Toshkent farmasevtika instituti fizika, matematika va axborot texnologiyalari kafedrasi informatika

Quyida “Informatika” fanidan krossvordlardan namunalar keltiriladi.

1. 
   Oxiri “R” bilan tugaydigan “Informatika” faniga doir so’zlarni toping, krossvordni to’ldiring va har bir tushunchaga ta’rif bering. Ushbu krossvordda dasturlash tillariga oid  so’zlar lotin alifbosida yoziladi. Krossvordda or, var, unar, binar, skaner, monitor, strimmer, prosessor kabi so’zlar ishtirok etishi mumkin.
   
2. 
   Krosvordlar odatda trapesiya, to’g’rito’rtburchak shakllarda beriladi. Quyida biz talabalarning qiziqishini orttirish maqsadida uning shaklini o’zgartirib gul tasviriga joylashtirdik.
   

1. 
   Qattiq disk (vinchester).
   
2. 
   Axborotlarni ko’rish qurilmasi (monitor).
   
3. 
   Rasmlar va matnlarni kompyuter xotirasiga kiritish uchun hizmat qiladigan qurilma (skaner).
   
4. 
   Magnit lentada arxiv ma’lumotlarni saqlash uchun hizmat qiladigan qurilma (strimmer).
   
5. 
   Arifmetik yoki mantiqiy amallarni bajarib, butun sistemaning ishini nazorat qiluvchi qurilma (prosessor).
   

Ta’lim jarayonida o’yinlardan foydalanish talabalarni xursand qilish maqsadida foydalanilmasligi zarur. U albatta didaktik bo’lishi, ya’ni darsda hal qilinadigan aniq o’quv tarbiyaviy vazifalarga bo’ysunishi kerak. Shuning uchun ham, o’yin avvaldan rejalashtiriladi, uning dars tuzilmasidan o’rni yaxshilab o’ylab chiqiladi, uni o’tkazish shakli belgilab olinadi va shu asosda o’yinlar tayyorlanadi. O’yinli texnologiyalar o’qitishning boshqa shakllari va metodlari kabi yuqori samara beradi. Talabaga har qanday fan, hususan, informatika fanining zamonaviy rivojlanish darajasidagi bilimlarni berish o’yinning asosiy maqsad bo’lishi kerak.

Mashg‘ulotda foydalaniladigan vositalar: tarqatma materiallar, rangli qalam (yoki flomaster)lar.

• talabalarni (sharoitga qarab) guruhlarga ajratish;

• talabamashg‘ulotni o‘tkazishga qo‘yilgan talablar va qoidalar bilan tanishtirish;

• tarqatma materiallarni guruh a’zolariga tarqatish.

• guruh a’zolari tomonidan yakka holda mustaqil ravishda tarqatma materiallardagi vazifalar bajariladi;

• har bir guruh a’zosi o‘zi ishlagan tarqatma materialining o‘ng burchagiga guruh raqamini yozadi, chap burchagiga esa o‘zining biron bir belgisini chizib qo‘yadi;

• vazifa bajarilgan tarqatma materiallar boshqa guruhlarga «charxpalak aylanmasi» yo‘nalishida almashtiriladi;

• yangi guruh a’zolari tomonidan berilgan materiallar o‘rganiladi, unga o‘z o‘zgartirishlarini kiritiladi;

• jamoalar tomonidan o‘rganilgan va o‘zgartirishlar kiritilgan materiallar yana yuqorida eslatilgan yo‘nalish bo‘yicha guruhlararo almashtiriladi (ushbu jarayon guruhlar soniga qarab davom ettiriladi);

• materiallarni oxirgi almashishdan so‘ng har bir guruh va har bir guruh a’zosi o‘zlari ilk bor to‘ldirgan materiallarini (guruh raqami va o‘zlari qo‘ygan belgilari asosida) tanlab oladilar;

• har bir guruh a’zosining o‘zlari belgilagan javoblariga boshqa guruh a’zolarining tuzatishlarini taqqoslaydilar va tahlil qiladilar;

• o‘qituvchining tarqatma materialda berilgan vazifalarni o‘qishi va jamoa bilan birgalikda to‘g‘ri javoblarni belgilaydi;

• har bir talaba to‘g‘ri javob bilan belgilangan farqlarini aniqlaydilar, kerakli ballni to‘playdilar va o‘z-o‘z baholaydilar.

Izoh: tarqatma materialda talabalar belgilagan to‘g‘ri javoblar bilan o‘qituvchi hamkorligida aniqlangan to‘g‘ri javoblarning 0,55 foizdan yuqori bo‘lsa, talaba ushbu o‘quv materialini o‘zlashtirgan, undan kam bo‘lsa o‘zlashtira olmaganligini bildiradi. Masalan, vazifalar soni 30 ta bo‘lib, belgilangan javoblarning 17-20 tasi to‘g‘ri belgilangan bo‘lsa, talaba ushbu vazifani bajargan va o‘quv materialni o‘zlashtira olgan, agar undan kam bo‘lsa o‘zlashtira olmagan hisoblanadi. Shu bilan birga, javoblarning 21-24 tasi to‘g‘ri belgilangan bo‘lsa talabaning materiallarni o‘zlashtirgan darajasi «yaxshi» bahoda, 25-30 tasi to‘g‘ri bo‘lsa «a’lo» bahoga o‘zlashtirgan deb hisoblanadi.

• talabalar o‘z baholari yoki ballarini belgilab olishgach o‘qituvchi vazifa bajarilgan qog‘ozlarni yig‘ib oladi va baho (ballar)ni jurnaliga ko‘chirib qo‘yadi.

«Charxpalak» texnologiyasidan foydalangan holda mashg‘ulot o‘tkazish talabalarga quyidagicha vazifa berish mumkin. Vazifa uchun bo‘lgan tarqatma materialni ilovada keltiramiz.
Vazifa. Shaxsiy kompyuterlarning tuzilishi haqidagi ma’lumotlarni ilovada keltirilgan jadvalga kiriting.

Ilova (misol tariqasida)

0-12 – to‘g‘ri javob «qoniqarsiz» 16-17 – to‘g‘ri javob «yaxshi»

13-15 – to‘g‘ri javob «qoniqarli» 19-22 – to‘g‘ri javob «a’lo»