-jadval Organoleptiktahlilo‘tkazishuchunstandarteritmalar

Bolalaruchuntayyorlanadigandorilarningta’miniyaxshilashmaqsadidaqando‘rninibosuvchishirinlashtirgichlarhamtexnologiyaamaliyotidakengqo‘llaniladi. Olinadiganshirinlashtirgichlarmiqdoriqandgabo‘lganshirinlikekvivalentiganisbatanquyidagitenglamabo‘yichahisoblanadi: P=S/K_sh

Nazorat savollari

1. Bolalarga mo‘ljallangan dorilarni korrigirlashda qanday ikkita yondashuv bor?

2. Bolalarning dorilarani korrigirlashda sonli indekslarni qo‘llanilishi

3. Harf va son indekslar bo‘yicha bolallarga mo‘ljallangan dorilarni korrilirlash

4. Ta’m xaritasi nima?

1.Чуешов В.И. Промышленная технология лекарств.Харьков.-2002.-761с

2. Aulton M.E., K. Taylor. Aulton's Pharmaceutics, 4th Edition//

Churchill- Livingstone, London, United Kingdom, 2013- 908 pages

3. Тихонов А.И., Ярных Т.Г. ТехнологиялекарствХарьков.-2002.- 704 с..

4.Краснюк И.И., Михайлова Г.В, Е.Т.Чижова Фармацевтическая

технология.М.:-2004.-464 с.
Internet saytlari

2. 
   http://www.provisor.com.ua/archive/2008/N13/pediatr 138.php
   

1. Geriatrik yoshidagi bemorlarga mo‘ljallangan dorilarni yaratish zaruriyati

2. Geriatrik yoshidagi bemorlarda dorilar farmakokinetikasining o‘ziga xosligi, asosiy qoidalar

3.Geriatrik dorilarga qo‘yilgan talablar. Geriatriyada dorilarni dozalashda asosiy yondashish

4. Geroprotektorlar ta’rifi, tasnifi, vazifalari

5. Geriatrik dorilarning ta’rifi va tasnifi

6. Geriatrik dori turlari texnologiyasining o‘ziga xos taraflari
** Mustaqil tayyorlash uchun savollar muxokamasi zamonaviy pedagogik texnologiyalarning ““FSMU”-uslubida olib boriladi.

“FSMU”-uslubi texnologiyasi

1. 
   Xar bir o‘quvchiga FSMU texnologiyasining 4 bosqichi yozilgan qog‘ozlar tarqatiladi
   
   • 
     F- fikringizni bayon eting
     
   • 
     S-fikringiz bayoniga sabab ko‘rsating
     
   • 
     M- ko‘rsatgan sababingizni isbotlovchimisol keltiring
     
   • 
     U- fikringizni umumlashtiring
     

1. Keltirilgan tarqatma materiallar, adabiyotlar, internet ma’lumotnomalardan, ma’ruza matnidan foydalanib, geriatriya amaliyotida dorilarni qo‘llashda e’tibor beriladigan masalalarni keltirish;

2. Pedagogik texnologiyalarning “Klaster” usulidan foydalanib, «Geriatrik dorilar» tushunchasiga mantiqiy zanjir tuzish.

«Klaster» usulidan foydalanish tartibi 2- mashg‘ulotda keltirilgan.

3. Mavzuga oid test nazorat savollariga javob berish.

1. Qariyalar organizmida dorilar so‘rilishini tezlatuvchi qanday erdamchi moddalar qo‘shiladi?

A. tvin-80, letsitin, emulgator T-2, dimeksid

V. tuzlar

S. sirt faol moddalar

D. biofaol moddalar

E. vitaminlar

2. Qariyalar organizmini vaqtdan oldin qarish jaraenini sekinlashtirish uchun qanday moddalar ishlatiladi?

A. vitaminlar

V. mikroelementlar

S. biofaol moddalar

D. geroprotektorlar

E. eg‘lar

3. Geriatriya amalietida ishlatiladigan dorilar necha guruhgabo‘linadi?

A. 2

V. 3

D. 5

4. Geriatriya amaliiyotida dorilarning 1 guruhi bu:

A. geroprotektorlar

V. maxsus dorilar

S. yuqori samarali dorilar

D. vitaminlar

E. biofaol moddalar

5. Geriatriya amaliyotida dorilarining 2 nchi guruhi bu:

A. asosiy kasalni davolovchi

V. qo‘llanilishi cheklangan dorilar

S. vitaminlar

D. biofaol moddalar

E. geroprotektorlar.

6. Geriatriya amaliyotida dorilarining 3 guruhi bu:

A. geriatriyada ishlatilishi cheklangan preparatlar

V. geroprotektorlar

S. vitaminlar

D. mikroelementlar

E. shifokor ko‘rsatmasi bilan beriladiganlar

7. Geriatriya amadiyotida qo‘llaniladigan dori turlarning eng maqsadga muvoffiqligi qaysi dori shakli hisoblanadi?

“Gerontologiyabufanbo‘lib, odamorganizminingqarishmexanizmnivaqariyalardakasalliklarnirivojlanishinio‘rganadiganfan. ’’Gerontologiya”ningasosiymasalalaridanbiri - buodamumriniuzaytirishjarayonlarinio‘rganish.

Qarish (keksayish) – ob’ektivvasub’ektivbiologikqonuniyatlargaasoslanganorganizmnihayotkechirishiningso‘nggibosqichiniifodalovchibiologikjarayonbo‘lib, bundayoshulag‘ayishibilanorganizmdaasta-sekinmoslashishimkoniyatlarikamayib, o‘lishehtimoliortadi. Keksayishvaqarishdavrinikelishishartliravishdabelgilanib, hayotkechirishdavriniortishibilanushbuvaqtsuriladi.

Geriatrikyosho‘rtachahisobda 60 yoshdanboshlanadivageriatrikdavrio‘znavbatidaquyidagilargabo‘linadi:

-keksalik davri-60-74 yosh

-qariyalik davri 75-90 yosh

-uzoqyashovchilar 90 yosh dan keyin.

1-jadval

Keksayoshdagilarvaqariyalargaberilishimanetilganvacheklangandoripreparatlari

1. Diagnozvaklinikholatidanqat’iynazarberilishita’qiqlanganpreparatlar
Preparatnomi (ta’qiqlanishigaasos)
Amitriptilin (vaxlordiazepoksid, perfenazinbilankombinatsiyalari) - aniqnamoyonbo‘luvchiantixolinergikvasedativta’sir	Ta’siriuzaytirilganbenzodiazepinlar: xlordiazepoksid (vaamitriptilin, klidi-niybilankombinatsiyalari), diazepam, kvazepam, galazepam, klorazepat - organizmdauzoqmuddatsaqlanishi, yaqqolnamoyonbo‘ladtgansedativta’sirivayiqilishvasuyaksinidirishhavfiniortishi
Amfetamin va anoreksikvositalari - moyillik, gipertenziya, stenokardiyava miokardinfarkti
Qisqamuddatta’sirko‘rsatuvchibenzodiazepinlar: lorazepam (>3 mg), oksaze-pam (>60 mg), alprazolam (>2 mg), temazepam (>15 mg), triazolam (>0,125 mg) - dozaganisbatanmoyillikpaydobo‘lishi	Tiklopidin -terapevtiksamaradorligipastvazaharli
Tirilgan	Metildopa
Barbituratlar	Indometatsin
Simetidin	Naproksen, piroksikam
Pentazozin	Ketorolak
Dizopiramid	Oshqozon-ichakspazmolitik preparatlar (giossiamin, beladonna alkaloidlari)
Qisqamuddatta’siretuvchidipiridamol	Metiltestosteron
Qisqamuddatta’siretuvchinifedipinlar	Nitrofurantoin
Amiodaron	Etakrinkislotasi
Dozagakorreksiyakiritishvaberishmuddatinianiqbelgilashkerakbo‘lganpreparatlar
Rezerpin		Digoksin

Geriatriya amaliyotida qo‘llaniladigan dori vositalar tavsifi bilan quyidagi Internet saytlarida tanishish mumkin:

http://www.zdorovieinfo.ru/

http://selfrealization.mybb.ru/click.php?http://ki-moscow.narod.ru/litra/med/agapkin_kaya.htm

http://selfrealization.mybb.ru/click.php?http://kriya-yoga.110mb.com/kaya-kalpa.htm

http://www.infarmapro.ru/farmakologiya/sozdanie-novyh-lekarstvennyh-sredstv/metodologiya-razrabotki-preparatov.html

http://medact.ru/article/34/59/

http://pharmapractice.ru/12495

http://vtext.ru/none_003/00000001.htm

http://mfvt.ru/osnovy-lekarstvennoj-terapii-v-pozhilom-i-starcheskom-vozraste/
Nazorat savollari

1. Aulton M.E., K. Taylor. Aulton's Pharmaceutics, 4th Edition//

Churchill- Livingstone, London, United Kingdom, 2013- 908 pages

2. Тихонов А.И., Ярных Т.Г. ТехнологиялекарствХарьков.-2002.- 704 с.

3.Краснюк И.И., Михайлова Г.В, Е.Т.Чижова Фармацевтическая

технология.М.:-2004.-464 с.

4.Гериатрия в лекциях.М.; Ньюдиамед.-2002.-440С.
Internet saytlari

3. 
   http://mirslovarei.com/content psy/GERIATRIJA- 22672.html
   
4. 
   http:// gerontology.ru/news 170999.htm
   

-

Mustaqil tayyorlash uchun savollar**

1. 
   Infuzion terapiyaning maqsadi va vazifalari
   
2. 
   Infuzion eritmalarning ta’rifi, ularni rivojlanish tarixi
   
3. 
   Infuzion eritmalarga qo‘yilgan asosiy talablar. Infuzion eritmalarning izotonik va izogidrikligiga erishish sharoitlari
   
4. 
   Infuzion eritmalarning izoplastik va izoionik bo‘lishini ta’minlash.
   
5. 
   Infuzion eritmalarning osmolyarligi xaqida tushuncha. Osmolyarlikni infuzion terapiyadagi axamiyati.
   

* Mustaqil tayyorlash uchun savollar muxokamasi zamonaviy pedagogik

texnologiyalarning “Bumerang” uslubida olib boriladi.

“Bumerang” uslubida mustaqil tayyorlash uchun savollar muxokamasini o‘tkazish bo‘yicha ko‘rsatma:

1. Auditoriyadagi magistratura talabalari 3-4 ta kichik guruhga bo‘linadi;

2. Kichik guruhlarga savollar bo‘lib beriladi va ularga tayyorlanish va o‘zaro guruh ichida muhokamasi uchun 5-8 daqiqa ajratiladi;

3. Guruh vakillarini almashtirish va yangi savollarni guruh ichida o‘zlashtirish 5-8 daqiqa;

4. Mustaqil tayyorlash uchun berilgan savollar muhokamasini o‘tkazish va kichik guruhlar bergan javoblarni baholash

I. Keltirilgan tarqatma materiallar, adabiyotlar, ma’ruza matnlardan, ma’lumotnomalardan, tegishli Internet saytlardan foydalanib, infuzion eritmalarning osmolyarligini topish uchun hisoblar keltirish. Kuyidagi infuzion eritmalarning osmolyarlik ko‘rsatkichini hisoblash:

1. “Atsesol” eritmasi 1000,0 ml

Tarkibi: Natriy atsetat 2,0 g

Natriy xlorid 5,0 g

Kaliy xlorid 1,0 G

In’eksiya uchun suv 1 l gacha

2. Glyukoza eritmasi 5%, 10%, 20%, 25% 1000,0 ml

Tarkibi: Glyukoza 50,0 g; yoki100,0 g; yoki 200,0 g; yoki 250,0 g

Xlorid kislotasining eritmasi 0,1 mol/l 5 ml

Natriy xlorid 0,26 g

Kaliy xlorid 1,0 G

In’eksiya uchun suv 1 l gacha

3.“Disol” eritmasi 1000,0 ml

Tarkibi: Natriy atsetat 2,0 g

Natriy xlorid 6,0 g

In’eksiya uchun suv 1 l gacha

4.Qon o‘rnini bosuvchi Petrov suyuqligi1000,0 ml

Tarkibi: Natriy xlorid 15,0 g

Kaliy xlorid 0,2 g

Kalsiy xlorid 1,0 g

In’eksiya uchun suv 1 l gacha

5.“Kvartasol” eritmasi 1000,0 ml

Tarkibi: Natriy gidrokarbonat 1,0 g

Natriy atsetat 2,6 g

Natriy xlorid 4,75 g

Kaliy xlorid 1,5 g

In’eksiya uchun suv 1 l gacha

6.Natriy gidrokarbonat 3%, 4%, 7% eritmasi 1000,0 ml

Tarkibi: Natriy gidrokarbonat 30,0 g, 40,0 g, 70,0 g

In’eksiya uchun suv 1 l gacha

7.“Trisol” eritmasi 1000,0 ml