| Bipolyar tranzistorni qanday tekshirish kerak
Multimetr bo‘lgan tranzistor jiringlashida, tranzistorni o‘ziga tegishli bo‘lgan xususiyatli kuchaytirgich asbobi sifatida emas, balki 5.10-rasmida ko‘rsatilgandek ketma-ketlikdagi biriktirilgan diod sifatida qarash lozim.
6.10-rasm. Ketma-ketlikda biriktirilgan diod sifatidagi tranzistor -
jiringlash uchun sxema.
Endi bazaga chiqish uchun ommetrni qizil (musbat) chiqishini ulash lozim, qorasi bilan esa navbatma navbat emmiter va kollektorga tegish kerak, ko‘rsatkichi to‘g‘ri yo‘nalishdagi diod jiringlashi kabi bo‘ladi. O‘lchash jarayonlari 6.11 va 6.12 rasmlarda ko‘rsatilgan.
6.11-rasm. “Timsoh” qisqichlari hamisha yordam beradi.
6.12-rasm. Kuchlanishni tushib ketishi.
Displeyda ommetrga to‘g‘ridan-to‘g‘ri ulangan tranzistordagi p-n o‘tishlarda, kuchlanishni tushib ketishi ko‘rsatiladi. Agar bazaga qizil shchupni o‘rniga qorani ulansa unda o‘tuvchilar teskari yo‘nalishga siljiydi, yopiladi, va displeyda xuddi uzilish bo‘lgandek, bir raqami paydo bo‘ladi. Soz bo‘lgan tranzistor tekshirishda o‘zini aynan shunday tutadi. Biroq p-n o‘tishlardagi jiringlashda ovozli signal tarqalishi yoki o‘lchash shchuplarini istalgan yo‘nalishdagi ulashda bir nurlanishi bo‘lishi mumkin. Bu tranzistor nosozligidan darak beradi.
Sozlangan kollektorli va emitterli o‘tishlarda ham tranzistorlarni yaroqliligi haqida muloxaza qilishga xali erta. K-E chiquvchilarni ikkala yo‘nalishlarida ham jiringlatishni esdan chiqarmaslik lozim. Istalgan yo‘nalishlarda ham displeyda xuddi o‘sha bir ko‘rinadi. Ammo ba’zan shunday xolat bo‘ladiki, B-E, B-K sozlangan o‘tishlarda ham K-E chiqishlar qisqa tutashgan bo‘ladi va tovushli signal eshitiladi.
|
