Toshkent Davlat Iqtisodiyot Universiteti Iqtisodiyot fakulteti

Hozirda moliya bozori yuqori darajada tashkillashgan va uzluksiz rivojlanayotgan, borgan sari jahon miqyosida globallashib borayotgan alohida bir butun va o‘z muhitiga ega munosabatlar va institutlar majmuasi sifatida namoyon bo‘luvchi murakkab tizim ekanligi aniq bo‘lmoqda. Bunda moliya bozorlari na- faqat milliy iqtisodiyot, balki global iqtisodiyot rivojini belgilamoqda.

• Hozirda moliya bozori yuqori darajada tashkillashgan va uzluksiz rivojlanayotgan, borgan sari jahon miqyosida globallashib borayotgan alohida bir butun va o‘z muhitiga ega munosabatlar va institutlar majmuasi sifatida namoyon bo‘luvchi murakkab tizim ekanligi aniq bo‘lmoqda. Bunda moliya bozorlari na- faqat milliy iqtisodiyot, balki global iqtisodiyot rivojini belgilamoqda.

Moliya bozorining savdo tizimlarini moliyaviy instrumentlar turi bo‘yicha quyidagicha ajratish mumkin:

• -qimmatli qog‘ozlar savdosi tizimlari;
• -pul vositalari (masalan, plastik kartochkalarning turli hillari) va valyuta (xorijiy EKV) savdosi tizimlari;
• -kreditlar savdosi tizimlari;

• -sug‘urta instrumentlari (polislari) savdosi tizimlari;
• -moliyaviy (valyuta) qiymatga ega bo‘lgan antikvariat va yuvelir buyumlari,
• -qimmatbaho metall va toshlar hamda noyob (kamyob) elementlar (radiaktiv) savdosi tizimlari.

Savdo tizimi - bu bitishuv to‘g‘risida shartnoma tuzishni, tuzilgan shartnoma parametrlarini tekshirish, hisob-kitobni amalga oshirish, bitishuv talablarini oxirigacha ijro qilish (to'Iovni amalga oshirish va qimmatli qog'ozlami yangi egasiga berish) imkoniyatlarini beruvchi texnik, texnologik va tashkiliy vositalar majmuasidan iborat murakkab savdo industriya sifatida tashkillashgan bozor mexanizmi.

• Savdo tizimi - bu bitishuv to‘g‘risida shartnoma tuzishni, tuzilgan shartnoma parametrlarini tekshirish, hisob-kitobni amalga oshirish, bitishuv talablarini oxirigacha ijro qilish (to'Iovni amalga oshirish va qimmatli qog'ozlami yangi egasiga berish) imkoniyatlarini beruvchi texnik, texnologik va tashkiliy vositalar majmuasidan iborat murakkab savdo industriya sifatida tashkillashgan bozor mexanizmi.