202
rioya qilmaslik, neft mahsulotlarining tashqariga
chiqib ketishi,
uskunalarining eskirishi, xavfli
tabiiy jarayonlar, terror aktlari, ommaviy qirg‗in
qurollarining qo‗llanilishi.
Portlash vaqtidagi harakat –
sarosimaga tushmaslik,
tezlikda binodan chiqib
ketishga harakat qilish,
jabrlanganlarga yordam
ko‗rsatish, vayrona ostida qolgan bo‗lsa,
yordam kutish.
Radiatsiya –
alfa, beta, gamma nurlar va netronlar oqimi,
jismdan,
masalan,
quyoshdan
chiqadigan
elektromagnit nur, energiya. Radiatsiya rangsiz,
hidsiz, ta‘msiz bo‗lib,
zararlangan inson
avvaliga hech qanday og‗riq hissini sezmaydi,
Radiatsiyani
maxsus asboblar yordamida
aniqlash mumkin. Inson organizmidan o‗tganda
nurlanish kasalligini keltirib chiqaradi.
Radiatsiyali avariya –
uskuna
nosozligi,
xodimlarning
xatti-
harakatlari,
tabiiy
va
texnogen
tusdagi
favqulodda vaziyatlar tufayli kelib chiqqan,
fuqarolarning me‘yordan ko‗proq
nurlanishi
yoki atrof-muhitning radioaktiv ifloslanishiga
olib kelishi mumkin bo‗lgan
yoki olib kelgan
ionlashtiruvchi
nurlanish
manbai
ustidan
boshqaruvning izdan chiqishi.
Radioaktiv ifloslanish –
radiatsiyali xavfsizlik me‘yorlari va radioaktiv
moddalar bilan ishlash qoidalarida ruxsat etilgan
darajadan
yuqori
miqdorda
hududning
ifloslanishi.
