foydalanuvchilarning huquqlarini himoya qilish va bu huquqlarni buzish bilan bog’liq jarayonlarda adolatni ta’minlashni maqsad qiladi. Qonunlar, adolatli va barqarorlik prinsiplari asosida axborotni tanqidiy va barqaror usullarda tarqatishni ta’minlaydi. Bu, o’zaro munosabatlarda barqarorligi ta’minlash, jinoyatchilikka qarshi kurash va tartibni ta’minlashga yordam beradi. Qonunlar, axborotni himoya qilish orqali madaniy huquqlarni ta’minlashni maqsad qiladi. Bu, matbuot erkinligi, fikr va ifoda erkinligi, ma’lumotga erkin kirish va axborotni e’tiborsiz va ijobiy ko’rsatish huquqlarini ta’minlashni o’z ichiga oladi. Qonunlar, axborotni himoya qilish orqali davlat xavfsizligini ta’minlashni maqsad qiladi. Bu, terorizm, jinoyatchilik va boshqa xavfsizlik o’laroq orqali davlatni va jamiyatni himoya qilishga xizmat qiladi. Qonunlar, axborotning to’g’ri tarqatilishi va ularga kirish huquqlarining ta’minlanishi orqali ijtimoiy tartibni ta’minlashda ham muhim rol o’ynaydi. Bu, axborotning saqlanishi, tarqatilishi va ishlatilishi bo’yicha qonunlar va targ’ibotlar orqali, jamiyatdagi tartib va qarorlarni ta’minlash uchun muhimdir.
Xulosa.Bungungi kunda raqamli dunyoda o’sayotgan dunyoda axborot xavfsizligi muammoga aylanib bormoqda. Internetdagi ma’lumotlar sirlarini ochib berish, shaxsiy ma’lumotlar olish va boshqa hujumlar, odamlarning va tashkilotlarning xavfsizligini xavfli qilmoqda desak bo’ladi. Shuning uchun odamlarning va tashkilotlarning ma’lumot xavfsizligi doir ma’lumotlarni bilib yurishlari kerak bo’ladi. Kuchli parollardan foydalanish, xavfsizlik dasturlarini yangilab turish, ishonchli internet saytlaridan foydalanish va ma’lumotlarni almashishda ehtiyot bo’lishlari kerak bo’ladi. Bundan tashqari tashkilotlar ham hodimlariga ma’lumot xavfsizligiga doir ta’limlarni berib, ularning ma’lumotlarga oid bo’lgan bilim darajasini oshirish va xavfsizlik siyosatlarini amalga oshirishlari kerak bo’ladi. Shunday qilib axborot xavfsizligi tahdidlarini kamaytirib, ma’lumotlarni himoya qilishni ta’minlaydilar.
Menga berilgan topshiriqning javoblari:
1.Bank mijozi sifatida aytadigan bo’lsam mening ma’lumotlarim to’liq hamda maxfiyligi muhim hisoblanadi. Chunki to’liq bo’lmagan ma’lumotlarim ma’lumot hisoblanmaydi va undan foydalanib bo’lmaydi. Keyin mening ma’lumotlarimni bankdagi xodimlar maxfiy saqlashi kerak bo’ladi, sababi maxfiy bo’lmagan ma’lumotlarim o’zga shaxslar tomonidan foydalanib bankdagi mablag’larimni yechib olishi mumkin. Shuning uchun mening ma’lumotlarim to’liq hamda maxfiy saqlanish kerak bo’ladi.
2. Aytaylik mening eng yaqin o’rtog’im mening telefonim yoki kompyuterimdan ruxsatsiz ma’lumotlarni o’zining qurilmasiga o’tkazib olsa mening munosabatim quyidagicha bo’ladi:
Birinchidan o’tkazib olgan ma’lumoti qanday ekanligi ko’raman. Agar o’zining ma’lumotlarini o’zining qurilmasiga o’tkazib olgan bo’lsa indamay qo’yaveraman.
Ikkinchidan o’tkazib olgan ma’lumotlarida mening shaxsiy ma’lumotlarim bo’lsa unga bu ishni boshqa qaytarmasligini aytaman va o’tkazib olgan ma’lumotlarini o’zining qurilmasidan o’chirib tashlayman.
Foydalanilgan adabiyotlar:
1.O’zbekiston Respublikasining “Axborot olish kafolatlari va erkinligi to’g’risida”gi qonuni. O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Axborotnomasi-1997-yil.
2. M.I.Karimov, N.A.Turgunov Axborot xavfsizligi asoslari kitobi 2016-yil
3.Tahirov, Behzod Nasriddinovich. Axborot xavfsizligi asoslari [Matn] : o’quv qo’llanma / B.N. Tahirov .- Buxoro: Fan va ta`lim, 2022-yil
4.S.K. Ganiyev, М.М. Karimov, К.А. Tashev. Axborot xavfsizligL -T.: «Fan va texnologiya», 2016-yil.
|
| |
